ماده ۳۰۵ قانون مجازات اسلامی

ماده ۳۰۵ قانون مجازات اسلامی: مرتکب جنایت عمدی نسبت به مجنون علاوه بر پرداخت دیه به تعزیر مقرر در کتاب پنجم «تعزیرات» نیز محکوم می‌ شود.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

فلسفه و مبانی نظری ماده

از این ماده، تحت عنوان لزوم تساوی در عقل نیز یاد می شود و ناظر به حالتی است که با وجود عمدی بودن رفتار ارتکابی، نمی توان قائل به قصاص شد.فلسفه این امر را میتوان در انسان کامل نبودن فرد مجنون به دلیل فقدان عقل دانست.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

در خصوص قصاص نشدن مرتکب جنایت عمدی نسبت به مجنون، تفاوتی میان مجنون دائمی و ادواری وجود ندارد و صرف ارتکاب جنایت در حین جنون فرد کافی است. در این حالت باید دیه فرد را از اموال شخص عاقل پرداخت نمود. البته اگر فرد عاقلی به موجب ضربه ای عقل خود را از دست بدهد و در این حالت بمیرد، می توان قصاص را اجرا نمود. همچنین عده ای معتقدند حکم به پرداخت دیه، مشروط به آن است که قتل ناشی از دفاع نباشد.

مطالعات فقهی

مستندات فقهی

مستند فقهی این ماده را می توان پاره ای از روایات ائمه معصومین(ع) دانست. در این مورد می توان به روایتی از امام باقر (ع) اشاره کرد که به موجب آن کشتن کسی که خودش قصاص نمیشود، قصاص ندارد و این عبارت، ناظر به قسمت اول روایتی است که در ارتباط با قتل مجانین بیان شده است.