ماده ۵۰۸ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

هر کس یا گروهی با دول خارجی متخاصم بهر نحو علیه جمهوری اسلامی ایران همکاری نماید، در صورتیکه محارب شناخته نشود ‌به یک تا ده سال حبس محکوم می‌ گردد.

واژگان

منظور از دولت خارجه متخاصم دولتی است که با ایران روابط دوستانه یا بی طرفانه ندارد. اعم از اینکه با ایران در حال جنگ مسلحانه باشد یا خیر. دولت های غیر رسمی خارجی یا سازمان های خارجی مشمول این عنوان قرار نمیگیرند.

پیشینه

محتوای ماده 508 با تغییراتی در ماده 2 قانون تعزیرات مصوب 1362 و ‌ماده 3 قانون تعزیرات مصوب 1362 ذکر شده بود. بدین شکل که در ماده 2 قانون مصادیقی از همکاری با دشمن بیان شده و ماده 3 همکاری با تبعه خارجی را مطمح نظر قرار داده است.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

طبق این ماده همکاری با دولت های خارجه برای بر هم زدن امنیت کشور توسط هر شخصی اعم از ایرانی یا خارجی، کارمند یا غیر کارمند، در قلمرو ایران یا خارج از آن مورد جرم انگاری قرار گرفته است. هرچند واژه ی همکاری در متن ماده به صورت مطلق ذکر شده ولی منصرف از همکاری های علمی، اقتصادی و فرهنگی است که به امنیت داخلی یا خارجی کشور ضربه ای وارد نمیکند، اگرچه این همکاری ها علیه جمهوری اسلامی ایران باشند. همچنین همکاری صرفا ظهور در فعل دارد و با ترک فعل تحقق پیدا نمیکند. در خصوص عنصر معنوی این جرم علاوه بر آگاهی مرتکب از مجرمانه بودن عمل، میتوان ادعا کرد که احتمالا قصد مقابله با نظام جمهوری اسلامی نیز شرط می باشد. گفتنی است که این جرم از نوع جرائم مطلق است که با صرف همکاری واقع میشود و نیازی به تحقق نتیجه (مثلا صدمه به امنیت داخلی و خارجی کشور) وجود ندارد.

انتقادات

به نظر میرسد عدم شمول این ماده بر همکاری با دولتی که با ایران روابط دوستانه دارد مورد انتقاد است. بهتر بود به جای عبارت «دول خارجی متخاصم» از عبارت «علیه جمهوری اسلامی ایران» استفاده میشد. بدین ترتیب دایره شمول این ماده بر همکاری با سازمان های ایرانی و خارجی مخالف نیز تسری می یافت.