ماده ۵۵۱ قانون مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
[[عقد مضاربه]] به یکی از علل ذیل [[منفسخ]] می‌شود:
'''ماده ۵۵۱ قانون مدنی''': [[مضاربه|عقد مضاربه]] به یکی از علل ذیل [[انفساخ|منفسخ]] می‌شود:


۱- در صورت موت یا [[جنون]] یا [[سفه]] احد طرفین؛
# در صورت موت یا [[جنون]] یا [[سفه]] احد طرفین؛
# در صورت [[افلاس|مفلس]] شدن مالک؛
# در صورت [[تلف]] شدن تمام سرمایه و ربح؛
# در صورت عدم امکان [[تجارت|تجارتی]] که منظور طرفین بوده.


۲- در صورت [[مفلس]] شدن مالک؛
*{{زیتونی|[[ماده ۵۵۰ قانون مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}}
*{{زیتونی|[[ماده ۵۵۲ قانون مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}}
== مواد مرتبط ==


۳- در صورت تلف شدن تمام سرمایه و ربح؛
* [[ماده ۹۵۴ قانون مدنی]]


۴- در صورت عدم امکان تجارتی که منظور طرفین بوده.
== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
در [[عقد جایز|عقود جایز]]، مرگ یا جنون یکی از طرفین، [[عقد]] را منفسخ نموده و [[تعهد|تعهدات]] ناشی از آن را، از بین می برد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (نظریه عمومی تعهدات)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=445628|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=5}}</ref> مضاربه نیز با مرگ یا جنون یا سفه هر یک از طرفین منفسخ می گردد، بنابراین اگر از روز انعقاد عقد تا زمان انحلال آن سودی به دست آمده باشد، هر یک از طرفین مستحق [[حصه]] خود خواهد بود و در صورت عدم کسب سود، به [[مضارب]]، [[اجرت المثل]] تعلق می گیرد.<ref>{{یادکرد کتاب۲|1=|عنوان=حقوق تجارت (جلد اول) (کلیات، اعمال تجارتی، تجار، دفاتر تجارتی، قراردادهای تجارتی و حمل و نقل، بارنامه (دریایی، هوایی، زمینی) تجارت در اسلام، آرای هیٱت عمومی)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2203720|صفحه=|نام۱=محمود|نام خانوادگی۱=عرفانی|چاپ=1}}</ref>


همچون مقررات راجع به [[ورشکستگی]] و [[توقف]]، مضارب نیز در صورت افلاس مالک سرمایه، نمی تواند به عملیات خود ادامه دهد، حتی اگر مالک، راضی به ادامه تجارت باشد، مگر اینکه همه [[داین|طلبکاران]]، به مناسبت [[حق|حقی]] که در [[مال|اموال]] وی دارند؛ به بقای مضاربه [[رضا|رضایت]] دهند<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد دوم) (در اجاره، مساقات، مضاربه، جعاله، شرکت، ودیعه، عاریه، قرض، قمار،وکالت ...)|ترجمه=|جلد=|سال=1375|ناشر=اسلامیه|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1593032|صفحه=|نام۱=سیدحسن|نام خانوادگی۱=امامی|چاپ=12}}</ref>


*{{زیتونی|مشاهده ماده قبلی}}
== نکات توضیحی ==
*{{زیتونی|مشاهده ماده بعدی}}
یکی از فواید تقسیم [[عقود]] به [[عقد لازم]] و [[عقد جایز]] این است که به موجب [[ماده ۹۵۴ قانون مدنی]] و بند ۱ '''ماده ۵۵۱ قانون مدنی'''، عقود جایز به موت، سفه و جنون یکی از طرفین عقد منحل می‌شود. در حالی که عقد لازم هیچگاه در اثر حدوث این موارد منحل نمی‌شود. در عقودی که نسبت به یک طرف لازم و نسبت به دیگری جایز است، فوت، جنون و سفه کسی که عقد نسبت به او جایز است، موجب انحلال عقد نمی‌شود.<ref>{{Cite journal|title=اثر حجر و ورشکستگی کفیل بر عقد کفالت|url=https://jlq.ut.ac.ir/article_89776.html|journal=مطالعات حقوق خصوصی|date=1401|issn=2588-5618|pages=559–577|volume=52|issue=3|doi=10.22059/jlq.2022.339454.1007655|language=fa|first=سمیه|last=ظهوری|first2=علی اکبر|last2=ایزدی فرد|first3=محمد|last3=فرزانگان}}</ref>
== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
 
در عقود جایز، مرگ یا جنون یکی از طرفین، عقد را منفسخ نموده و تعهدات ناشی از آن را، ازبین می برد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (نظریه عمومی تعهدات)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=445628|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=5}}</ref>
== مطالعات فقهی ==


همچون مقررات راجع به ورشکستگی و توقف، مضارب نیز درصورت افلاس مالک سرمایه، نمی تواند به عملیات خود ادامه دهد. حتی اگر مالک، راضی به ادامه تجارت باشد. مگر اینکه همه طلبکاران، به مناسبت حقی که در اموال وی دارند؛ به بقای مضاربه رضایت دهند<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد دوم) (در اجاره، مساقات، مضاربه، جعاله، شرکت، ودیعه، عاریه، قرض، قمار،وکالت ...)|ترجمه=|جلد=|سال=1375|ناشر=اسلامیه|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1593032|صفحه=|نام۱=سیدحسن|نام خانوادگی۱=امامی|چاپ=12}}</ref>
=== سوابق فقهی ===
اگر قبل از شروع مضارب به اتیان وظایف خویش، همه سرمایه تلف گردد؛ در این صورت مضاربه [[بطلان عقد|باطل]] بوده؛ و عامل در فرض ارتکاب [[تقصیر]]، [[مسئولیت قراردادی|ضامن]] است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=رساله آموزشی (قسمت دوم) احکام معاملات|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=فقه روز|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5049616|صفحه=|نام۱=آیت اله  سیدعلی|نام خانوادگی۱=خامنه ای|چاپ=5}}</ref>


مضاربه، با مرگ یا جنون هر یک از طرفین منفسخ می گردد؛ بنابراین اگر از روز انعقاد عقد تا زمان انحلال آن، سودی به دست آمده باشد؛ هر یک از طرفین، مستحق حصه خود خواهد بود. و درصورت عدم کسب سود، به مضارب، اجرت المثل تعلق می گیرد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق تجارت (جلد اول) (کلیات، اعمال تجارتی، تجار، دفاتر تجارتی، قراردادهای تجارتی و حمل و نقل، بارنامه (دریایی، هوایی، زمینی) تجارت در اسلام، آرای هیٱت عمومی)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2203720|صفحه=|نام۱=محمود|نام خانوادگی۱=عرفانی|چاپ=1}}</ref>
== مقالات مرتبط ==


== سوابق فقهی ==
* [[تحلیل تأثیر حدوث فراستریشن (استحاله) در قراردادهای بین المللی نفتی در حقوق انگلیس و ایران با نگاهی به فقه امامیه]]
اگر قبل از شروع مضارب به اتیان وظایف خویش، همه سرمایه تلف گردد؛ دراینصورت مضاربه باطل بوده؛ و عامل در فرض ارتکاب تقصیر ضامن است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=رساله آموزشی (قسمت دوم) احکام معاملات|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=فقه روز|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5049616|صفحه=|نام۱=آیت اله  سیدعلی|نام خانوادگی۱=خامنه ای|چاپ=5}}</ref>
* [[لزوم تبعیت منفعت از ضمان؛ اقتضای مواد 387 و 558 قانون مدنی]]
* [[جایگاه و مبانی انفساخ در نظام حقوقی ایران]]
* [[بررسی تطبیقی بطلان قرارداد اجاره در باب تلف (اعم از عین و منافع) در حقوق ایران و فرانسه]]


== منابع ==
== منابع ==
۱۲٬۰۵۸

ویرایش