ماده ۳۶۲ قانون آیین دادرسی مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
فاطمه امیدی (بحث | مشارکتها) (ابرابزار) |
|||
| (۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''ماده ۳۶۲ قانون آیین دادرسی مدنی''': [[ادعای جدید در مرحله تجدیدنظر]] مسموع نخواهد بود ولی موارد زیر [[ادعای جدید]] محسوب نمی‌شود: | '''ماده ۳۶۲ قانون آیین دادرسی مدنی''': [[ادعای جدید در مرحله تجدیدنظر]] مسموع نخواهد بود ولی موارد زیر [[ادعای جدید]] محسوب نمی‌شود: | ||
# مطالبه قیمت [[محکوم به]] که [[عین]] آن، موضوع [[رأی بدوی]] بوده یا مطالبه [[عین]] مالی که قیمت آن در مرحله بدوی مورد [[حکم]] قرار گرفته‌است. | #مطالبه قیمت [[محکوم به]] که [[عین]] آن، موضوع [[رأی بدوی]] بوده یا مطالبه [[عین]] مالی که قیمت آن در مرحله بدوی مورد [[حکم]] قرار گرفته‌است. | ||
# ادعای [[اجاره بها|اجاره بهاء]] و مطالبه بقیه اقساط آن و [[اجرت المثل]] و [[دیون|دیونی]] که موعد پرداخت آن در جریان [[رسیدگی بدوی]]، رسیده و سایر [[متفرعات دعوا|متفرعات]] از قبیل [[ضرر|ضرر و زیان]] که در زمان جریان دعوا یا بعد از صدور رأی بدوی به [[خواسته|خواسته اصلی]] تعلق گرفته و مورد حکم واقع نشده یا موعد پرداخت آن بعد از صدور رأی رسیده باشد. | # ادعای [[اجاره بها|اجاره بهاء]] و مطالبه بقیه اقساط آن و [[اجرت المثل]] و [[دیون|دیونی]] که موعد پرداخت آن در جریان [[رسیدگی بدوی]]، رسیده و سایر [[متفرعات دعوا|متفرعات]] از قبیل [[ضرر|ضرر و زیان]] که در زمان جریان دعوا یا بعد از صدور رأی بدوی به [[خواسته|خواسته اصلی]] تعلق گرفته و مورد حکم واقع نشده یا موعد پرداخت آن بعد از صدور رأی رسیده باشد. | ||
# تغییر عنوان خواسته از [[اجرت المسمی]] به [[اجرت المثل]] یا بالعکس | # تغییر عنوان خواسته از [[اجرت المسمی]] به [[اجرت المثل]] یا بالعکس. | ||
* {{زیتونی|[[ماده ۳۶۱ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}} | *{{زیتونی|[[ماده ۳۶۱ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}} | ||
* {{زیتونی|[[ماده ۳۶۳ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}} | *{{زیتونی|[[ماده ۳۶۳ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}} | ||
== مواد مرتبط == | |||
* [[ماده ۷ قانون آیین دادرسی مدنی]] | |||
* [[ماده ۳۸۷ قانون مدنی]] | |||
* [[ماده 46 قانون اجرای احکام مدنی|ماده 46 قانون اجرای]] | |||
== توضیح واژگان == | == توضیح واژگان == | ||
* ادعای جدید: «[[ادعای الحاقی|ادعاهایی]] که نتیجه [[خواسته]] اصلی محسوب می‌شوند و ادعاهایی که مکمل هستند (مانند درخواست پرداخت منافع تلف شده از زمان صدور | |||
* محکوم به: [[مال]] یا عمل موضوع [[حکم]] را محکوم به می‌نامند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اجرای احکام مدنی (شرایط و تشریفات فروش مالی توقیف شده)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6654040|صفحه=|نام۱=ولی اله|نام خانوادگی۱=رضایی رجانی|چاپ=2}}</ref> | * [[ادعای جدید]]: «[[ادعای الحاقی|ادعاهایی]] که نتیجه [[خواسته]] اصلی محسوب می‌شوند و ادعاهایی که مکمل هستند (مانند درخواست پرداخت منافع تلف شده از زمان صدور رأی).<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی شیوه های عادی شکایت از آرا (پژوهش و واخواهی)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=اندیشگران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3333268|صفحه=|نام۱=امیرحسین|نام خانوادگی۱=رضایی نژاد|چاپ=1}}</ref> | ||
* عین: به [[مال|مالی]] اطلاق می‌شود که قابل لمس و احساس بوده و وجود خارج داشته باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=بازداشت ملک ثبت شده|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3031108|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=سالاری|چاپ=2}}</ref> | * [[محکوم به]]: [[مال]] یا عمل موضوع [[حکم]] را محکوم به می‌نامند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اجرای احکام مدنی (شرایط و تشریفات فروش مالی توقیف شده)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6654040|صفحه=|نام۱=ولی اله|نام خانوادگی۱=رضایی رجانی|چاپ=2}}</ref> | ||
* حکم: چنانچه [[رای دادگاه|رأی دادگاه]] راجع به [[ماهیت دعوا]] بوده و قاطع باشد حکم نامیده می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=573440|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref> | * [[عین]]: به [[مال|مالی]] اطلاق می‌شود که قابل لمس و احساس بوده و وجود خارج داشته باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=بازداشت ملک ثبت شده|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3031108|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=سالاری|چاپ=2}}</ref> | ||
* اجاره بها: به آن چیزی که در [[عقد اجاره]] موضوع تراضی طرفین قرار گرفته؛ اجاره بها گویند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی عقود معین (قسمت اول) (معاملات معوض، عقود تملیکی، بیع، معاوضه، اجاره، قرض)|ترجمه=|جلد=|سال=1374|ناشر=مدرس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3650196|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=6}}</ref> | * [[حکم]]: چنانچه [[رای دادگاه|رأی دادگاه]] راجع به [[ماهیت دعوا]] بوده و قاطع باشد حکم نامیده می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=573440|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref> | ||
* اجرت المثل: به [[مال|مالی]] که صرف نظر از وجود یا عدم [[اذن]] مالک، بابت انتفاع از مال او، بدون وجود رابطه [[اجاره]] بین طرفین، باید پرداخت گردد؛ اجرت المثل گویند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فرهنگ فقه (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2620652|صفحه=|نام۱=آیت اله سیدمحمود|نام خانوادگی۱=هاشمی شاهرودی|چاپ=3}}</ref> | * [[اجاره بها]]: به آن چیزی که در [[عقد اجاره]] موضوع تراضی طرفین قرار گرفته؛ اجاره بها گویند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی عقود معین (قسمت اول) (معاملات معوض، عقود تملیکی، بیع، معاوضه، اجاره، قرض)|ترجمه=|جلد=|سال=1374|ناشر=مدرس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3650196|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=6}}</ref> | ||
* | * [[اجرت المثل]]: به [[مال|مالی]] که صرف نظر از وجود یا عدم [[اذن]] مالک، بابت انتفاع از مال او، بدون وجود رابطه [[اجاره]] بین طرفین، باید پرداخت گردد؛ اجرت المثل گویند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فرهنگ فقه (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2620652|صفحه=|نام۱=آیت اله سیدمحمود|نام خانوادگی۱=هاشمی شاهرودی|چاپ=3}}</ref> | ||
* ضرر: به وارد نمودن نقص بر مال، آسیب بر جان و وهن در کلام دیگری، ضرر گویند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد سوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=334760|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref> | * [[متفرعات دعوا|متفرعات]]: حقوقی است که علاوه بر اصل [[خواسته]] قابل مطالبه بوده و این مطالبه مستلزم اقامه دعوا مستقل نباشد و به صرف [[درخواست]] آن در [[دادخواست]] قابل رسیدگی باشد مانند [[هزینه دادرسی]] و [[خسارت ناشی از تأخیر تادیه دین]].<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوق ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=562196|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=3}}</ref> | ||
* خواسته آن چیزی است که [[خواهان]] یا [[وکیل]] یا [[قائم مقام]] یا [[نماینده قانونی]] وی، در [[دادخواست]] تقدیمی یا [[اولین جلسه دادرسی|جلسه اول دادرسی]] آن را مورد [[مطالبه]] قرار داده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فصلنامه حقوقی مجد، شماره 17 و 18، سال 1390|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2036268|صفحه=|نام۱=مجمع علمی|فرهنگی مجد|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref> | * [[ضرر]]: به وارد نمودن نقص بر مال، آسیب بر جان و وهن در کلام دیگری، ضرر گویند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد سوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=334760|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref> | ||
* [[خواسته]]: آن چیزی است که [[خواهان]] یا [[وکیل]] یا [[قائم مقام]] یا [[نماینده قانونی]] وی، در [[دادخواست]] تقدیمی یا [[اولین جلسه دادرسی|جلسه اول دادرسی]] آن را مورد [[مطالبه]] قرار داده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فصلنامه حقوقی مجد، شماره 17 و 18، سال 1390|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2036268|صفحه=|نام۱=مجمع علمی|فرهنگی مجد|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref> | |||
== پیشینه == | == پیشینه == | ||
ماده ۵۰۹ قانون سابق تعمداً در قانون | [[ماده ۵۰۹ قانون آیین دادرسی مدنی مصوب 1318|ماده ۵۰۹ قانون سابق]] تعمداً در قانون جدید حذف شده‌است. بنابراین، [[دلیل]] جدید در [[دادگاه تجدیدنظر]] پذیرفته می‌شود حتی اگر مثلاً [[سند|سندی]] باشد که با [[ایراد]] طرف مقابل از عداد دلایل خارج شده یا خارج از مهلت ارائه شده‌است و منظور از دلیل جدید دلیلی است که در مرحله بدوی مورد رسیدگی قرار نگرفته‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوق ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=563320|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=3}}</ref> علت آن تفاوت میان [[ادعا]] و [[دلیل]] می‌باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1254956|صفحه=|نام۱=علی عباس|نام خانوادگی۱=حیاتی|چاپ=2}}</ref> | ||
== نکات توضیحی وتفسیری دکترین == | == نکات توضیحی وتفسیری دکترین == | ||
صدر '''ماده ۳۶۲ قانون آیین دادرسی مدنی''' در ارتباط مستقیم با [[ماده ۷ قانون آیین دادرسی مدنی]] می‌باشد چرا که طرح ادعای جدید در مرحله تجدیدنظر مستلزم آن است که دادگاه تجدیدنظر نسبت به ادعایی رسیدگی کند که در دادگاه بدوی بدان رسیدگی نشده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد سوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3943384|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=4}}</ref> هچنین '''ماده ۳۶۲ قانون آیین دادرسی مدنی''' در مورد دفاع ممنوعیت قائل نشده و سکوت کرده‌است چرا که فراهم بودن آزادی دفاع یک اصل اجتناب ناپذیر است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=574860|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref> | صدر '''ماده ۳۶۲ قانون آیین دادرسی مدنی''' در ارتباط مستقیم با [[ماده ۷ قانون آیین دادرسی مدنی]] می‌باشد چرا که طرح ادعای جدید در مرحله تجدیدنظر مستلزم آن است که دادگاه تجدیدنظر نسبت به ادعایی رسیدگی کند که در دادگاه بدوی بدان رسیدگی نشده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد سوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3943384|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=4}}</ref> هچنین '''ماده ۳۶۲ قانون آیین دادرسی مدنی''' در مورد [[دفاع]] ممنوعیت قائل نشده و سکوت کرده‌است چرا که فراهم بودن آزادی دفاع یک اصل اجتناب ناپذیر است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=574860|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref> | ||
== رویه‌های قضایی == | |||
* [[نظریه شماره 7/1400/787 مورخ 1400/10/08 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره صدور رأی برای مبالغی ناظر به بعد از زمان صدور حکم]] | |||
* [[رای دادگاه درباره اعتراض به رای در قالب پاسخ به تجدیدنظرخواهی (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۲۱۳۰۷۰۰۸۲۲)]] | |||
* [[نظریه شماره 7/99/1480 مورخ 1399/10/16 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره طرح ادعای جدید از سوی خوانده در مرحله تجدیدنظر]] | |||
* [[نظریه شماره 7/1401/1339 مورخ 1402/05/16 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره ورود ثالث و جلب ثالث در مرحله تجدیدنظر]] | |||
== انتقادات == | == انتقادات == | ||
نوع بیان حکم | نوع بیان حکم '''ماده ۳۶۲ قانون آیین دادرسی مدنی''' قابل انتقاد می‌باشد. به دلیل این که [[قانونگذار]] بندهای سه‌گانه '''ماده ۳۶۲ قانون آیین دادرسی مدنی''' را [[تخصص|تخصصاَ]] از اصل مذکور در صدر ماده خارج دانسته یعنی معتقد به خروج موضوعی بوده‌است (حکومت) در حالی که با بیان حکم به صورت اصل و استثنا سنخیت بیشتری دارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1254968|صفحه=|نام۱=علی عباس|نام خانوادگی۱=حیاتی|چاپ=2}}</ref> | ||
== مصادیق و نمونه‌ها == | == مصادیق و نمونه‌ها == | ||
* تغییر عنوان خواسته مانند آن که در جریان دعوایی که خواسته آن به استناد [[قرارداد اجاره]] مطالبه [[اجرت المسمی|اجاره بهای معینی]] است، دادگاه بدوی حکم به بطلان قرارداد اجاره صادر می‌نماید. در مرحله تجدیدنظر محکوم علیه می‌تواند به دلیل استفاده متصرف از منافع ملک از او مطالبه [[اجرت المثل]] کند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1254992|صفحه=|نام۱=علی عباس|نام خانوادگی۱=حیاتی|چاپ=2}}</ref> | * تغییر عنوان خواسته مانند آن که در جریان دعوایی که خواسته آن به استناد [[قرارداد اجاره]] مطالبه [[اجرت المسمی|اجاره بهای معینی]] است، [[دادگاه بدوی]] حکم به بطلان [[قرارداد اجاره]] صادر می‌نماید. در مرحله تجدیدنظر [[محکوم علیه]] می‌تواند به دلیل استفاده [[متصرف]] از [[منافع]] ملک از او مطالبه [[اجرت المثل]] کند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1254992|صفحه=|نام۱=علی عباس|نام خانوادگی۱=حیاتی|چاپ=2}}</ref> | ||
* دلیل جدید مثل اینکه [[سند|سندی]] باشد که با ایراد طرف مقابل از عداد دلایل خارج شده یا خارج از مهلت ارائه شده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوق ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=563320|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=3}}</ref> | * دلیل جدید مثل اینکه [[سند|سندی]] باشد که با ایراد طرف مقابل از عداد دلایل خارج شده یا خارج از مهلت ارائه شده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوق ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=563320|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=3}}</ref> | ||
== مقالات مرتبط == | == مقالات مرتبط == | ||
* [[وضعیت خاص و استثنایی دعاوی طاری در مرحله‌ی تجدید نظر با نگاهی به حقوق فرانسه]] | |||
* [[ایرادِ امر مرتبط در آیین دادرسی مدنی ایران و فرانسه]] | |||
* [[ادعای جدید در مرحله تجدیدنظر در حقوق ایران و فرانسه]] | * [[ادعای جدید در مرحله تجدیدنظر در حقوق ایران و فرانسه]] | ||
* [[طرح امور موضوعی و آثار آن در دعوای مدنی]] | * [[طرح امور موضوعی و آثار آن در دعوای مدنی]] | ||
| خط ۳۸: | خط ۵۴: | ||
* [[اعمال اصل مغلوبیت در تجدیدنظرخواهی در حقوق ایران]] | * [[اعمال اصل مغلوبیت در تجدیدنظرخواهی در حقوق ایران]] | ||
* [[ادعای جدید در مرحلة تجدیدنظر در حقوق ایران و فرانسه]] | * [[ادعای جدید در مرحلة تجدیدنظر در حقوق ایران و فرانسه]] | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس | {{پانویس}} | ||
{{مواد قانون آیین دادرسی مدنی}} | {{مواد قانون آیین دادرسی مدنی}} | ||
| خط ۵۲: | خط ۶۲: | ||
[[رده:اعتراض به آراء]] | [[رده:اعتراض به آراء]] | ||
[[رده:جهات تجدید نظر]] | [[رده:جهات تجدید نظر]] | ||
[[رده:ادعای جدید در مرحله تجدیدنظر]] | |||
[[رده:تغییر عنوان خواسته]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۴ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۲۱:۵۵
ماده ۳۶۲ قانون آیین دادرسی مدنی: ادعای جدید در مرحله تجدیدنظر مسموع نخواهد بود ولی موارد زیر ادعای جدید محسوب نمی‌شود:
- مطالبه قیمت محکوم به که عین آن، موضوع رأی بدوی بوده یا مطالبه عین مالی که قیمت آن در مرحله بدوی مورد حکم قرار گرفته‌است.
- ادعای اجاره بهاء و مطالبه بقیه اقساط آن و اجرت المثل و دیونی که موعد پرداخت آن در جریان رسیدگی بدوی، رسیده و سایر متفرعات از قبیل ضرر و زیان که در زمان جریان دعوا یا بعد از صدور رأی بدوی به خواسته اصلی تعلق گرفته و مورد حکم واقع نشده یا موعد پرداخت آن بعد از صدور رأی رسیده باشد.
- تغییر عنوان خواسته از اجرت المسمی به اجرت المثل یا بالعکس.
مواد مرتبط
توضیح واژگان
- ادعای جدید: «ادعاهایی که نتیجه خواسته اصلی محسوب می‌شوند و ادعاهایی که مکمل هستند (مانند درخواست پرداخت منافع تلف شده از زمان صدور رأی).[۱]
- محکوم به: مال یا عمل موضوع حکم را محکوم به می‌نامند.[۲]
- عین: به مالی اطلاق می‌شود که قابل لمس و احساس بوده و وجود خارج داشته باشد.[۳]
- حکم: چنانچه رأی دادگاه راجع به ماهیت دعوا بوده و قاطع باشد حکم نامیده می‌شود.[۴]
- اجاره بها: به آن چیزی که در عقد اجاره موضوع تراضی طرفین قرار گرفته؛ اجاره بها گویند.[۵]
- اجرت المثل: به مالی که صرف نظر از وجود یا عدم اذن مالک، بابت انتفاع از مال او، بدون وجود رابطه اجاره بین طرفین، باید پرداخت گردد؛ اجرت المثل گویند.[۶]
- متفرعات: حقوقی است که علاوه بر اصل خواسته قابل مطالبه بوده و این مطالبه مستلزم اقامه دعوا مستقل نباشد و به صرف درخواست آن در دادخواست قابل رسیدگی باشد مانند هزینه دادرسی و خسارت ناشی از تأخیر تادیه دین.[۷]
- ضرر: به وارد نمودن نقص بر مال، آسیب بر جان و وهن در کلام دیگری، ضرر گویند.[۸]
- خواسته: آن چیزی است که خواهان یا وکیل یا قائم مقام یا نماینده قانونی وی، در دادخواست تقدیمی یا جلسه اول دادرسی آن را مورد مطالبه قرار داده‌است.[۹]
پیشینه
ماده ۵۰۹ قانون سابق تعمداً در قانون جدید حذف شده‌است. بنابراین، دلیل جدید در دادگاه تجدیدنظر پذیرفته می‌شود حتی اگر مثلاً سندی باشد که با ایراد طرف مقابل از عداد دلایل خارج شده یا خارج از مهلت ارائه شده‌است و منظور از دلیل جدید دلیلی است که در مرحله بدوی مورد رسیدگی قرار نگرفته‌است.[۱۰] علت آن تفاوت میان ادعا و دلیل می‌باشد.[۱۱]
نکات توضیحی وتفسیری دکترین
صدر ماده ۳۶۲ قانون آیین دادرسی مدنی در ارتباط مستقیم با ماده ۷ قانون آیین دادرسی مدنی می‌باشد چرا که طرح ادعای جدید در مرحله تجدیدنظر مستلزم آن است که دادگاه تجدیدنظر نسبت به ادعایی رسیدگی کند که در دادگاه بدوی بدان رسیدگی نشده‌است.[۱۲] هچنین ماده ۳۶۲ قانون آیین دادرسی مدنی در مورد دفاع ممنوعیت قائل نشده و سکوت کرده‌است چرا که فراهم بودن آزادی دفاع یک اصل اجتناب ناپذیر است.[۱۳]
رویه‌های قضایی
- نظریه شماره 7/1400/787 مورخ 1400/10/08 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره صدور رأی برای مبالغی ناظر به بعد از زمان صدور حکم
- رای دادگاه درباره اعتراض به رای در قالب پاسخ به تجدیدنظرخواهی (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۲۱۳۰۷۰۰۸۲۲)
- نظریه شماره 7/99/1480 مورخ 1399/10/16 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره طرح ادعای جدید از سوی خوانده در مرحله تجدیدنظر
- نظریه شماره 7/1401/1339 مورخ 1402/05/16 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره ورود ثالث و جلب ثالث در مرحله تجدیدنظر
انتقادات
نوع بیان حکم ماده ۳۶۲ قانون آیین دادرسی مدنی قابل انتقاد می‌باشد. به دلیل این که قانونگذار بندهای سه‌گانه ماده ۳۶۲ قانون آیین دادرسی مدنی را تخصصاَ از اصل مذکور در صدر ماده خارج دانسته یعنی معتقد به خروج موضوعی بوده‌است (حکومت) در حالی که با بیان حکم به صورت اصل و استثنا سنخیت بیشتری دارد.[۱۴]
مصادیق و نمونه‌ها
- تغییر عنوان خواسته مانند آن که در جریان دعوایی که خواسته آن به استناد قرارداد اجاره مطالبه اجاره بهای معینی است، دادگاه بدوی حکم به بطلان قرارداد اجاره صادر می‌نماید. در مرحله تجدیدنظر محکوم علیه می‌تواند به دلیل استفاده متصرف از منافع ملک از او مطالبه اجرت المثل کند.[۱۵]
- دلیل جدید مثل اینکه سندی باشد که با ایراد طرف مقابل از عداد دلایل خارج شده یا خارج از مهلت ارائه شده‌است.[۱۶]
مقالات مرتبط
- وضعیت خاص و استثنایی دعاوی طاری در مرحله‌ی تجدید نظر با نگاهی به حقوق فرانسه
- ایرادِ امر مرتبط در آیین دادرسی مدنی ایران و فرانسه
- ادعای جدید در مرحله تجدیدنظر در حقوق ایران و فرانسه
- طرح امور موضوعی و آثار آن در دعوای مدنی
- تحلیلی بر اصل وحدت رسیدگی در قانون آیین دادرسی مدنی
- اصول حاکم بر ارزیابی قضایی شرایط عمومی ادله اثبات مدنی
- دعوای‌اضافی
- اعمال اصل مغلوبیت در تجدیدنظرخواهی در حقوق ایران
- ادعای جدید در مرحلة تجدیدنظر در حقوق ایران و فرانسه
منابع
- ↑ امیرحسین رضایی نژاد. آیین دادرسی مدنی شیوه های عادی شکایت از آرا (پژوهش و واخواهی). چاپ 1. اندیشگران، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3333268
- ↑ ولی اله رضایی رجانی. اجرای احکام مدنی (شرایط و تشریفات فروش مالی توقیف شده). چاپ 2. جنگل، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6654040
- ↑ حسین سالاری. بازداشت ملک ثبت شده. چاپ 2. جنگل، 1391. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3031108
- ↑ علی مهاجری. قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 1. فکرسازان، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 573440
- ↑ ناصر کاتوزیان. حقوق مدنی عقود معین (قسمت اول) (معاملات معوض، عقود تملیکی، بیع، معاوضه، اجاره، قرض). چاپ 6. مدرس، 1374. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3650196
- ↑ آیت اله سیدمحمود هاشمی شاهرودی. فرهنگ فقه (جلد اول). چاپ 3. مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2620652
- ↑ عباس زراعت. محشای قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوق ایران. چاپ 3. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 562196
- ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد سوم). چاپ 4. گنج دانش، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 334760
- ↑ فصلنامه حقوقی مجد، شماره 17 و 18، سال 1390. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2036268
- ↑ عباس زراعت. محشای قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوق ایران. چاپ 3. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 563320
- ↑ علی عباس حیاتی. آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 2. میزان، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1254956
- ↑ علی مهاجری. مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد سوم). چاپ 4. فکرسازان، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3943384
- ↑ علی مهاجری. قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 1. فکرسازان، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 574860
- ↑ علی عباس حیاتی. آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 2. میزان، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1254968
- ↑ علی عباس حیاتی. آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 2. میزان، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1254992
- ↑ عباس زراعت. محشای قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوق ایران. چاپ 3. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 563320