عدم مسئولیت کیفری شخص خواب: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
جز (added Category:اصطلاحات حقوق جزا using HotCat) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
[[رده:اصطلاحات حقوق جزا]] | [[رده:اصطلاحات حقوق جزا]] | ||
== | == مبنا == | ||
یکی از توجیهات برای '''عدم مسئولیت کیفری شخص خواب''' آن است که وی [[سبب]] قلمداد شده و سبب در حالتی مسئول است که مرتکب [[تقصیر]] شده باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=711012|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref> | یکی از توجیهات برای '''عدم مسئولیت کیفری شخص خواب''' آن است که وی [[تسبیب|سبب]] قلمداد شده و سبب در حالتی مسئول است که مرتکب [[تقصیر]] شده باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=711012|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref> | ||
==در قانون== | ==در قانون== | ||
[[ماده ۱۵۳ قانون مجازات اسلامی|ماده 153 قانون مجازات اسلامی]] مصوب 1392، در مورد فقدان مسئولیت کیفری شخص خواب می باشد. | [[ماده ۱۵۳ قانون مجازات اسلامی|ماده 153 قانون مجازات اسلامی]] مصوب 1392، در مورد فقدان مسئولیت کیفری شخص خواب می باشد. | ||
افراد خواب و بیهوش در صورت ارتکاب جرم از مجازات [[معافیت از مجازات|معاف]] میشوند اما مانند [[ | افراد خواب و بیهوش در صورت ارتکاب جرم از مجازات [[معافیت از مجازات|معاف]] میشوند اما مانند [[صغر|کودک]] و [[جنون|دیوانه]] از [[مسئولیت مدنی|مسئولیت های مدنی]] و نظایر آن معاف نخواهند شد،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اندیشه های حقوقی (مفاهیم بنیادین حقوق مدنی و جزایی)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=679160|صفحه=|نام۱=ابوالقاسم|نام خانوادگی۱=گرجی|چاپ=1}}</ref>بنابراین اگر در این مورد، فرد مرتکب [[قتل]] شود، تنها واکنش در مقابل او [[دیه]] است و [[قصاص]] و [[تعزیر]] منتفی میشود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص- جنایات)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=350212|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=آقایی نیا|چاپ=5}}</ref> علاوه بر این، اگر شخص [[علم|بداند]] که در خواب و بیهوشی مرتکب جرم میشود و [[عمد|عمدا]] بخوابد یا خود را بیهوش کند، مسئول نتیجه مجرمانه رفتار خود میباشند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی بر مبنای قانون مصوب 1/2/1392 به همراه مفاهیم جدید و قوانین جزایی پیشین|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4160012|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=1}}</ref> | ||
==در فقه== | ==در فقه== | ||
مهمترین مستند شرعی در فقدان مسئولیت کیفری شخص خواب، حدیث نبوی پیامبر است که میفرماید: قلم تکلیف از سه گروه برداشته شده است و یکی از آن سه مورد در مورد فرد خواب است تا زمانی که از خواب بیدار شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص- جنایات)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=350148|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=آقایی نیا|چاپ=5}}</ref> | مهمترین مستند شرعی در فقدان مسئولیت کیفری شخص خواب، حدیث نبوی پیامبر است که میفرماید: قلم تکلیف از سه گروه برداشته شده است و یکی از آن سه مورد در مورد فرد خواب است تا زمانی که از خواب بیدار شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص- جنایات)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=350148|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=آقایی نیا|چاپ=5}}</ref> | ||
==در رویه قضایی== | |||
به موجب [[رأی اصراری]] [[دیوان عالی کشور]] به شماره 140_1368/11/10 معمولاً آثار خواب پیش از آنکه از راننده سلب اختیار کند، بر او ظاهر می شود لذا ادامه رانندگی با وجود علائم خواب نوعی [[بی احتیاطی]] و [[تفریط]] است و [[موانع مسئولیت کیفری|رافع مسئولیت کیفری]] نیست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=کاملترین مجموعه محشای قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/02/01 (جلد اول) (تطبیق با قانون مجازات اسلامی سابق)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=راه نوین|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6279940|صفحه=|نام۱=محمدحسین|نام خانوادگی۱=کارخیران|چاپ=1}}</ref> | |||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
نسخهٔ ۱۵ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۰۱:۱۳
مبنا
یکی از توجیهات برای عدم مسئولیت کیفری شخص خواب آن است که وی سبب قلمداد شده و سبب در حالتی مسئول است که مرتکب تقصیر شده باشد.[۱]
در قانون
ماده 153 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392، در مورد فقدان مسئولیت کیفری شخص خواب می باشد.
افراد خواب و بیهوش در صورت ارتکاب جرم از مجازات معاف میشوند اما مانند کودک و دیوانه از مسئولیت های مدنی و نظایر آن معاف نخواهند شد،[۲]بنابراین اگر در این مورد، فرد مرتکب قتل شود، تنها واکنش در مقابل او دیه است و قصاص و تعزیر منتفی میشود.[۳] علاوه بر این، اگر شخص بداند که در خواب و بیهوشی مرتکب جرم میشود و عمدا بخوابد یا خود را بیهوش کند، مسئول نتیجه مجرمانه رفتار خود میباشند.[۴]
در فقه
مهمترین مستند شرعی در فقدان مسئولیت کیفری شخص خواب، حدیث نبوی پیامبر است که میفرماید: قلم تکلیف از سه گروه برداشته شده است و یکی از آن سه مورد در مورد فرد خواب است تا زمانی که از خواب بیدار شود.[۵]
در رویه قضایی
به موجب رأی اصراری دیوان عالی کشور به شماره 140_1368/11/10 معمولاً آثار خواب پیش از آنکه از راننده سلب اختیار کند، بر او ظاهر می شود لذا ادامه رانندگی با وجود علائم خواب نوعی بی احتیاطی و تفریط است و رافع مسئولیت کیفری نیست.[۶]
منابع
- ↑ عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 711012
- ↑ ابوالقاسم گرجی. اندیشه های حقوقی (مفاهیم بنیادین حقوق مدنی و جزایی). چاپ 1. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 679160
- ↑ حسین آقایی نیا. حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص- جنایات). چاپ 5. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 350212
- ↑ ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی بر مبنای قانون مصوب 1/2/1392 به همراه مفاهیم جدید و قوانین جزایی پیشین. چاپ 1. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4160012
- ↑ حسین آقایی نیا. حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص- جنایات). چاپ 5. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 350148
- ↑ محمدحسین کارخیران. کاملترین مجموعه محشای قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/02/01 (جلد اول) (تطبیق با قانون مجازات اسلامی سابق). چاپ 1. راه نوین، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6279940