ماده 330 قانون امور حسبی

ماده 330 قانون امور حسبی: در صورتی که متوفی برای اجراء وصیت خود وصی معین کرده باشد اداره ترکه به وصی واگذار می شود.

توضیح واژگان

وصیت: به تملیک مال اعم از عین یا منافع یا اعطای حق تصرف آن برای دیگری بعد از دوران حیات، وصیت گویند.

ترکه: یعنی قسمت مثبت دارایی به جامانده از متوفی.

وصی: شخصی است که در ولایت بر مورد وصیت، نایب موصی می‌گردد.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

واگذاری اداره ترکه به وصی از نظر سهولت در اداره ترکه می باشد زیرا با بودن وصی از طرفی و تعیین امین برای اداره ترکه از طرف دیگر، اداره ترکه را دچار زحمت خواهد کرد. به نظر می رسد که این امر در صورتی است که دادگاه وصی مزبور را صالح برای اداره ترکه بداند و الا چنانچه عدم صلاحیت او به جهتی از جهات در نظر دادگاه محرز باشد مانند آن که ناتوان باشد یا امین نباشد دادرس دیگری را برای اداره ترکه معین خواهد کرد.

نکات توضیحی

مطابق ماده 73 قانون امور حسبی در صورتی که محجور ولی یا وصی داشته باشد دادستان و دادگاه نمی تواند در اداره امور وی دخالت کند و فقط دادرس بعد از رسیدگی لازم می تواند وصایت را تصدیق نماید به همین ترتیب در صورتی که متوفی برای اداره ترکه وصی تعیین کرده باشد هرچند بلاوارث باشد اداره ترکه به وصی واگذار می شود و در این صورت مدیر ترکه تعیین نخواهد شد. البته باید توجه داشت که مطابق ماده 859 قانون مدنی وصی باید بر طبق وصیت رفتار کند و الا منعزل است. بنابراین و با توجه به ماده 858 همان قانون که مقرر داشته است وصی نسبت به اموالی که بر حسب وصیت در ید او می باشد حکم امین را دارد و ضامن نمی شود مگر در صورت تعدی یا تفریط در نتیجه اگر دادگاه تشخیص دهد که وصی صلاحیت لازم برای اداره ترکه را ندارد و صفت امانت از وی زائل شده است باید برای اداره ترکه، مدیر ترکه معین نماید.

رویه های قضایی

در نظریه مشورتی شماره 7/5128 مورخ 1374/9/23 اداره حقوقی قوه قضاییه چنین مقرر شده است که مستندا به ماده 327 قانون امور حسبی در صورتی که وارث متوفی معلوم نباشد به درخواست دادستان یا اشخاص ذینفع برای اداره ترکه مدیر معین می شود و مطابق مواد بعدی، دادگاه ضمن تحریر ترکه، مدیر ترکه را تعیین می نماید. بنابراین درمورد سوال وصی تعیین شده از ناحیه متوفای بلاوارث که خواهان عمل به وصیت است بایستی مراتب را دادستان (رئیس دادگستری) اعلام تا وفق ماده 330 قانون امور حسبی اداره ترکه به او واگذار شود و سپس عمل به وصایت نماید. صدور گواهی بلاوارث بودن متوفی مورد ندارد.