ماده ۹۹۵ قانون مدنی

ماده ۹۹۵ قانون مدنی: تغییر مطالبی که در دفاتر سجل احوال ثبت شده است ممکن نیست مگر به موجب حکم محکمه.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

پیشینه

ماده 39 قانون مدنی مصرف تغییر نام خانوادگی را، موکول به قانون خاص نموده است.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

نظر به اینکه اشتباه در سند ولادت یا مرگ، که توسط مأموران ثبت احوال رخ داده؛ مربوط به قبل یا بعد از امضای سند رخ باشد؛ مرجع صالح برای اصلاح آن اشتباه، متفاوت خواهدبود.

موارد مربوط به تغییر جنسیت و تغییر نام، مشمول مفاد این ماده است.

اشتباهات مربوط به اسناد سجلی، ممکن است قبل یا بعد از امضای سند، صورت گرفته باشد؛ و ممکن است اشتباه، مربوط به اعلام کننده واقعه حقوقی، یا مأموران ثبت باشد؛ و دیگر اینکه ممکن است اشتباه، در تحریر سند رخ دهد.

درصورتیکه اشتباه، مربوط به اسناد سجلی، منتسب به صاحب سند یا اعلام کننده باشد؛ تا زمانی که این مسأله، در دادگاه اثبات نگردیده، سند مزبور، به اعتبار خود باقی است.

تغییر نام و نام خانوادگی اشخاص، باید در موارد استثنایی، و به موجب مقررات خاص ثبت احوال، صورت پذیرد؛ تا از ورود آسیب به تعاملات حقوقی اشخاص و دیگران، جلوگیری به عمل آید.

رویه های قضایی

• کمیسیون نشست های قضایی، به مناسبت نشست قضات دادگستری آمل، با استناد به ماده واحده قانون اعتبار اسناد سجلی و جلوگیری از تزلزل آنها، تغییر تاریخ تولد به میزان بیش از پنج سال را، در صلاحیت کمیسیون مربوطه دانسته؛ و تغییر تاریخ ولادت، در سایر موارد را، ممنوع اعلام نموده؛ و در دیگر موارد مربوط به اصلاح سند سجلی، محکمه صالح است. و مواد 996 و 997 قانون مدنی در این رابطه، همچنان معتبر است.
• به موجب آرای متعددی از شعب دیوان عالی کشور، اصلاح نام پدر و مادر در شناسنامه، در دسته اشتباهات ناشی از تحریر قرارنداشته؛ و از حیث آثار مترتب بر موضوع مطروحه، رسیدگی به آن، در صلاحیت محکمه خواهدبود.
• به موجب آرای متعددی از شعب دیوان عالی کشور، اصلاح نام خانوادگی، در صلاحیت دادگاه بوده؛ و تغییر نام خانوادگی، توسط اداره ثبت احوال انجام می پذیرد.
• رای دادگاه درباره ابطال سند رسمی با شهادت شهود (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۳۵۰۱۰۵۱)
• رای دادگاه درباره اعتراض به آراء هیأت حل اختلاف ثبت احوال درباره تابعیت (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۰۱۰۱۵۳۳)
• رای دادگاه درباره ابطال سند سجلی به علت تعلق آن به دیگری (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۱۳۰۰۹۶۴)
• رای دادگاه درباره ابطال شناسنامه با ادعای استفاده از شناسنامه برادر متوفی (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۴۳۰۰۵۸۹)
• رای دادگاه درباره ابطال شناسنامه با وجود استفاده مکرر از آن (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۳۱۰۱۲۵۴)