ماده ۵۸۸ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)

درآوردن و یا از بین ‌بردن چشم بینای کسی که فقط یک چشم بینا دارد و چشم دیگرش نابینای مادر زادی و یا به علل غیرجنایی از بین رفته باشد موجب دیه کامل است لکن اگر چشم دیگرش را در اثر قصاص یا جنایتی که استحقاق دیه آن را داشته است از دست داده باشد دیه چشم بینا، نصف دیه کامل می‌ باشد.

توضیح واژگان

عده ای بر این باورند که منظور از دیه کامل در این ماده، دیه کامل هر یک از زن و مرد با توجه به جنسیت مجنی علیه می باشد.1424964

پیشینه

ماده 377 قانون مجازات اسلامی (مصوب 1370)، سابقاً در این خصوص وضع شده بود.806756

فلسفه و مبانی نظری ماده

به نظر می رسد در فرضی که مجنی علیه دارای یک چشم می باشد، در صورت از بین رفتن این چشم، از آن جا که قوه بینایی وی از میان خواهد رفت، باید دیه کامل اخذ شود.712196

نکات توضیحی تفسیری دکترین

گروهی معتقدند چنانچه چشم کسی سابقاً به دلیل جنایت از بین رفته باشد و دیه آن اخذ شده باشد، این امر تأثیری در دیه مورد بحث در این ماده ندارد، اما این دیدگاه، سازگار با رویه مقنن نمی باشد.2811592

مطالعات فقهی

مستندات فقهی

مستند فقهی این ماده را روایاتی از امام صادق (ع) دانسته اند.2357968

سوابق فقهی

فقها بیان نموده اند که در فرض کنده شدن چشم کسی که فقط یک چشم دارد، باید قائل به ثبوت دیه کامل بود،3696088 اما برخی از فقها معتقد به تعلق نصف دیه کامل به فرد دارای یک چشم هستند،4989384 گروهی دیگر از فقها تاکید کرده اند که تعلق دیه کامل به کسی که تنها چشمش از میان رفته است، منوط بر این است که چشم دیگر به دلیل یک آفت الهی 2618792 یا نقص مادرزاد یا حادثه ای که او بر آن مستحق ارش یا دیه نباشد2816868 از بین رفته باشد، و گرنه دارای نصف دیه است،2623924 لذا اگر نابینایی چشم دیگر، ناشی از قصاص یا جنایت باشد، بنا بر نظر مشهور باید نیمی از دیه به او پرداخت شود.3552736