ماده ۲۰۵ قانون مدنی

هر گاه شخصی که تهدید شده است بداند که تهدیدکننده نمی‌تواند تهدید خود را به موقع اجرا گذارد و یا خود شخص مزبور قادر باشد بر این که بدون مشقت، اکراه را از خود دفع کند و معامله را واقع نسازد آن شخص، مکره محسوب نمی‌شود.

توضیح واژگان

مشقت، یعنی عسروحرج.

کلیات توضیحی تفسیری دکترین

عدم امکان اجرای تهدید، به دلیل ضعف و کم توانی تهدیدکننده، مانع تحقق اکراه می گردد.

اگر اکراه، در شخص متعارف، مؤثر بیفتد؛ دیگر مکرِه نمی تواند مدعی گردد؛ که به دلیل هوش یا توانایی فراوان طرف معامله، اکراه، در او مؤثر واقع نگردیده است.

اگر تهدیدشونده، با توجه به شناختی که نسبت به روحیات تهدیدکننده دارد؛ بداند که او دروغ گفته؛ و فقط می خواسته او را تهدید نماید؛ و قادر به اجرای تهدید خود نیست؛ حکم این ماده جاری می گردد.

اگر تهدیدکننده، قادر به اجرای تهدید خود باشد؛ ولی در مقابل، تهدیدشونده هم، قدرت مقابله با تهدید او را داشته باشد؛ در چنین فرضی، اکراه محقق نگردیده است.

سوابق فقهی

اگر، به هنگام تهدید، خادمان مکرَه، حضور داشته؛ و بتوانند خطر را دفع نمایند؛ دیگر اکراه معنایی ندارد.

مصادیق و نمونه ها

• اگر زید، مدعی گردد که عمرو، با تهدید، او را، وادار به فروش فرش خویش نموده؛ دراینصورت دادگاه، باید بررسی نماید که آیا تهدید مزبور، در زید، مؤثر بوده؛ و دیگر اینکه تهدیدکننده، به هنگام ارعاب زید، واجد شرایط لازم برای ایجاد اکراه بوده یا نه؟