ماده 330 قانون امور حسبی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
ماده 330 قانون امور حسبی:  
'''ماده 330 قانون امور حسبی''': در صورتی که متوفی برای اجراء [[وصیت]] خود [[وصی]] معین کرده باشد اداره [[ترکه]] به [[وصی]] واگذار می شود.


در صورتیکه متوفی برای اجراء وصیت خود وصی معین کرده باشد اداره ترکه بوصی واگذار میشود.
== توضیح واژگان ==
وصیت: به تملیک مال اعم از عین یا منافع یا اعطای حق تصرف آن برای دیگری بعد از دوران حیات، وصیت گویند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (وصیت)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=294796|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=2}}</ref>


نکات توضیحی تفسیری دکترین
ترکه: یعنی قسمت مثبت دارایی به جامانده از متوفی.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=80940|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=1}}</ref>


واگذاری اداره ترکه به وصی از نظر سهولت در اداره ترکه می باشد زیرا با بودن وصی از طرفی و تعیین امین برای اداره ترکه از طرف دیگر، اداره ترکه را دچار زحمت خواهد کرد. به نظر می رسد که این امر در صورتی است که دادگاه وصی مزبور را صالح برای اداره ترکه بداند و الا چنانچه عدم صلاحیت او به جهتی از جهات در نظر دادگاه محرز باشد مانند آن که ناتوان باشد یا امین نباشد دادرس دیگری را برای اداره ترکه معین خواهد کرد. 16324
وصی: شخصی است که در ولایت بر مورد [[وصیت]]، نایب موصی می‌گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=احوال شخصیه اهل سنت (طلاق، وصیت، ارث، حجر) در مذهب شافعی و حنفی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3043892|صفحه=|نام۱=سیدمهدی|نام خانوادگی۱=میرداداشی|نام۲=ولی اله|نام خانوادگی۲=علیزاده|نام۳=مهدی|نام خانوادگی۳=حسن زاده|چاپ=1}}</ref>


نکات توضیحی
== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
واگذاری اداره ترکه به وصی از نظر سهولت در اداره ترکه می باشد زیرا با بودن وصی از طرفی و تعیین [[امین]] برای اداره ترکه از طرف دیگر، اداره ترکه را دچار زحمت خواهد کرد. به نظر می رسد که این امر در صورتی است که [[دادگاه]] وصی مزبور را صالح برای اداره ترکه بداند و الا چنانچه عدم صلاحیت او به جهتی از جهات در نظر دادگاه محرز باشد مانند آن که ناتوان باشد یا امین نباشد دادرس دیگری را برای اداره ترکه معین خواهد کرد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد سوم) (در شفعه، وصایا، ارث) (با تجدیدنظر، تصحیح کامل اضافات)|ترجمه=|جلد=|سال=1376|ناشر=اسلامیه|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=16324|صفحه=|نام۱=سیدحسن|نام خانوادگی۱=امامی|چاپ=13}}</ref>


مطابق ماده 73 قانون امور حسبی در صورتی که محجور ولی یا وصی داشته باشد دادستان و دادگاه نمی تواند در اداره امور وی دخالت کند و فقط دادرس بعد از رسیدگی لازم می تواند وصایت را تصدیق نماید به همین ترتیب در صورتی که متوفی برای اداره ترکه وصی تعیین کرده باشد هرچند بلاوارث باشد اداره ترکه به وصی واگذار می شود و در این صورت مدیر ترکه تعیین نخواهد شد. البته باید توجه داشت که مطابق ماده 859 قانون مدنی وصی باید بر طبق وصیت رفتار کند و الا منعزل است. بنابراین و با توجه به ماده 858 همان قانون که مقرر داشته است وصی نسبت به اموالی که بر حسب وصیت در ید او می باشد حکم امین را دارد و ضامن نمی شود مگر در صورت تعدی یا تفریط در نتیجه اگر دادگاه تشخیص دهد که وصی صلاحیت لازم برای اداره ترکه را ندارد و صفت امانت از وی طائل شده است باید برای اداره ترکه، مدیر ترکه معین نماید. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون امور حسبی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1397|ناشر=کتاب آوا|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6650288|صفحه=|نام۱=محمدمجتبی|نام خانوادگی۱=رودیجانی|چاپ=1}}</ref>
== نکات توضیحی ==
مطابق [[ماده 73 قانون امور حسبی]] در صورتی که محجور ولی یا وصی داشته باشد [[دادستان]] و دادگاه نمی تواند در اداره امور وی دخالت کند و فقط [[مقام قضایی|دادرس]] بعد از رسیدگی لازم می تواند وصایت را تصدیق نماید به همین ترتیب در صورتی که متوفی برای اداره ترکه وصی تعیین کرده باشد هرچند بلاوارث باشد اداره ترکه به وصی واگذار می شود و در این صورت مدیر ترکه تعیین نخواهد شد. البته باید توجه داشت که مطابق [[ماده ۸۵۹ قانون مدنی|ماده 859 قانون مدنی]] وصی باید بر طبق وصیت رفتار کند و الا منعزل است. بنابراین و با توجه به [[ماده ۸۵۸ قانون مدنی|ماده 858]] همان قانون که مقرر داشته است وصی نسبت به اموالی که بر حسب وصیت در ید او می باشد حکم امین را دارد و ضامن نمی شود مگر در صورت تعدی یا تفریط در نتیجه اگر دادگاه تشخیص دهد که وصی صلاحیت لازم برای اداره ترکه را ندارد و صفت امانت از وی زائل شده است باید برای اداره ترکه، مدیر ترکه معین نماید.  


رویه های قضایی
== رویه های قضایی ==
 
در نظریه مشورتی شماره 7/5128 مورخ 1374/9/23 [[اداره حقوقی قوه قضاییه]] چنین مقرر شده است که مستندا به ماده 327 [[قانون امور حسبی]] در صورتی که وارث متوفی معلوم نباشد به درخواست دادستان یا اشخاص ذینفع برای اداره ترکه مدیر معین می شود و مطابق مواد بعدی، دادگاه ضمن [[تحریر ترکه]]، مدیر ترکه را تعیین می نماید. بنابراین درمورد سوال وصی تعیین شده از ناحیه متوفای بلاوارث که خواهان عمل به وصیت است بایستی مراتب را دادستان (رئیس دادگستری) اعلام تا وفق ماده 330 قانون امور حسبی اداره ترکه به او واگذار شود و سپس عمل به وصایت نماید. صدور گواهی بلاوارث بودن متوفی مورد ندارد. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه قوانین و مقررات خانواده (آرای وحدت رویه و اصراری دیوانعالی کشور، آرای هیأت عمومی دیوان عدالت اداری، آیین نامه احوال شخصیه زرتشتیان ایران، مقررات احوال شخصیه مسیحیان پروتستان ایران و...)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=معاونت تدوین تنقیح و انتشار قوانین و مقررات معاونت حقوقی ریاست جمهوری|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1262484|صفحه=|نام۱=معاونت تدوین تنقیح|انتشار قوانین|مقررات ریاست جمهوری|نام خانوادگی۱=|چاپ=2}}</ref>
در نظریه مشورتی شماره 7/5128 مورخ 1374/9/23 اداره حقوقی قوه قضاییه چنین مقرر شده است که مستندا به ماده 327 قانون امور حسبی در صورتی که وارث متوفی معلوم نباشد به درخواست دادستان یا اشخاص ذینفع برای اداره ترکه مدیر معین می شود و مطابق مواد بعدی، دادگاه ضمن تحریر ترکه، مدیر ترکه را تعیین می نماید. بنابراین درمورد سوال وصی تعیین شده از ناحیه متوفای بلاوارث که خواهان عمل به وصیت است بایستی مراتب را دادستان (رئیس دادگستری) اعلام تا وفق ماده 330 قانون امور حسبی اداره ترکه به او واگذار شود و سپس عمل به وصایت نماید. صدور گواهی بلاوارث بودن متوفی مورد ندارد. 1262484


== منابع ==
{{پانویس}}
[[رده:مواد قانون امور حسبی]]
[[رده:مواد قانون امور حسبی]]
[[رده:ترکه]]
[[رده:ترکه]]
[[رده:ترکه متوفای بلا وارث]]
[[رده:ترکه متوفای بلا وارث]]

نسخهٔ ‏۱۱ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۴۵

ماده 330 قانون امور حسبی: در صورتی که متوفی برای اجراء وصیت خود وصی معین کرده باشد اداره ترکه به وصی واگذار می شود.

توضیح واژگان

وصیت: به تملیک مال اعم از عین یا منافع یا اعطای حق تصرف آن برای دیگری بعد از دوران حیات، وصیت گویند.[۱]

ترکه: یعنی قسمت مثبت دارایی به جامانده از متوفی.[۲]

وصی: شخصی است که در ولایت بر مورد وصیت، نایب موصی می‌گردد.[۳]

نکات توضیحی تفسیری دکترین

واگذاری اداره ترکه به وصی از نظر سهولت در اداره ترکه می باشد زیرا با بودن وصی از طرفی و تعیین امین برای اداره ترکه از طرف دیگر، اداره ترکه را دچار زحمت خواهد کرد. به نظر می رسد که این امر در صورتی است که دادگاه وصی مزبور را صالح برای اداره ترکه بداند و الا چنانچه عدم صلاحیت او به جهتی از جهات در نظر دادگاه محرز باشد مانند آن که ناتوان باشد یا امین نباشد دادرس دیگری را برای اداره ترکه معین خواهد کرد.[۴]

نکات توضیحی

مطابق ماده 73 قانون امور حسبی در صورتی که محجور ولی یا وصی داشته باشد دادستان و دادگاه نمی تواند در اداره امور وی دخالت کند و فقط دادرس بعد از رسیدگی لازم می تواند وصایت را تصدیق نماید به همین ترتیب در صورتی که متوفی برای اداره ترکه وصی تعیین کرده باشد هرچند بلاوارث باشد اداره ترکه به وصی واگذار می شود و در این صورت مدیر ترکه تعیین نخواهد شد. البته باید توجه داشت که مطابق ماده 859 قانون مدنی وصی باید بر طبق وصیت رفتار کند و الا منعزل است. بنابراین و با توجه به ماده 858 همان قانون که مقرر داشته است وصی نسبت به اموالی که بر حسب وصیت در ید او می باشد حکم امین را دارد و ضامن نمی شود مگر در صورت تعدی یا تفریط در نتیجه اگر دادگاه تشخیص دهد که وصی صلاحیت لازم برای اداره ترکه را ندارد و صفت امانت از وی زائل شده است باید برای اداره ترکه، مدیر ترکه معین نماید.

رویه های قضایی

در نظریه مشورتی شماره 7/5128 مورخ 1374/9/23 اداره حقوقی قوه قضاییه چنین مقرر شده است که مستندا به ماده 327 قانون امور حسبی در صورتی که وارث متوفی معلوم نباشد به درخواست دادستان یا اشخاص ذینفع برای اداره ترکه مدیر معین می شود و مطابق مواد بعدی، دادگاه ضمن تحریر ترکه، مدیر ترکه را تعیین می نماید. بنابراین درمورد سوال وصی تعیین شده از ناحیه متوفای بلاوارث که خواهان عمل به وصیت است بایستی مراتب را دادستان (رئیس دادگستری) اعلام تا وفق ماده 330 قانون امور حسبی اداره ترکه به او واگذار شود و سپس عمل به وصایت نماید. صدور گواهی بلاوارث بودن متوفی مورد ندارد. [۵]

منابع

  1. محمدجعفر جعفری لنگرودی. حقوق مدنی (وصیت). چاپ 2. گنج دانش، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 294796
  2. محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد اول). چاپ 1. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 80940
  3. سیدمهدی میرداداشی، ولی اله علیزاده و مهدی حسن زاده. احوال شخصیه اهل سنت (طلاق، وصیت، ارث، حجر) در مذهب شافعی و حنفی. چاپ 1. خرسندی، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3043892
  4. سیدحسن امامی. حقوق مدنی (جلد سوم) (در شفعه، وصایا، ارث) (با تجدیدنظر، تصحیح کامل اضافات). چاپ 13. اسلامیه، 1376.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 16324
  5. مجموعه قوانین و مقررات خانواده (آرای وحدت رویه و اصراری دیوانعالی کشور، آرای هیأت عمومی دیوان عدالت اداری، آیین نامه احوال شخصیه زرتشتیان ایران، مقررات احوال شخصیه مسیحیان پروتستان ایران و...). چاپ 2. معاونت تدوین تنقیح و انتشار قوانین و مقررات معاونت حقوقی ریاست جمهوری، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1262484