ماده ۱۷۸ قانون آیین دادرسی مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۸ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''ماده ۱۷۸ قانون آیین دادرسی مدنی''': درهرمرحله از دادرسی مدنی طرفین می‌توانند دعوای خود را به طریق سازش خاتمه دهند.
'''ماده ۱۷۸ قانون آیین دادرسی مدنی''': در هر مرحله از [[دادرسی]] مدنی [[اصحاب دعوا|طرفین]] می‌توانند [[دعوا|دعوای]] خود را به طریق [[سازش]] خاتمه دهند.
*{{زیتونی|[[ماده ۱ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}}
*{{زیتونی|[[ماده ۱۷۷ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}}
*{{زیتونی|[[ماده ۳ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}}
*{{زیتونی|[[ماده ۱۷۹ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}}  
 
== مواد مرتبط ==
 
* [[ماده ۱۷۹ قانون آیین دادرسی مدنی]]
* [[ماده ۱۸۰ قانون آیین دادرسی مدنی]]
* [[ماده ۱۸۱ قانون آیین دادرسی مدنی]]
* [[ماده ۱۸۲ قانون آیین دادرسی مدنی]]
* [[ماده ۱۸۳ قانون آیین دادرسی مدنی]]
* [[ماده ۱۸۴ قانون آیین دادرسی مدنی]]
* [[ماده ۱۸۵ قانون آیین دادرسی مدنی]]
* [[ماده ۱۸۶ قانون آیین دادرسی مدنی]]
* [[ماده ۱۸۷ قانون آیین دادرسی مدنی]]
* [[ماده ۱۸۸ قانون آیین دادرسی مدنی]]
* [[ماده ۱۸۹ قانون آیین دادرسی مدنی]]
* [[ماده ۱۹۰ قانون آیین دادرسی مدنی]]
* [[ماده ۱۹۱ قانون آیین دادرسی مدنی]]
* [[ماده ۱۹۲ قانون آیین دادرسی مدنی]]
* [[ماده ۱۹۳ قانون آیین دادرسی مدنی]]
 
== توضیح واژگان ==
== توضیح واژگان ==
سازش: سازش هم در معنای یک روش حل اختلاف به کار می‌رود و هم به عنوان یک قرارداد جهت حل و فصل دعاوی به کار می‌رود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شیوه های جایگزین حل و فصل اختلاف (ADR)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4927040|صفحه=|نام۱=یوسف|نام خانوادگی۱=درویشی هویدا|چاپ=1}}</ref> و به مفهوم تراضی طرفین دعوی بر فیصلهٔ نزاع معین در دادگاه و با دخالت دادرسی می‌باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اصطلاحات تشریحی آیین دادرسی (کیفری-مدنی)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2140456|صفحه=|نام۱=فهیمه|نام خانوادگی۱=ملک زاده|چاپ=2}}</ref>
[[سازش]]: سازش هم در معنای یک روش حل اختلاف به کار می‌رود و هم به عنوان یک [[قرارداد]] جهت حل و فصل [[دعوا|دعاوی]] به کار می‌رود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شیوه های جایگزین حل و فصل اختلاف (ADR)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4927040|صفحه=|نام۱=یوسف|نام خانوادگی۱=درویشی هویدا|چاپ=1}}</ref> همچنین، اینطور بیان شده است که سازش به مفهوم [[تراضی]] طرفین [[دعوا|دعوی]] بر فیصلهٔ نزاع معین در دادگاه و با دخالت [[دادرسی]] می‌باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اصطلاحات تشریحی آیین دادرسی (کیفری-مدنی)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2140456|صفحه=|نام۱=فهیمه|نام خانوادگی۱=ملک زاده|چاپ=2}}</ref>


== پیشینه ==
== پیشینه ==
در ماده ۶۲۳ قانون سابق در هر مرحله و هر دور از ادوار دادرسی سازش ممکن بوده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق داوری و دعاوی مربوط به آن در رویه قضایی|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=شرکت سهامی انتشار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4044716|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=خدابخشی|چاپ=1}}</ref>
در [[ماده ۶۲۳ قانون آیین دادرسی مدنی مصوب 1318]] در هر مرحله و هر دور از ادوار دادرسی سازش ممکن بوده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق داوری و دعاوی مربوط به آن در رویه قضایی|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=شرکت سهامی انتشار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4044716|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=خدابخشی|چاپ=1}}</ref> نکته‌ی دیگر آن که با توجه به [[اطلاق]] این ماده در مرحله [[فرجام|فرجامی]] نیز می‌توان دعوای مطروحه را به سازش خاتمه داد اما مرجع صدور [[گزارش اصلاحی]] در این حالت در [[قانون]] پیش‌بینی نشده است. در حالیکه [[ماده ۶۲۴ قانون آیین دادرسی مدنی مصوب 1318]] سازش را مانع رسیدگی فرجامی ندانسته و مرجع صدور گزارش اصلاحی را دادگاهی که رسیدگی فرجامی از آن خواسته شده، دانسته‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مباحث دشوار آیین دادرسی مدنی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2891336|صفحه=|نام۱=نصراله|نام خانوادگی۱=قهرمانی|چاپ=1}}</ref>  
 
با توجه به اطلاق این ماده در مرحله فرجامی نیز می‌توان دعوی مطروحه را به سازش خاتمه داد اما مرجع صدور گزارش اصلاحی در این حالت در قانون پیش‌بینی نشده در حالیکه در قانون آیین دادرسی مدنی سابق ذیل ماده ۶۲۴ سازش را مانع رسیدگی فرجامی ندانسته و مرجع صدور گزارش اصلاحی را دادگاهی که رسیدگی فرجامی از آن خواسته شده، دانسته‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مباحث دشوار آیین دادرسی مدنی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2891336|صفحه=|نام۱=نصراله|نام خانوادگی۱=قهرمانی|چاپ=1}}</ref>


== نکات توضیحی و تفسیری دکترین ==
== نکات توضیحی و تفسیری دکترین ==
یکی دیگر از اسباب زوال دادرسی، سازش طرفین دعوی با یکدیگر است که بهترین شکل فصل خصومت و احقاق حق می‌باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=تشریفات دادرسی مدنی در آرای دیوانعالی کشور (تأمین خواسته، ورود و جلب ثالث، دعوای متقابل، تأمین دلیل، اظهارنامه، دعاوی تصرف عدوانی، ممانعت از حق و مزاحمت و سازش و احکام راجع به آنها)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=فردوسی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1548876|صفحه=|نام۱=یداله|نام خانوادگی۱=بازگیر|چاپ=2}}</ref>
چنین بیان شده است که سازش در [[دعوای کیفری|دعاوی کیفری]] راهی ندارد و مخصوص [[دعوای مدنی|دعاوی مدنی]] است. با این توضیح که در [[جرم|جرائم]] گزارش اصلاحی صادر نمی‌شود و در [[جرائم قابل گذشت]] نیز [[شاکی]] [[حق]] [[گذشت شاکی|گذشت]] دارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=571532|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref>  


== نکات توضیحی ==
سازش طرفین پس از اقامه دعوا به سه شکل ممکن می‌باشد:
سازش طرفین پس از اقامه دعوا به سه شکل ممکن می‌باشد:


۱) سازش در خارج دادگاه به موجب سند رسمی در دفترخانه‌ها<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مباحث دشوار آیین دادرسی مدنی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2891200|صفحه=|نام۱=نصراله|نام خانوادگی۱=قهرمانی|چاپ=1}}</ref>
۱) سازش در خارج [[دادگاه]] به موجب [[سند رسمی]] در دفترخانه‌ها،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مباحث دشوار آیین دادرسی مدنی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2891200|صفحه=|نام۱=نصراله|نام خانوادگی۱=قهرمانی|چاپ=1}}</ref>
 
۲) سازش در خارج از دادگاه با تنظیم [[سند عادی]]،
 
۳) سازش در دادگاه رسیدگی کننده به دعوا.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نگاهی به آیین دادرسی مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=رادنواندیش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5320884|صفحه=|نام۱=یوسف|نام خانوادگی۱=نوبخت|چاپ=1}}</ref>  


۲) سازش در خارج از دادگاه با تنظیم سند عادی
== رویه‌های قضایی ==
* [[نظریه شماره 7/99/1096 مورخ 1399/08/12 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره عدم صحت صدور گزارش اصلاحی صرفا برمبنای نظر کارشناسان تعیین شده]]
* [[نظریه شماره 7/99/1117 مورخ 1399/08/28 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره عدم لزوم دعوت طرفین درفرض تنظیم گزارش اصلاحی درشورای حل اختلاف]]
* [[رای دادگاه درباره اعتراض ثالث به گزارش اصلاحی (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۲۸۰۰۸۸۴)]]
* [[نظریه شماره 1147/96/7 مورخ 1396/05/21 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]]
== مقالات مرتبط ==


۳) سازش در دادگاه رسیدگی کننده به دعوا<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نگاهی به آیین دادرسی مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=رادنواندیش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5320884|صفحه=|نام۱=یوسف|نام خانوادگی۱=نوبخت|چاپ=1}}</ref> سازش در دعاوی کیفری راهی نداردو مخصوص دعاوی مدنی است. حتی در جرائم قابل گذشت نیز شاکی حق گذشت دارد و سازش مقرر در این ماده مد نظر نمی‌باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=571532|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref>
* [[اثبات و یأس از اثبات]]
* [[بررسی نقش دادگاه‌ها در ترغیب طرفین دعوا به حل‌وفصل غیر قضایی اختلاف؛ مطالعه تطبیقی نظام‌های حقوقی کامن‌لا، رومی- ژرمنی و ایران]]
* [[تراضی اصحاب دعوا در پایان دادن به دادرسی مدنی]]


== منابع: ==
== منابع ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
{مواد قانون آیین دادرسی مدنی}}
{{مواد قانون آیین دادرسی مدنی}}


[[رده:مواد قانون آیین دادرسی مدنی]]
[[رده:مواد قانون آیین دادرسی مدنی]]
[[رده:دادرسی نخستین]]
[[رده:دادرسی نخستین]]
[[رده:سازش و درخواست آن]]
[[رده:سازش و درخواست آن]]
[[رده:سازش]]
[[رده:حقوق اصحاب دعوا]]
[[رده:حقوق خوانده]]
[[رده:حقوق خواهان]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۰ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۱۰

ماده ۱۷۸ قانون آیین دادرسی مدنی: در هر مرحله از دادرسی مدنی طرفین می‌توانند دعوای خود را به طریق سازش خاتمه دهند.

مواد مرتبط

توضیح واژگان

سازش: سازش هم در معنای یک روش حل اختلاف به کار می‌رود و هم به عنوان یک قرارداد جهت حل و فصل دعاوی به کار می‌رود.[۱] همچنین، اینطور بیان شده است که سازش به مفهوم تراضی طرفین دعوی بر فیصلهٔ نزاع معین در دادگاه و با دخالت دادرسی می‌باشد.[۲]

پیشینه

در ماده ۶۲۳ قانون آیین دادرسی مدنی مصوب 1318 در هر مرحله و هر دور از ادوار دادرسی سازش ممکن بوده‌است.[۳] نکته‌ی دیگر آن که با توجه به اطلاق این ماده در مرحله فرجامی نیز می‌توان دعوای مطروحه را به سازش خاتمه داد اما مرجع صدور گزارش اصلاحی در این حالت در قانون پیش‌بینی نشده است. در حالیکه ماده ۶۲۴ قانون آیین دادرسی مدنی مصوب 1318 سازش را مانع رسیدگی فرجامی ندانسته و مرجع صدور گزارش اصلاحی را دادگاهی که رسیدگی فرجامی از آن خواسته شده، دانسته‌است.[۴]

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

چنین بیان شده است که سازش در دعاوی کیفری راهی ندارد و مخصوص دعاوی مدنی است. با این توضیح که در جرائم گزارش اصلاحی صادر نمی‌شود و در جرائم قابل گذشت نیز شاکی حق گذشت دارد.[۵]

نکات توضیحی

سازش طرفین پس از اقامه دعوا به سه شکل ممکن می‌باشد:

۱) سازش در خارج دادگاه به موجب سند رسمی در دفترخانه‌ها،[۶]

۲) سازش در خارج از دادگاه با تنظیم سند عادی،

۳) سازش در دادگاه رسیدگی کننده به دعوا.[۷]

رویه‌های قضایی

مقالات مرتبط

منابع

  1. یوسف درویشی هویدا. شیوه های جایگزین حل و فصل اختلاف (ADR). چاپ 1. میزان، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4927040
  2. فهیمه ملک زاده. اصطلاحات تشریحی آیین دادرسی (کیفری-مدنی). چاپ 2. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2140456
  3. عبداله خدابخشی. حقوق داوری و دعاوی مربوط به آن در رویه قضایی. چاپ 1. شرکت سهامی انتشار، 1391.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4044716
  4. نصراله قهرمانی. مباحث دشوار آیین دادرسی مدنی (جلد دوم). چاپ 1. خرسندی، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2891336
  5. علی مهاجری. قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 1. فکرسازان، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 571532
  6. نصراله قهرمانی. مباحث دشوار آیین دادرسی مدنی (جلد دوم). چاپ 1. خرسندی، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2891200
  7. یوسف نوبخت. نگاهی به آیین دادرسی مدنی. چاپ 1. رادنواندیش، 1393.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5320884