بررسی امکان تطبیق نظریه حقوقی در حقوق اسلام و غرب با تکیه بر مبانی معرفتی
بررسی امکان تطبیق نظریه حقوقی در حقوق اسلام و غرب با تکیه بر مبانی معرفتی نام مقاله ای از محمدرضا پنداشته پور و سید علی علوی قزوینی و عبدالرضا علیزاده است که در دوره هفتم شماره یک فصلنامه علمی حقوق تطبیقی دانشگاه مفید منتشر شده است.
چکیده
نظریه‌ها شالودۀ اصلی علوم هستند. بررسی نظریه‌ها گاهی در سطح آثار و نتایج حاصل از آنهاست و گاهی از طریق مبانی سازنده آنهاست. در مطالعه پسینی نگرش تحقیقات بر بررسی بنیان‌های نظریات بهعنوانِ پدیدارهایی موجود و یا به عبارت دیگر «پارادایمهای» نظریه است. براساسِ این متد تحقیق هر نظریه – فارغ از جزئیات نظریه یا عنوان آن- بهطورِ مشخص در روند ساخت خود از مبادی هستیشناختی و معرفتشناختی مشخصی پیروی می‌کند. این مطالعه می‌کوشد تا با روش پسینی، مبادی معرفتی و هستیشناختی نظریات را بررسی نماید. بر این اساس دو نظام عمدۀ حقوقی یعنی نظام حقوقی غرب با تمام فروع و سیستمهایش و نظام حقوق اسلامی، از منظر پارادایمی مورد بررسی قرار خواهند گرفت. بهطورِ مشخص بررسی بنیان‌های اصلی حاکم بر تولید نظریات هریک از این دو نظام حقوقی نشان خواهد داد که امکان مقایسه میان نظریات این دو نظام، وابسته به تطبیق در مبادی هستیشناختی و معرفتشناختی پارادایمی است که نظریه در پرتوی آن تولید شده است.
کلیدواژه‌ها
- معرفت شناسی
- هستی شناسی
- بنیادگرایی
- انسجام توجیه
- تخطئه و تصویب