ماده ۷۱۲ قانون مدنی

ماده ۷۱۲ قانون مدنی: هرگاه مضمون‌له فوت شود و ضامن وارث او باشد حق رجوع به مضمون‌عنه دارد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

نکات توضیحی تفسیری دکترین

مطابق مفهوم این ماده، چنانچه دین ضامن بر اثر مالکیت ما فی الذمه ساقط شود، وی می‌تواند به مضمون عنه رجوع کند، و در فرض دیگر اگر دین مضمون عنه به علت مالکیت ما فی الذمه ساقط شود، از آن جا که وی مدیون اصلی بوده، مانند آن است دین خود را پرداخت کرده باشد که در این صورت ذمه ضامن نیز بری می‌شود. همچنین بدیهی است که در صورت فوت مضمون له چنانچه ضامن وارث او باشد، می‌تواند به مدیون اصلی مراجعه نماید.

مطالعات فقهی

سوابق فقهی

«ولو مات المضمون له فورثه الضامن لم یسقط جواز الرجوع به علی المضمون عنه …»

در فقه این فرض در نظر گرفته شده‌است که زمانی که مضمون له فوت می‌کند و ضامن وارث اوست، در این فرض ضامن چیزی نمی‌پردازد ولی در واقع به همان میزان از میراث او کاسته می‌شود و با تملک ما فی الذمه خود، بری می‌شود و حق رجوع به مضمون عنه را دارد.

انتقادات

«در این ماده مسامحه در تعبیر شده‌است و کلمه منحصر در این ماده ذکر نشده‌است در صورتی که می‌بایستی قید شود.»

مصادیق و نمونه‌ها

• پدر، مضمون له و پسر، ضامن است، با فوت پدر، پسر بابت سهم الارث خود از ترکه طلبکار می‌شود و بابت ضمانت خود به پدر بدهکار است، در این صورت پسر به دو اعتبار هم طلبکار است، هم بدهکار، که در نتیجه مالکیت ما فی الذمه پدید آمده و تهاتر می‌شود.
• اگر ضامن فوت شود و مضمون له وارث او باشد، مضمون له حق رجوع به مضمون عنه خواهد داشد؛ زیرا از نظر وراثت داین از مدیون، مالکیت ما فی الذمه حاصل می‌گردد و در حکم ایفای دین می‌باشد.