دیه دنبالچه

«دنبالچه» یا «کوکسیکس» به پایین ترین استخوان پشت گفته می شود که حاصل جوش خوردن چهار مهره در انتهای ستون فقرات است. فقها از این استخوان تحت عنوان «بعصوص» بر وزن «عصفور» نیز یاد کرده اند.

پیشینه

در گذشته ماده 439 قانون مجازات اسلامی (مصوب 1370)، درخصوص دیه دنبالچه وضع شده بود،همچنین ماده 149 قانون دیات مصوب 1361 نیز در باب دیه خروج بول در اثر فشار وارده بر شکم وضع شده بود.

در قانون

ماده ۶۵۱ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)، در خصوص جنایت وارد بر استخوان دنبالچه می باشد که مطابق آن، شکستن این استخوان، موجب ارش است مگر آنکه جنایت مزبور، موجب عدم توانایی مجنی ‌علیه به ضبط مدفوع شود که در این صورت دیه کامل دارد و در صورتی که قادر به ضبط مدفوع باشد ولی قادر به ضبط باد نباشد، ارش آن نیز باید پرداخت شود.

برخی از نویسندگان بیان نموده اند جنایت به استخوان دنبالچه که منجر به ناتوانی در ضبط باد شکم گردد، ارش را ثابت می نماید، همچنین شکستن این استخوان اگر موجب ناتوانی در ضبط مدفوع شود، موجب دیه کامل است.

در فقه

مستند فقهی این حکم را روایاتی از ائمه معصومین (ع) دانسته اند، مانند روایت سلیمان ابن خالد از امام صادق (ع) که به موجب آن شکستن نشیمنگاه که موجب ناتوانی در نگهداری مدفوع شود، دیه کامل را به همراه دارد.

گروهی از فقها معتقدند در فرض شکستن استخوان دنبالچه که منجر به ناتوانی مجنی علیه در نگهداری مدفوع خویش شود، دیه کامل ثابت است. برخی از فقها معتقدند در صورتی که جنایت موجب ناتوانی در ضبط باد شکم شود، باید ثلث دیه اخذ گردد.همچنین برخی از فقها معتقدند در فرض توان مجنی علیه در ضبط مدفوع و ناتوانی وی در ضبط باد، باید جریمه از سوی حاکم تعیین شود.

در رویه قضایی

به موجب نظریه مشورتی 7/1232-1365/4/4، باید میان استخوان لگن و نشیمنگاه قائل به تفکیک بود و برای شکستگی استخوان لگن ارش تعیین نمود.