ماده ۹۹۵ قانون مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(افزودن رویه قضایی)
 
(۱۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''ماده ۹۹۵ قانون مدنی''': تغییر مطالبی که در دفاتر [[سجل احوال]] ثبت شده است ممکن نیست مگر به موجب حکم [[محکمه]].
'''ماده ۹۹۵ قانون مدنی''': تغییر مطالبی که در [[دفاتر سجلی|دفاتر سجل احوال]] ثبت شده‌است ممکن نیست مگر به موجب [[حکم]] [[محکمه]].
*{{زیتونی|[[ماده ۹۹۴ قانون مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}}
* {{زیتونی|[[ماده ۹۹۴ قانون مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}}
*{{زیتونی|[[ماده ۹۹۶ قانون مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}}
* {{زیتونی|[[ماده ۹۹۶ قانون مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}}
== پیشینه ==
ماده 39 قانون مدنی مصرف تغییر نام خانوادگی را، موکول به قانون خاص نموده است. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مدنی مصر|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5324644|صفحه=|نام۱=محمدعلی|نام خانوادگی۱=نوری|چاپ=2}}</ref>


== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
== مواد مرتبط ==
نظر به اینکه اشتباه در سند ولادت یا مرگ، که توسط مأموران ثبت احوال رخ داده؛ مربوط به قبل یا بعد از امضای سند رخ باشد؛ مرجع صالح برای اصلاح آن اشتباه، متفاوت خواهدبود. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (اشخاص و محجورین با تجدیدنظر و اصلاحات)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1125676|صفحه=|نام۱=سیدحسین|نام خانوادگی۱=صفایی|نام۲=سیدمرتضی|نام خانوادگی۲=قاسم زاده|چاپ=15}}</ref>


موارد مربوط به تغییر جنسیت و تغییر نام، مشمول مفاد این ماده است. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه محشای قانون مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1715836|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=3}}</ref>
* [[قانون اعتبار اسناد سجلی و جلوگیری از تزلزل آنها|ماده واحده قانون اعتبار اسناد سجلی و جلوگیری از تزلزل آنها]]


اشتباهات مربوط به اسناد سجلی، ممکن است قبل یا بعد از امضای سند، صورت گرفته باشد؛ و ممکن است اشتباه، مربوط به اعلام کننده واقعه حقوقی، یا مأموران ثبت باشد؛ و دیگر اینکه ممکن است اشتباه، در تحریر سند رخ دهد. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (اشخاص و محجورین با تجدیدنظر و اصلاحات)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1125668|صفحه=|نام۱=سیدحسین|نام خانوادگی۱=صفایی|نام۲=سیدمرتضی|نام خانوادگی۲=قاسم زاده|چاپ=15}}</ref>
== مطالعات تطبیقی ==
ماده ۳۹ قانون مدنی مصر [[تغییر نام خانوادگی]] را، موکول به [[قانون]] خاص نموده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مدنی مصر|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5324644|صفحه=|نام۱=محمدعلی|نام خانوادگی۱=نوری|چاپ=2}}</ref>


درصورتیکه اشتباه، مربوط به اسناد سجلی، منتسب به صاحب سند یا اعلام کننده باشد؛ تا زمانی که این مسأله، در دادگاه اثبات نگردیده، سند مزبور، به اعتبار خود باقی است. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (اشخاص و محجورین با تجدیدنظر و اصلاحات)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1125672|صفحه=|نام۱=سیدحسین|نام خانوادگی۱=صفایی|نام۲=سیدمرتضی|نام خانوادگی۲=قاسم زاده|چاپ=15}}</ref>
== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
[[اشتباه|اشتباهات]] مربوط به [[سند ثبت احوال|اسناد سجلی]]، ممکن است قبل یا بعد از امضای سند، صورت گرفته باشد؛ و ممکن است اشتباه، مربوط به اعلام کننده [[واقعه حقوقی]]، یا مأموران ثبت باشد؛ و دیگر اینکه ممکن است اشتباه، در تحریر سند رخ دهد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (اشخاص و محجورین با تجدیدنظر و اصلاحات)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1125668|صفحه=|نام۱=سیدحسین|نام خانوادگی۱=صفایی|نام۲=سیدمرتضی|نام خانوادگی۲=قاسم‌زاده|چاپ=15}}</ref> نظر به اینکه اشتباه در [[سند ولادت]] یا [[سند وفات|مرگ]]، که توسط [[مأمور ثبت احوال|مأموران ثبت احوال]] رخ داده؛ مربوط به قبل یا بعد از امضای سند باشد؛ مرجع [[صلاحیت|صالح]] برای اصلاح آن اشتباه، متفاوت خواهد بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (اشخاص و محجورین با تجدیدنظر و اصلاحات)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1125676|صفحه=|نام۱=سیدحسین|نام خانوادگی۱=صفایی|نام۲=سیدمرتضی|نام خانوادگی۲=قاسم‌زاده|چاپ=15}}</ref>


تغییر نام و نام خانوادگی اشخاص، باید در موارد استثنایی، و به موجب مقررات خاص ثبت احوال، صورت پذیرد؛ تا از ورود آسیب به تعاملات حقوقی اشخاص و دیگران، جلوگیری به عمل آید. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دوره مقدماتی حقوق مدنی (جلد اول) (اشخاص و اموال)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=11024|صفحه=|نام۱=سیدحسین|نام خانوادگی۱=صفایی|چاپ=11}}</ref>
در صورتی که اشتباه مربوط به اسناد سجلی، منتسب به صاحب سند یا اعلام کننده باشد؛ تا زمانی که این مسئله، در دادگاه اثبات نگردیده، سند مزبور، به اعتبار خود باقی است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (اشخاص و محجورین با تجدیدنظر و اصلاحات)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1125672|صفحه=|نام۱=سیدحسین|نام خانوادگی۱=صفایی|نام۲=سیدمرتضی|نام خانوادگی۲=قاسم‌زاده|چاپ=15}}</ref>


== رویه های قضایی ==
موارد مربوط به [[تغییر جنسیت]] و [[تغییر نام]]، مشمول مفاد این ماده است،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه محشای قانون مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1715836|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=3}}</ref> البته تغییر نام و نام خانوادگی اشخاص، باید در موارد استثنایی، و به موجب مقررات خاص ثبت احوال، صورت پذیرد؛ تا از ورود آسیب به تعاملات حقوقی اشخاص و دیگران، جلوگیری به عمل آید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دوره مقدماتی حقوق مدنی (جلد اول) (اشخاص و اموال)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=11024|صفحه=|نام۱=سیدحسین|نام خانوادگی۱=صفایی|چاپ=11}}</ref>


* کمیسیون نشست های قضایی، به مناسبت نشست قضات دادگستری آمل، با استناد به ماده واحده قانون اعتبار اسناد سجلی و جلوگیری از تزلزل آنها، تغییر تاریخ تولد به میزان بیش از پنج سال را، در صلاحیت کمیسیون مربوطه دانسته؛ و تغییر تاریخ ولادت، در سایر موارد را، ممنوع اعلام نموده؛ و در دیگر موارد مربوط به اصلاح سند سجلی، محکمه صالح است. و مواد 996 و 997 قانون مدنی در این رابطه، همچنان معتبر است. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه نشست های قضایی مسائل قانون مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5541792|صفحه=|نام۱=معاونت آموزش|تحقیقات قوه قضاییه|نام خانوادگی۱=|چاپ=1}}</ref>
== رویه‌های قضایی ==
* به موجب آرای متعددی از شعب دیوان عالی کشور، اصلاح نام پدر و مادر در شناسنامه، در دسته اشتباهات ناشی از تحریر قرارنداشته؛ و از حیث آثار مترتب بر موضوع مطروحه، رسیدگی به آن، در صلاحیت محکمه خواهدبود. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=یادداشت های محکمه (دفتر اول) (کارگاه آموزشی آیین دادرسی مدنی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2090832|صفحه=|نام۱=سیدمحمدرضا|نام خانوادگی۱=حسینی|چاپ=2}}</ref>
* [[نشست‌ قضایی|کمیسیون نشست‌های قضایی]]، به مناسبت نشست قضات دادگستری آمل، با استناد به [[ماده واحده قانون اعتبار اسناد سجلی و جلوگیری از تزلزل آنها]]، تغییر تاریخ تولد به میزان بیش از پنج سال را، در صلاحیت کمیسیون مربوطه دانسته؛ و تغییر تاریخ ولادت، در سایر موارد را، ممنوع اعلام نموده؛ و در دیگر موارد مربوط به [[اصلاح سند سجلی]]، محکمه صالح است و [[ماده ۹۹۶ قانون مدنی|مواد ۹۹۶]] و [[ماده ۹۹۷ قانون مدنی|۹۹۷ قانون مدنی]] در این رابطه، همچنان معتبر است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه نشست‌های قضایی مسائل قانون مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5541792|صفحه=|نام۱=معاونت آموزش|تحقیقات قوه قضاییه|نام خانوادگی۱=|چاپ=1}}</ref>
* به موجب آرای متعددی از شعب دیوان عالی کشور، اصلاح نام خانوادگی، در صلاحیت دادگاه بوده؛ و تغییر نام خانوادگی، توسط اداره ثبت احوال انجام می پذیرد. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=یادداشت های محکمه (دفتر اول) (کارگاه آموزشی آیین دادرسی مدنی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2090840|صفحه=|نام۱=سیدمحمدرضا|نام خانوادگی۱=حسینی|چاپ=2}}</ref>
* به موجب آرای متعددی از شعب [[دیوان عالی کشور]]، اصلاح نام پدر و مادر در [[شناسنامه]]، در دسته اشتباهات ناشی از تحریر قرار نداشته؛ و از حیث آثار مترتب بر موضوع مطروحه، رسیدگی به آن، در صلاحیت محکمه خواهد بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=یادداشت‌های محکمه (دفتر اول) (کارگاه آموزشی آیین دادرسی مدنی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2090832|صفحه=|نام۱=سیدمحمدرضا|نام خانوادگی۱=حسینی|چاپ=2}}</ref>
* به موجب آرای متعددی از شعب دیوان عالی کشور، [[اصلاح نام خانوادگی]]، در صلاحیت دادگاه بوده؛ و تغییر نام خانوادگی، توسط [[اداره ثبت احوال]] انجام می‌پذیرد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=یادداشت‌های محکمه (دفتر اول) (کارگاه آموزشی آیین دادرسی مدنی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2090840|صفحه=|نام۱=سیدمحمدرضا|نام خانوادگی۱=حسینی|چاپ=2}}</ref>
* [[رای دادگاه درباره ابطال سند رسمی با شهادت شهود (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۳۵۰۱۰۵۱)]]
* [[رای دادگاه درباره ابطال سند رسمی با شهادت شهود (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۳۵۰۱۰۵۱)]]
* [[رای دادگاه درباره اعتراض به آراء هیأت حل اختلاف ثبت احوال درباره تابعیت (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۰۱۰۱۵۳۳)]]
* [[رای دادگاه درباره اعتراض به آراء هیأت حل اختلاف ثبت احوال درباره تابعیت (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۰۱۰۱۵۳۳)|رای دادگاه درباره اعتراض به آراء هیئت حل اختلاف ثبت احوال درباره تابعیت (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۰۱۰۱۵۳۳)]]
* [[رای دادگاه درباره ابطال سند سجلی به علت تعلق آن به دیگری (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۱۳۰۰۹۶۴)]]
* [[رای دادگاه درباره ابطال سند سجلی به علت تعلق آن به دیگری (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۱۳۰۰۹۶۴)]]
* [[رای دادگاه درباره ابطال شناسنامه با ادعای استفاده از شناسنامه برادر متوفی (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۴۳۰۰۵۸۹)]]
* [[رای دادگاه درباره ابطال شناسنامه با ادعای استفاده از شناسنامه برادر متوفی (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۴۳۰۰۵۸۹)]]
* [[رای دادگاه درباره ابطال شناسنامه با وجود استفاده مکرر از آن (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۳۱۰۱۲۵۴)]]
* [[رای دادگاه درباره ابطال شناسنامه به جهت تعلق آن به دیگری (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۴۶۰۱۰۶۶)]]
* [[رای دادگاه درباره ابطال شناسنامه در صورت استفاده بلند مدت (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۰۱۰۰۱۶۹)]]
* [[رای دادگاه درباره ابطال شناسنامه در فرض استفاده از آن (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۶۹۴۰۱۲۲۲)]]
* [[رای دادگاه درباره ارزش شهادت در دعوای ابطال شناسنامه (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۷۰۴۰۰۳۶۸)]]
* [[رای دادگاه درباره اثر استفاده طولانی از سند سجلی (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۱۵۰۰۲۲۰)]]
* [[رای دادگاه درباره اثر استفاده عملی از شناسنامه در دعوی ابطال آن (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۰۱۰۱۲۳۵)]]
* [[رای دادگاه درباره اثرات نفی ولد بر اسناد سجلی (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۱۸۰۱۲۲۹)]]
* [[رای دادگاه درباره اثر بلوغ در دعوی مالی و غیر مالی (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۰۱۰۰۰۶۴)]]
* [[رای دادگاه درباره اختلاف در دایم و منقطع بودن نکاح (دادنامه شماره ٩٢٠٩٩٧٠٢٢٣٠٠١٣٢٧)]]


== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
{{مواد قانون مدنی}}
{{مواد قانون مدنی}}
[[رده:مواد قانون مدنی]]
[[رده:مواد قانون مدنی]]
[[رده:اشخاص]]
[[رده:اشخاص]]
[[رده:اسناد سجل احوال]]
[[رده:اسناد سجل احوال]]
[[رده:مواد قرمز]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۸ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۱۶:۲۴

ماده ۹۹۵ قانون مدنی: تغییر مطالبی که در دفاتر سجل احوال ثبت شده‌است ممکن نیست مگر به موجب حکم محکمه.

مواد مرتبط

مطالعات تطبیقی

ماده ۳۹ قانون مدنی مصر تغییر نام خانوادگی را، موکول به قانون خاص نموده‌است.[۱]

نکات توضیحی تفسیری دکترین

اشتباهات مربوط به اسناد سجلی، ممکن است قبل یا بعد از امضای سند، صورت گرفته باشد؛ و ممکن است اشتباه، مربوط به اعلام کننده واقعه حقوقی، یا مأموران ثبت باشد؛ و دیگر اینکه ممکن است اشتباه، در تحریر سند رخ دهد.[۲] نظر به اینکه اشتباه در سند ولادت یا مرگ، که توسط مأموران ثبت احوال رخ داده؛ مربوط به قبل یا بعد از امضای سند باشد؛ مرجع صالح برای اصلاح آن اشتباه، متفاوت خواهد بود.[۳]

در صورتی که اشتباه مربوط به اسناد سجلی، منتسب به صاحب سند یا اعلام کننده باشد؛ تا زمانی که این مسئله، در دادگاه اثبات نگردیده، سند مزبور، به اعتبار خود باقی است.[۴]

موارد مربوط به تغییر جنسیت و تغییر نام، مشمول مفاد این ماده است،[۵] البته تغییر نام و نام خانوادگی اشخاص، باید در موارد استثنایی، و به موجب مقررات خاص ثبت احوال، صورت پذیرد؛ تا از ورود آسیب به تعاملات حقوقی اشخاص و دیگران، جلوگیری به عمل آید.[۶]

رویه‌های قضایی

منابع

  1. محمدعلی نوری. قانون مدنی مصر. چاپ 2. گنج دانش، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5324644
  2. سیدحسین صفایی و سیدمرتضی قاسم‌زاده. حقوق مدنی (اشخاص و محجورین با تجدیدنظر و اصلاحات). چاپ 15. سمت، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1125668
  3. سیدحسین صفایی و سیدمرتضی قاسم‌زاده. حقوق مدنی (اشخاص و محجورین با تجدیدنظر و اصلاحات). چاپ 15. سمت، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1125676
  4. سیدحسین صفایی و سیدمرتضی قاسم‌زاده. حقوق مدنی (اشخاص و محجورین با تجدیدنظر و اصلاحات). چاپ 15. سمت، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1125672
  5. محمدجعفر جعفری لنگرودی. مجموعه محشای قانون مدنی. چاپ 3. گنج دانش، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1715836
  6. سیدحسین صفایی. دوره مقدماتی حقوق مدنی (جلد اول) (اشخاص و اموال). چاپ 11. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 11024
  7. مجموعه نشست‌های قضایی مسائل قانون مدنی. چاپ 1. جنگل، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5541792
  8. سیدمحمدرضا حسینی. یادداشت‌های محکمه (دفتر اول) (کارگاه آموزشی آیین دادرسی مدنی). چاپ 2. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2090832
  9. سیدمحمدرضا حسینی. یادداشت‌های محکمه (دفتر اول) (کارگاه آموزشی آیین دادرسی مدنی). چاپ 2. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2090840