ماده ۳۸۲ قانون آیین دادرسی کیفری

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو

ماده ۳۸۲ قانون آیین دادرسی کیفری: دادگاه کیفری یک فقط در صورت صدور کیفرخواست و در حدود آن مبادرت به رسیدگی و صدور رأی می‌کند، مگر در جرائمی که مطابق قانون لزوماً به‌طور مستقیم در دادگاه کیفری یک مورد رسیدگی واقع می‌شود. در این صورت، انجام تحقیقات مقدماتی مطابق مقررات بر عهده دادگاه کیفری یک است.

فلسفه و مبانی نظری ماده

در نظام‌های آیین دادرسی کیفری مختلف، طرح پرونده‌ها در دادگاه به دو صورت امکانپذیر است: ۱-طرح پرونده در دادگاه به‌طور مستقیم ۲- طرح دعوا به موجب کیفرخواست، به نظر می‌رسد کیفرخواست را باید به عنوان یک اصل برای رسیدگی در دادگاه‌های کیفری یک به رسمیت شناخت.[۱]این ماده نیز مبتنی بر اصل محدودیت دادگاه به کیفرخواست و حدود دعوا است، اصل فوق در راستای حفظ تفکیک ایجاد شده میان مقامات تعقیب و تحقیق بوده و نقض آن با توجه به اهمیت این اصل در حفظ نظم عمومی، بطلان رأی را به همراه می‌آورد،[۲]این بطلان نیازمند ایراد طرفین دعوا نبوده و قابل استناد در دیوان عالی کشور است.[۳]در مرحله رسیدگی در دادگاه نیز باید تأکید کرد که محاکم فقط ناگزیر از رسیدگی به اتهامات مطروحه در خود کیفرخواست هستند.[۴]

نکات توضیحی تفسیری دکترین

به موجب این ماده، کیفرخواست شفاهی یا قرار جلب به دادرسی به تنهایی نمی‌تواند اساس رسیدگی در دادگاه کیفری یک باشد.[۵] همچنین مقصود از عبارت «جرائمی که مطابق قانون لزوماً به‌طور مستقیم در دادگاه کیفری یک مورد رسیدگی واقع می‌شود»، جرایم مذکور در تبصره ماده ۲۸۵ و نیز ماده ۳۰۶ است،[۶] البته دادگاه الزامی به پیروی از کیفرخواست دادسرا در خصوص تطبیق عمل ارتکابی با قانون و نیز تعیین مجازات و تخفیف یا تشدید آن ندارد.[۷]

نکات توضیحی

در نظام های آیین دادرسی کیفری مختلف، طرح پرونده ها در دادگاه به دو صورت امکانپذیر است:1-طرح پرونده در دادگاه به طور مستقیم 2- طرح دعوا به موجب کیفرخواست. به نظر می رسد کیفرخواست را باید به عنوان یک اصل برای رسیدگی در دادگاه های کیفری یک به رسمیت شناخت.[۸]ضمنا در مرحله رسیدگی در دادگاه نیز باید تأکید کرد محاکم فقط ناگزیر از رسیدگی به اتهامات مطروحه در خود کیفرخواست هستند.[۹]

رویه‌های قضایی

به موجب رای صادره از شعبه ۴ دادگاه تجدید نظر استان تهران، مورخ ۱۳۹۱/۱۱/۲۴ اگر دادستان از باب جنبه عمومی جرم ضرب و جرح تقاضای مجازات ننموده باشد، اقدام دادگاه بدوی در این خصوص خارج از حدود کیفرخواست بوده و موجب نقض دادنامه است.[۱۰]

مواد مرتبط

بخشنامه ۱/۸۶/۶۹۷۳ مورخ ۱۳۸۶/۶/۳۱ با موضوع رعایت موارد قانونی در رسیدگی‌ها[۱۱]

منابع

  1. محمدرضا محمدی کشکولی. دادگاه کیفری استان ساختار و صلاحیت و شیوه رسیدگی. چاپ 1. بهنامی، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3427816
  2. عباس زراعت. بطلان در آیین دادرسی کیفری. چاپ 1. میزان، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2276428
  3. عباس زراعت. بطلان در آیین دادرسی کیفری. چاپ 1. میزان، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2276432
  4. بهروز جوانمرد. فرایند دادرسی کیفری (جلد اول). چاپ 1. جنگل، 1391.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3873036
  5. علی خالقی. نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری. چاپ 1. موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش، 1393.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4707124
  6. علی خالقی. نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری. چاپ 1. موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش، 1393.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4707160
  7. محمود آخوندی اصل. آیین دادرسی کیفری (جلد اول))کلیات و دعاوی ناشی از جرم(. چاپ 16. سازمان چاپ و انتشارات، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2882408
  8. محمدرضا محمدی کشکولی. دادگاه کیفری استان ساختار و صلاحیت و شیوه رسیدگی. چاپ 1. بهنامی، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3427816
  9. بهروز جوانمرد. فرآیند دادرسی کیفری (جلد اول). چاپ 1. جنگل، 1391.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3873036
  10. مجموعه آرای قضایی دادگاه‌های تجدیدنظر استان تهران (کیفری) بهمن 1391. چاپ 1. مرکز مطبوعات و انتشارات قوه قضائیه، 1393.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5336188
  11. آیت اله سیدمحمود هاشمی شاهرودی. پژوهش‌های نو در فقه معاصر (جلد اول) (آیین دادرسی). چاپ 1. دادگستری قم، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3540808