عدم مسئولیت کیفری شخص خواب: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
[[رده:موانع مسئولیت کیفری]]
[[رده:موانع مسئولیت کیفری]]
== مبانی ==
یکی از توجیهات برای '''عدم مسئولیت کیفری شخص خواب''' آن است که وی [[سبب]] قلمداد شده و سبب در حالتی مسئول است که مرتکب [[تقصیر]] شده باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=711012|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref>
==در قانون==
[[ماده ۱۵۳ قانون مجازات اسلامی|ماده 153 قانون مجازات اسلامی]] مصوب 1392، در مورد فقدان مسئولیت کیفری شخص خواب می باشد.
افراد خواب و بیهوش در صورت ارتکاب جرم از مجازات [[معافیت از مجازات|معاف]] میشوند اما مانند [[صغیر|کودک]] و [[مجنون|دیوانه]] از [[مسئولیت مدنی|مسئولیت های مدنی]] و نظایر آن معاف نخواهند شد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اندیشه های حقوقی (مفاهیم بنیادین حقوق مدنی و جزایی)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=679160|صفحه=|نام۱=ابوالقاسم|نام خانوادگی۱=گرجی|چاپ=1}}</ref>بنابراین اگر در این مورد، فرد مرتکب [[قتل]] شود، تنها واکنش در مقابل او [[دیه]] است و [[قصاص]] و [[تعزیر]] منتفی میشود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص- جنایات)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=350212|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=آقایی نیا|چاپ=5}}</ref> علاوه بر این، اگر شخص [[علم|بداند]] که در خواب و بیهوشی مرتکب جرم میشود و [[عمد|عمدا]] بخوابد یا خود را بیهوش کند، مسئول نتیجه مجرمانه رفتار خود میباشند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی بر مبنای قانون مصوب 1/2/1392 به همراه مفاهیم جدید و قوانین جزایی پیشین|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4160012|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=1}}</ref>
==در فقه==
مهمترین مستند شرعی در فقدان مسئولیت کیفری شخص خواب، حدیث نبوی پیامبر است که میفرماید: قلم تکلیف از سه گروه برداشته شده است  و یکی از آن سه مورد در مورد فرد خواب است تا زمانی که از خواب بیدار شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص- جنایات)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=350148|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=آقایی نیا|چاپ=5}}</ref>
==منابع==
{{پانویس}}

نسخهٔ ‏۱۹ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۲۳:۰۴


مبانی

یکی از توجیهات برای عدم مسئولیت کیفری شخص خواب آن است که وی سبب قلمداد شده و سبب در حالتی مسئول است که مرتکب تقصیر شده باشد.[۱]

در قانون

ماده 153 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392، در مورد فقدان مسئولیت کیفری شخص خواب می باشد.

افراد خواب و بیهوش در صورت ارتکاب جرم از مجازات معاف میشوند اما مانند کودک و دیوانه از مسئولیت های مدنی و نظایر آن معاف نخواهند شد.[۲]بنابراین اگر در این مورد، فرد مرتکب قتل شود، تنها واکنش در مقابل او دیه است و قصاص و تعزیر منتفی میشود.[۳] علاوه بر این، اگر شخص بداند که در خواب و بیهوشی مرتکب جرم میشود و عمدا بخوابد یا خود را بیهوش کند، مسئول نتیجه مجرمانه رفتار خود میباشند.[۴]

در فقه

مهمترین مستند شرعی در فقدان مسئولیت کیفری شخص خواب، حدیث نبوی پیامبر است که میفرماید: قلم تکلیف از سه گروه برداشته شده است و یکی از آن سه مورد در مورد فرد خواب است تا زمانی که از خواب بیدار شود.[۵]

منابع

  1. عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 711012
  2. ابوالقاسم گرجی. اندیشه های حقوقی (مفاهیم بنیادین حقوق مدنی و جزایی). چاپ 1. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 679160
  3. حسین آقایی نیا. حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص- جنایات). چاپ 5. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 350212
  4. ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی بر مبنای قانون مصوب 1/2/1392 به همراه مفاهیم جدید و قوانین جزایی پیشین. چاپ 1. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4160012
  5. حسین آقایی نیا. حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص- جنایات). چاپ 5. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 350148