ماده ۱۱۵۵ قانون مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
Abozarsh12 (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
زنی که بین او و شوهر خود نزدیکی واقع نشده و همچنین زن | '''ماده ۱۱۵۵ قانون مدنی'''[[عده زوجه غیرمدخوله|: زنی که بین او و شوهر خود نزدیکی واقع نشده]] و همچنین [[عده زن یائسه|زن یائسه]]، نه [[عده طلاق|عدهٔ طلاق]] دارد و نه [[عده فسخ نکاح|عدهٔ فسخ نکاح]] ولی [[عده وفات|عدهٔ وفات]] در هر مورد باید رعایت شود. | ||
*{{زیتونی|مشاهده ماده قبلی}} | * {{زیتونی|[[ماده ۱۱۵۴ قانون مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}} | ||
*{{زیتونی|مشاهده ماده بعدی}} | * {{زیتونی|[[ماده ۱۱۵۶ قانون مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}} | ||
== توضیح واژگان == | == توضیح واژگان == | ||
«[[دخول|نزدیکی]]» در '''ماده ۱۱۵۵ قانون مدنی'''، یعنی وارد شدن آلت تناسلی مرد در آلت تناسلی زن،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد نهم) (انحلال نکاح، حجر و قیمومت، طلاق و اقسام آن، موارد فسخ نکاح، وضع فرزندان، نفقه، عده)|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=پایدار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5247896|صفحه=|نام۱=سیدجلال الدین|نام خانوادگی۱=مدنی|چاپ=1}}</ref> یا واردشدن شرمگاه مرد در شرمگاه زن، به اندازه ختنه گاه یا بیشتر.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد سوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=330364|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref> | |||
== نکات توضیحی تفسیری دکترین == | == نکات توضیحی تفسیری دکترین == | ||
از نظر علم پزشکی، خون | در خصوص [[زوجه|زن]] [[یائسه]] مذکور در '''ماده ۱۱۵۵ قانون مدنی'''، باید گفت که از نظر علم پزشکی، خون [[حیض]]، بین سنین ۴۵ تا ۵۵ سالگی، برای همیشه قطع گردیده؛ و زن، یائسه می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مدنی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=211720|صفحه=|نام۱=سیدعلی|نام خانوادگی۱=حائری شاه باغ|چاپ=3}}</ref> گاهی زن، به دلیل رسیدن به [[سن یأس]]، دیگر خون نمی‌بیند؛ و گاهی نیز، با وجود اینکه هنوز، به سن یائسگی نرسیده؛ عادت زنانگی وی متوقف گردیده؛ و امید چندانی هم به بهبود او وجود ندارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=الفارق (دایرةالمعارف عمومی حقوقی) (جلد سوم) (عده)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4492816|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=1}}</ref> در موارد تردید در یائسه بودن زن، حکم به یائسه نبودن وی می‌گردد،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد سوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=335460|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref> و [[دعوی|دعاوی]] راجع به یائسگی، قابلیت استماع ندارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد سوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=335460|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref> | ||
گاهی زن، به دلیل رسیدن به سن | |||
لازم است ذکر شود که زنی که پس از طلاق، یائسه گردد نیز، عده ندارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد سوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=335460|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref> | |||
در | در خصوص زوجه غیرمدخوله نیز باید گفت با استناد به [[قیاس اولویت]]، حکم '''ماده ۱۱۵۵ قانون مدنی'''، قابل تسری به مواردی است که [[نکاح منقطع|نکاح موقت]]، به دلیل [[انقضای مدت|انقضاء]] یا [[بذل مدت]]، پیش از دخول، [[انحلال نکاح|منحل]] می‌گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=امور حسبی غایب مفقود الاثر|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2710664|صفحه=|نام۱=سیدمرتضی|نام خانوادگی۱=قاسم‌زاده|چاپ=1}}</ref> | ||
== مطالعات فقهی == | |||
=== مستندات فقهی === | |||
به موجب [[آیه ۴۹ سوره احزاب]]: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِذَا نَکَحْتُمُ الْمُؤْمِنَاتِ ثُمَّ طَلَّقْتُمُوهُنَّ مِنْ قَبْلِ أَنْ تَمَسُّوهُنَّ فَمَا لَکُمْ عَلَیْهِنَّ مِنْ عِدَّةٍ تَعْتَدُّونَهَا فَمَتِّعُوهُنَّ وَسَرِّحُوهُنَّ سَرَاحًا جَمِیلاً»، زن غیرمدخوله، عده ندارد.<ref>سیدعلی شایگان.{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1375|ناشر=طه|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=407192|صفحه=|نام۱=|نام خانوادگی۱=|چاپ=1}}</ref> | |||
همچنین امام علی، زنی را که [[زوج|شوهرش]]، به دلیل ناتوانی جنسی، با او مقاربت ننموده بود؛ بلافاصله پس از جاری شدن [[صیغه طلاق]]، به [[نکاح]] مرد دیگری درآورد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=منابع فقه شیعه ترجمه جامع احادیث الشیعه آیةاله سیدحسین بروجردی (جلد بیست وششم) (نکاح 2)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=فرهنگ سبز|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2787608|صفحه=|نام۱=احمد|نام خانوادگی۱=اسماعیل تبار|نام۲=سیداحمدرضا|نام خانوادگی۲=حسینی|نام۳=مهدی (ترجمه)|نام خانوادگی۳=حسینیان قمی|چاپ=1}}</ref> | |||
امام علی، زنی را که | |||
=== سوابق فقهی === | |||
طی [[استفتاء|استفتایی]] از [[مرجع تقلید|مراجع تقلید]]، چنین پاسخ داده شده است که: زنان فاقد رحم، باید عده نگهدارند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه آرای فقهی در امور حقوقی (جلد سوم) (نکاح) (بخش اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=معاونت آموزش و تحقیقات قوه قضائیه|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=121132|صفحه=|نام۱=معاونت آموزش|تحقیقات قوه قضائیه|نام خانوادگی۱=|چاپ=2}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فصلنامه شورای فرهنگی و اجتماعی زنان شماره 40 تابستان 1387|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=شورای فرهنگی و اجتماعی زنان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=820988|صفحه=|نام۱=شورای فرهنگی|اجتماعی زنان|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref> | |||
== | == رویه‌های قضایی == | ||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره نزدیکی به هر نحو، شرط استحقاق زوجه نسبت به تمام مهریه]] | |||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس|۲}} | ||
{{مواد قانون مدنی}} | {{مواد قانون مدنی}} | ||
[[رده:مواد قانون مدنی]] | [[رده:مواد قانون مدنی]] | ||
[[رده:اشخاص]] | [[رده:اشخاص]] | ||
[[رده:انحلال نکاح]] | [[رده:انحلال نکاح]] | ||
[[رده:طلاق]] | |||
[[رده:عده]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۴ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۱۵:۱۷
ماده ۱۱۵۵ قانون مدنی: زنی که بین او و شوهر خود نزدیکی واقع نشده و همچنین زن یائسه، نه عدهٔ طلاق دارد و نه عدهٔ فسخ نکاح ولی عدهٔ وفات در هر مورد باید رعایت شود.
توضیح واژگان
«نزدیکی» در ماده ۱۱۵۵ قانون مدنی، یعنی وارد شدن آلت تناسلی مرد در آلت تناسلی زن،[۱] یا واردشدن شرمگاه مرد در شرمگاه زن، به اندازه ختنه گاه یا بیشتر.[۲]
نکات توضیحی تفسیری دکترین
در خصوص زن یائسه مذکور در ماده ۱۱۵۵ قانون مدنی، باید گفت که از نظر علم پزشکی، خون حیض، بین سنین ۴۵ تا ۵۵ سالگی، برای همیشه قطع گردیده؛ و زن، یائسه می‌شود.[۳] گاهی زن، به دلیل رسیدن به سن یأس، دیگر خون نمی‌بیند؛ و گاهی نیز، با وجود اینکه هنوز، به سن یائسگی نرسیده؛ عادت زنانگی وی متوقف گردیده؛ و امید چندانی هم به بهبود او وجود ندارد.[۴] در موارد تردید در یائسه بودن زن، حکم به یائسه نبودن وی می‌گردد،[۵] و دعاوی راجع به یائسگی، قابلیت استماع ندارد.[۶]
لازم است ذکر شود که زنی که پس از طلاق، یائسه گردد نیز، عده ندارد.[۷]
در خصوص زوجه غیرمدخوله نیز باید گفت با استناد به قیاس اولویت، حکم ماده ۱۱۵۵ قانون مدنی، قابل تسری به مواردی است که نکاح موقت، به دلیل انقضاء یا بذل مدت، پیش از دخول، منحل می‌گردد.[۸]
مطالعات فقهی
مستندات فقهی
به موجب آیه ۴۹ سوره احزاب: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِذَا نَکَحْتُمُ الْمُؤْمِنَاتِ ثُمَّ طَلَّقْتُمُوهُنَّ مِنْ قَبْلِ أَنْ تَمَسُّوهُنَّ فَمَا لَکُمْ عَلَیْهِنَّ مِنْ عِدَّةٍ تَعْتَدُّونَهَا فَمَتِّعُوهُنَّ وَسَرِّحُوهُنَّ سَرَاحًا جَمِیلاً»، زن غیرمدخوله، عده ندارد.[۹]
همچنین امام علی، زنی را که شوهرش، به دلیل ناتوانی جنسی، با او مقاربت ننموده بود؛ بلافاصله پس از جاری شدن صیغه طلاق، به نکاح مرد دیگری درآورد.[۱۰]
سوابق فقهی
طی استفتایی از مراجع تقلید، چنین پاسخ داده شده است که: زنان فاقد رحم، باید عده نگهدارند.[۱۱][۱۲]
رویه‌های قضایی
منابع
- ↑ سیدجلال الدین مدنی. حقوق مدنی (جلد نهم) (انحلال نکاح، حجر و قیمومت، طلاق و اقسام آن، موارد فسخ نکاح، وضع فرزندان، نفقه، عده). چاپ 1. پایدار، 1385. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5247896
- ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد سوم). چاپ 4. گنج دانش، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 330364
- ↑ سیدعلی حائری شاه باغ. شرح قانون مدنی (جلد دوم). چاپ 3. گنج دانش، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 211720
- ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. الفارق (دایرةالمعارف عمومی حقوقی) (جلد سوم) (عده). چاپ 1. گنج دانش، 1386. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4492816
- ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد سوم). چاپ 4. گنج دانش، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 335460
- ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد سوم). چاپ 4. گنج دانش، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 335460
- ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد سوم). چاپ 4. گنج دانش، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 335460
- ↑ سیدمرتضی قاسم‌زاده. امور حسبی غایب مفقود الاثر. چاپ 1. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2710664
- ↑ سیدعلی شایگان. حقوق مدنی. چاپ 1. طه، 1375. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 407192
- ↑ احمد اسماعیل تبار، سیداحمدرضا حسینی و مهدی (ترجمه) حسینیان قمی. منابع فقه شیعه ترجمه جامع احادیث الشیعه آیةاله سیدحسین بروجردی (جلد بیست وششم) (نکاح 2). چاپ 1. فرهنگ سبز، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2787608
- ↑ مجموعه آرای فقهی در امور حقوقی (جلد سوم) (نکاح) (بخش اول). چاپ 2. معاونت آموزش و تحقیقات قوه قضائیه، 1382. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 121132
- ↑ فصلنامه شورای فرهنگی و اجتماعی زنان شماره 40 تابستان 1387. شورای فرهنگی و اجتماعی زنان، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 820988