ماده ۹۴۳ قانون مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
== نکات توضیحی تفسیری دکترین == | == نکات توضیحی تفسیری دکترین == | ||
[[انحلال نکاح]]، به هر دلیلی که باشد؛ اعم از [[فسخ]] و فوت یکی از زوجین و …، مانع ارث بری است؛<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه مقالات تحولات حقوق خصوصی|ترجمه=|جلد=|سال=1381|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1480640|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=4}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دوره مقدماتی حقوق مدنی (ارث)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4331828|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=4}}</ref> مگر در مورد مرگ در زمان عده رجعیه،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دوره مقدماتی حقوق مدنی (ارث)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4331828|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=4}}</ref> زیرا تا پایان ایام عده رجعیه، بسیاری از آثار نکاح، از جمله توارث، به قوت خود باقی هستند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=بررسی میراث زوجه در حقوق اسلام و ایران (تحلیل فقهی و حقوقی ارث زن از دارایی شوهر)|ترجمه=|جلد=|سال=1376|ناشر=اطلاعات|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1453660|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=مهرپور|چاپ=3}}</ref> | [[انحلال نکاح]]، به هر دلیلی که باشد؛ اعم از [[فسخ]] و فوت یکی از زوجین و …، مانع ارث بری است؛<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه مقالات تحولات حقوق خصوصی|ترجمه=|جلد=|سال=1381|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1480640|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=4}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دوره مقدماتی حقوق مدنی (ارث)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4331828|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=4}}</ref> مگر در مورد مرگ در زمان عده رجعیه،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دوره مقدماتی حقوق مدنی (ارث)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4331828|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=4}}</ref> زیرا تا پایان ایام عده رجعیه، بسیاری از آثار نکاح، از جمله توارث، به قوت خود باقی هستند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=بررسی میراث زوجه در حقوق اسلام و ایران (تحلیل فقهی و حقوقی ارث زن از دارایی شوهر)|ترجمه=|جلد=|سال=1376|ناشر=اطلاعات|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1453660|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=مهرپور|چاپ=3}}</ref> | ||
چنانچه در [[طلاق خلع و مبارات]]، زوجه به [[مال]] بذل شده؛ [[رجوع از طلاق|رجوع]] نماید؛ و مرد، پیش از رجوع به زن بمیرد؛ توارث منتفی است؛ چون مرد، قبل از ایجاد [[رابطه زوجیت]]، فوت نموده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دوره حقوق مدنی (جلد اول) (ارث)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=200012|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=5}}</ref> | |||
== مطالعات فقهی == | == مطالعات فقهی == | ||
| خط ۱۶: | خط ۱۸: | ||
=== سوابق فقهی === | === سوابق فقهی === | ||
برخلاف طلاق بائن، در طلاق رجعی، مطلقه تا پایان عده، در حکم زوجه می‌باشد؛ پس در این ایام، توارث بین آن دو، قطع نمی‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مدنی و فتاوای امام خمینی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=54792|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=کیایی|چاپ=1}}</ref> در طلاق زوجه [[غایب مفقودالاثر]] به دستور [[حاکم]]، تا پایان عده، توارث وجود دارد؛ زیرا چنین طلاقی، رجعی محسوب می‌گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=طلاق زوجه غایب مفقود الاثر و آثار آن|ترجمه=|جلد=|سال=|ناشر=فصلنامه حقوق دوره 41- ش 1- 1390|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4984368|صفحه=|نام۱=روشنعلی|نام خانوادگی۱=شکاری|نام۲=اسماعیل|نام خانوادگی۲=کریمیان|چاپ=}}</ref> | برخلاف طلاق بائن، در طلاق رجعی، مطلقه تا پایان عده، در حکم زوجه می‌باشد؛ پس در این ایام، توارث بین آن دو، قطع نمی‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مدنی و فتاوای امام خمینی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=54792|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=کیایی|چاپ=1}}</ref> در طلاق زوجه [[غایب مفقودالاثر]] به دستور [[حاکم]]، تا پایان عده، توارث وجود دارد؛ زیرا چنین طلاقی، رجعی محسوب می‌گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=طلاق زوجه غایب مفقود الاثر و آثار آن|ترجمه=|جلد=|سال=|ناشر=فصلنامه حقوق دوره 41- ش 1- 1390|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4984368|صفحه=|نام۱=روشنعلی|نام خانوادگی۱=شکاری|نام۲=اسماعیل|نام خانوادگی۲=کریمیان|چاپ=}}</ref> | ||
== رویه‌های قضایی == | == رویه‌های قضایی == | ||
نسخهٔ کنونی تا ۵ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۷:۳۹
ماده ۹۴۳ قانون مدنی: اگر شوهر زن خود را به طلاق رجعی مطلقه کند هر یک از آن‌ها که قبل از انقضای عده بمیرد دیگری از او ارث می‌برد لیکن اگر فوت یکی از آن‌ها بعد از انقضای عده بوده یا طلاق بائن باشد از یکدیگر ارث نمی‌برند.
فلسفه و مبانی نظری ماده
مطلقه رجعیه، در حکم زوجه می‌باشد؛ به همین دلیل، توارث در ایام عده، ادامه دارد.[۱][۲]
نکات توضیحی تفسیری دکترین
انحلال نکاح، به هر دلیلی که باشد؛ اعم از فسخ و فوت یکی از زوجین و …، مانع ارث بری است؛[۳][۴] مگر در مورد مرگ در زمان عده رجعیه،[۵] زیرا تا پایان ایام عده رجعیه، بسیاری از آثار نکاح، از جمله توارث، به قوت خود باقی هستند.[۶]
چنانچه در طلاق خلع و مبارات، زوجه به مال بذل شده؛ رجوع نماید؛ و مرد، پیش از رجوع به زن بمیرد؛ توارث منتفی است؛ چون مرد، قبل از ایجاد رابطه زوجیت، فوت نموده‌است.[۷]
مطالعات فقهی
مستندات فقهی
با استناد به روایتی از امام باقر، توارث در دوران عده رجعیه، قطع نمی‌شود.[۸]
سوابق فقهی
برخلاف طلاق بائن، در طلاق رجعی، مطلقه تا پایان عده، در حکم زوجه می‌باشد؛ پس در این ایام، توارث بین آن دو، قطع نمی‌شود.[۹] در طلاق زوجه غایب مفقودالاثر به دستور حاکم، تا پایان عده، توارث وجود دارد؛ زیرا چنین طلاقی، رجعی محسوب می‌گردد.[۱۰]
رویه‌های قضایی
- به موجب نظر کمیسیون نشست‌های قضایی، به مناسبت نشست قضات دادگستری هشترود، برخلاف طلاق رجعی، که در ایام عده آن، مطلقه در حکم زوجه است؛ و مرد حق رجوع به زوجه را دارد؛ در ایام عده فسخ نکاح و طلاق بائن، به دلیل عدم امکان رجوع، توارث نیز منتفی است.[۱۱]
منابع
- ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. اساس در قوانین مدنی (المدونه). چاپ 1. گنج دانش، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1444240
- ↑ سیدحسن امامی. حقوق مدنی (جلد پنجم) (طلاق، متعه، اولاد، خانواده، انفاق، حجر و قیمومت). چاپ 11. اسلامیه، 1375. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 251468
- ↑ ناصر کاتوزیان. مجموعه مقالات تحولات حقوق خصوصی. چاپ 4. دانشگاه تهران، 1381. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1480640
- ↑ ناصر کاتوزیان. دوره مقدماتی حقوق مدنی (ارث). چاپ 4. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4331828
- ↑ ناصر کاتوزیان. دوره مقدماتی حقوق مدنی (ارث). چاپ 4. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4331828
- ↑ حسین مهرپور. بررسی میراث زوجه در حقوق اسلام و ایران (تحلیل فقهی و حقوقی ارث زن از دارایی شوهر). چاپ 3. اطلاعات، 1376. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1453660
- ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. دوره حقوق مدنی (جلد اول) (ارث). چاپ 5. گنج دانش، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 200012
- ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. الفارق (دایرةالمعارف عمومی حقوقی) (جلد سوم) (عده). چاپ 1. گنج دانش، 1386. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4484436
- ↑ عبداله کیایی. قانون مدنی و فتاوای امام خمینی (جلد دوم). چاپ 1. سمت، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 54792
- ↑ روشنعلی شکاری و اسماعیل کریمیان. طلاق زوجه غایب مفقود الاثر و آثار آن. فصلنامه حقوق دوره 41- ش 1- 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4984368
- ↑ مجموعه نشست‌های قضایی مسائل قانون مدنی. چاپ 1. جنگل، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1011112