ماده ۶۶۸ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
هرکس با جبر و قهر یا با اِکراه و تهدید دیگری را ملزم به دادن نوشته یا سند یا امضاء و یا مُهر نماید و یا سند و ‌نوشته ای که متعلق به او یا سپرده به او می‌ باشد را از و‌ی بگیرد به حبس از چهل و پنج روز تا یک سال و تا (74) ضَربه شلاق محکوم خواهد شد.
هرکس با [[جبر و قهر]] یا با اِکراه و [[تهدید]] دیگری را ملزم به دادن نوشته یا [[سند]] یا امضاء و یا [[مهر|مُهر]] نماید و یا سند و ‌نوشته ای که متعلق به او یا سپرده به او می‌ باشد را از و‌ی بگیرد به حبس از چهل و پنج روز تا یک سال و تا (74) ضَربه شلاق محکوم خواهد شد.


== توضیح واژگان ==
== توضیح واژگان ==
[[اکراه]] در این ماده به معنای وارد آوردن فشار از خارج است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=جرایم علیه اجرای عدالت قضایی (مطالعه تطبیقی)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3171780|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=یکرنگی|چاپ=2}}</ref>
«اکراه» در این ماده، به معنای وارد آوردن فشار از خارج است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=جرایم علیه اجرای عدالت قضایی (مطالعه تطبیقی)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3171780|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=یکرنگی|چاپ=2}}</ref>


عناصر [[تهدید]] در حقوق جزا بر 3 قسم:1-تهدید به خصوصیات روانی و جسمی 2-تقاضای خلاف قانون یا خلاف میل تهدیدشونده توسط تهدیدکننده3-عمد تهدیدکننده است . <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=117428|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref>
عناصر «[[تهدید]]» در حقوق جزا بر سه قسم است:1-تهدید به خصوصیات روانی و جسمی 2-تقاضای خلاف قانون یا خلاف میل تهدیدشونده توسط تهدیدکننده 3-عمد تهدیدکننده . <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=117428|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref>


منظور از دادن نوشته،سند،امضا یا مهر ،اقدام تهدیدشونده به تنطیم و تحویل انهاست.محل تنظیم شرط نیست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص- شخصیت معنوی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=536176|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=آقایی نیا|چاپ=4}}</ref>
منظور از «دادن نوشته، سند، امضا یا مهر»، اقدام تهدیدشونده به تنظیم و تحویل آنهاست و محل تنظیم، شرط نیست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص- شخصیت معنوی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=536176|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=آقایی نیا|چاپ=4}}</ref>


واژگان [[جبر]] و [[قهر]] مترادف هستند که میتوان از آنها به [[عنف]] یاد کرد و شکل مادی دارند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=جرایم علیه اجرای عدالت قضایی (مطالعه تطبیقی)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3171776|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=یکرنگی|چاپ=2}}</ref> اکراه نیز با تهدید مترادف است که شکل معنوی دارند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد سوم) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=609116|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref>
واژگان «[[جبر]]» و «[[قهر]]» مترادف هستند که میتوان از آنها به [[عنف]] یاد کرد و شکل مادی دارند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=جرایم علیه اجرای عدالت قضایی (مطالعه تطبیقی)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3171776|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=یکرنگی|چاپ=2}}</ref> «[[اکراه]]» نیز با «تهدید» مترادف است که شکل معنوی دارند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد سوم) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=609116|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref>


== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
[[عنصرمادی]] این جرم تهدید با زور،خشونت امیز،جبری و قهری است<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ندای انصاف و عدالت در رسیدگی صدور حکم و نحوه اجرای آن|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2270948|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=1}}</ref>این جرم از [[جرائم مرکب]] است.بنابراین رکن مادی آن از 2 رفتار1-استفاده از جبر قهر یا اکراه و تهدید،2-اخذ نوشته،سند،امضا و سایر موارد مذکور است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=جرایم علیه اجرای عدالت قضایی (مطالعه تطبیقی)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3171772|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=یکرنگی|چاپ=2}}</ref>
[[عنصر مادی]] این جرم، تهدید با زور، خشونت آمیز، جبری و قهری است<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ندای انصاف و عدالت در رسیدگی صدور حکم و نحوه اجرای آن|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2270948|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=1}}</ref>این جرم از [[جرم مرکب|جرایم مرکب]] است، بنابراین رکن مادی آن متشکل از دو رفتار است: 1-استفاده از جبر، قهر یا اکراه و تهدید، 2-اخذ نوشته، سند، امضا و سایر موارد مذکور.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=جرایم علیه اجرای عدالت قضایی (مطالعه تطبیقی)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3171772|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=یکرنگی|چاپ=2}}</ref>


از لحاظ [[عنصرمعنوی]] جرم موضوع این ماده عمدی است و مرتکب باید علاوه بر علم به بی حقی خود،قصد نتیجه([[سوءنیت خاص)]] یعنی دست یابی به سند یا نوشته را داشته باشد.انگیزه در تهدید مانع تحقق جرم نیست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی (جرایم علیه تمامیت جسمانی- شخصیت معنوی- اموال و مالکیت- امنیت و آسایش عمومی) (علمی-کاربردی)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1576284|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=13}}</ref>علاوه بر این لازم نیست تهدید به طور مستقیم باشد بلکه کافی است تهدیدکننده مطمئن باشد که موضوع به اطلاع قربانی رسانده خواهد شد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=676468|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref>
از لحاظ [[عنصر معنوی]]، جرم موضوع این ماده، [[جرم عمدی|عمدی]] است و مرتکب باید علاوه بر [[علم]] به بی حقی خود، [[قصد نتیجه]] ([[سو نیت خاص|سوء نیت خاص]]) یعنی دست یابی به سند یا نوشته را داشته باشد، [[انگیزه]] در تهدید، مانع تحقق جرم نیست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی (جرایم علیه تمامیت جسمانی- شخصیت معنوی- اموال و مالکیت- امنیت و آسایش عمومی) (علمی-کاربردی)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1576284|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=13}}</ref>علاوه بر این لازم نیست تهدید به طور مستقیم باشد، بلکه کافی است تهدیدکننده مطمئن باشد که موضوع به اطلاع قربانی، رسانده خواهد شد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=676468|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref>


چنانچه در نتیجه این عمل مجبور یا تهدید شده اقدامی واجد وصف مجرمانه انجام دهد،مشمول قاعده اکراه و اکراه کننده [[سبب اقوی]] خواهد بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص- شخصیت معنوی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=536188|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=آقایی نیا|چاپ=4}}</ref> و چنانچه نوشته یا سند اخذ شده با تهدید،متعلق به مرتکب باشد مشمول این ماده نخواهد بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=676480|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref>همچنین تهدید یکی از مصادیق [[معاونت]] در جرم است که مستقلا در این ماده مورد حکم قرار گرفته است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=676460|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref>
چنانچه در نتیجه این عمل، مجبور یا تهدید شده اقدامی واجد وصف مجرمانه انجام دهد، مشمول [[قاعده اکراه]] و اکراه کننده، [[سبب اقوی از مباشر|سبب اقوی]] خواهد بود<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص- شخصیت معنوی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=536188|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=آقایی نیا|چاپ=4}}</ref> و چنانچه نوشته یا سند اخذ شده با تهدید، متعلق به مرتکب باشد، مشمول این ماده نخواهد بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=676480|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref>همچنین تهدید، یکی از مصادیق [[معاونت در جرم]] است که مستقلا در این ماده، مورد حکم قرار گرفته است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=676460|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref>


این جرم از [[جرائم قابل گذشت]] محسوب میشود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی بر مبنای قانون مصوب 1/2/1392 به همراه مفاهیم جدید و قوانین جزایی پیشین|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4145368|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=1}}</ref>
این جرم از [[جرایم قابل گذشت|جرائم قابل گذشت]] محسوب میشود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی بر مبنای قانون مصوب 1/2/1392 به همراه مفاهیم جدید و قوانین جزایی پیشین|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4145368|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=1}}</ref>


== رویه قضایی ==
== رویه های قضایی ==
شعبه دوم دیوان عالی کشور در رای شماره 5116-1330/11/7 بیان داشته است "اگر کسی از صاحب مغازه جنس نسیه را طلب کند و به دلیل امتناع [[مشارالیه]] از دادن جنس او رابزند،این اندازه از ارتکاب ضرب شروع به گرفتن مال به تهدید و اکراه نیست.زیرا ممکن است متهم پس از امتناع شاکی از تحویل جنس از قصد خود(گرفتن جنس نسیه)منصرف شده باشد و ایراد ضرب صرفا به دلیل عصبانیت صورت گرفته باشد."<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد سوم) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=609140|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref>
شعبه دوم [[دیوان عالی کشور]] در رای شماره 5116-1330/11/7 بیان داشته است "اگر کسی از صاحب مغازه جنس نسیه را طلب کند و به دلیل امتناع مشارالیه از دادن جنس او را بزند، این اندازه از ارتکاب [[ضرب]]، شروع به گرفتن مال به تهدید و اکراه نیست زیرا ممکن است متهم پس از امتناع شاکی از تحویل جنس از قصد خود (گرفتن جنس نسیه) منصرف شده باشد و ایراد ضرب صرفا به دلیل عصبانیت صورت گرفته باشد."<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد سوم) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=609140|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref>


== مصادیق و نمونه ها ==
== مصادیق و نمونه ها ==
گرفتن [[سفید مهر]] یا [[سفید امضا]] به جبر و قهر یا تهدید و [[اکراه]] از [[مجنی علیه]] میتواند از مصادیق این [[جرم]] تلقی شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی (جرایم علیه تمامیت جسمانی- شخصیت معنوی- اموال و مالکیت- امنیت و آسایش عمومی) (علمی-کاربردی)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=428996|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=13}}</ref>
گرفتن [[سفید مهر]] یا [[سفید امضا]] به جبر و قهر یا تهدید و اکراه از [[مجنی علیه]]، میتواند از مصادیق این جرم تلقی شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی (جرایم علیه تمامیت جسمانی- شخصیت معنوی- اموال و مالکیت- امنیت و آسایش عمومی) (علمی-کاربردی)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=428996|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=13}}</ref>


== موادمرتبط ==
== مواد مرتبط ==
انطباق با برخی مصادیق جرم مذکور در [[ماده 1 قانون اصلاح قانون جلوگیری از تصرف عدوانی مصوب 1352]]  
[[ماده 1 قانون اصلاح قانون جلوگیری از تصرف عدوانی مصوب 1352]]، با برخی مصادیق جرم مذکور، انطباق دارد.


== منابع ==
== منابع ==
۳۲٬۹۶۲

ویرایش