ماده ۴۳۹ قانون مجازات اسلامی

ماده ۴۳۹ قانون مجازات اسلامی: ابزار قطع و جرح در قصاص عضو باید تیز، غیرآلوده و مناسب با اجرای قصاص باشد و ایذاء مرتکب، بیش از مقدار جنایت او ممنوع و موجب تعزیر مقرر در قانون است. اگر مرتکب، بیمار یا شرایط زمان و مکان به ‌گونه ‌ای باشد که در قصاص، بیم سرایت به نفس یا صدمه دیگر باشد‌، در صورت امکان‌، موانع رفع و قصاص اجراء می‌ شود. در غیر این ‌صورت تا برطرف شدن بیم سرایت‌، قصاص به تأخیر می ‌افتد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

مقصود از «سرایت زخم»، همان عفونت آن یا سرایت آن به دیگر اعضا است.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

بسیاری این ماده را منطبق بر شرط لزوم رعایت تساوی در قصاص و جنایت می دانند. در خصوص استفاده از آلتی کند برای انجام قصاص، ضمانت اجرایی پیش بینی نشده است، در واقع با وجود مجرمانه پنداشتن چنین اعمالی، اتخاذ تصمیم در خصوص مجازات آن ها مسکوت مانده است، مگر اینکه بتوان برای رفتار ارتکابی در مواد قانونی، عنوان مجرمانه ای یافت.به نظر می رسد مثله کردن مرتکب بعد از قصاص، مصداقی از جنایت بر میت تلقی شود. امروزه با توجه به نظامنامه اجرای حکم اعدام، در مجازات قصاص، جانی را به دار می آویزند، البته گروهی معتقدند بر اساس دیدگاه فقها اگر روشی ساده تر از به دار آویختن برای قصاص جانی وجود داشته باشد، دیگر این شیوه را نمی توان توجیه نمود،گروهی معتقدند در فرضی که شرایط بیرونی نظیر گرمی یا سردی هوا موجب سرایت قصاص شود، باید تا حصول شرایط مناسب آن را به تعویق انداخت.

مطالعات فقهی

مستندات فقهی

مستند فقهی این ماده را برخی حدیثی از پیامبر اکرم (ص) می دانند.

سوابق فقهی

بسیاری از فقها به مسموم نبودن آلت قصاص اشاره نموده اند، این امر به ویژه در خصوص قصاص عضو بیشتر تأکید شده است.