اصل ۲۴ قانون اساسی

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو

اصل ۲۴ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران: نشریات و مطبوعات در بیان مطالب آزادند مگر آنکه مخل به مبانی اسلام یا حقوق عمومی باشد. تفصیل آن را قانون معین می‌کند.

مواد مرتبط

اصل ۱۴ قانون اساسی اصل ۲۰ قانون اساسی اصل ۱۶۸ قانون اساسی

پیشینه

در اصل بیستم متمم قانون اساسی مشروطه آمده‌است: عامه مطبوعات غیر از کتب ضلال و مواد مضره به دین مبین آزاد و ممیزی در آن ممنوع است. به نظر شیخ فضل‌الله نوری به موجب این ماده بسیاری از انحرافات حلال شده‌است زیرا که فقط دو امر مستثنی شده و حال آنکه محرمات ضروریه بیش از اینهاست.[۱]

نکات تفسیری دکترین اصل 24 قانون اساسی

آزادی مطبوعات ارتباط وثیقی با حق آگاهی شهروندان دارد و مطبوعات به عنوان یکی از مهمترین ابزارهای بیان اندیشه و عقیده در قوانین اساسی مورد شناسایی قرار گرفته و حقوق دست اندر کاران آن‌ها تضمین شده‌است.[۲] از این اصل دو نکته به خوبی فهمیده می‌شود: نکته اول اینکه آزادی بیان در مطبوعات اصل است و حدود آن جنبه استثنایی دارد و نکته دوم اینکه قانونگذار عادی و دادرس و مفسر قانون باید به چهره استثنایی حدود و آزادی‌های فردی توجه داشته باشد و هر جا تردیدی در میان بود بنا را بر آزادی بگذارد.[۳] بر اساس اصل حریت، آدمی در ابراز اندیشه و افکار خود و چاپ آنها و نشر آنها آزاد است اما پرهیز از دروغ، نشر باطل، ترویج منکرات و اهانت به فرد و جامعه و هر آنچه موجب تضعیف نظام و امت اسلامی است، واجب است و ارتکاب آن حرام است.[۴]

نکات توضیحی اصل 24 قانون اساسی

اولین گامی که برای کمک به تحقق مفاد دموکراسی برداشته شد حمایت از آزادی مطبوعات بود که بعدها این آزادی به قلمرو فعالیت های سایر رسانه ها تسری یافت. این ابزار به ویژه برای آگاهی بخشی به مردم در بازه های زمانی انتخابات و سایر تصمیم گیری های مهم استفاده می شود. [۵]

انتقادات

نکته مهم این است که اخلال چیست؟ مبانی اسلام کدام است؟ آیا تعریف مشترک و مورد توافقی حتی به صورت کلی در تعریف این مفاهیم وجود دارد؟ آیا مقاله ای می‌تواند به اساس اسلام لطمه بزند؟ حال آنکه خداوند در قرآن می‌فرماید: «ما این قرآن را نازل کردیم و خودمان از آن محافظت می‌کنیم.» مع هذا به نظر می‌رسد در اصل ۲۴ قانون اساسی ذکر «حقوق عمومی» کافی بود.[۶]

پایان نامه و رساله های مرتبط

مقالات مرتبط

نکات توصیفی هوش مصنوعی اصل 24 قانون اساسی

  1. آزادی بیان نشریات و مطبوعات به رسمیت شناخته شده است.
  2. محدودیت‌ها شامل مواردی است که مخل به مبانی اسلام باشد.
  3. حقوق عمومی به عنوان یکی از محدودیت‌های بیان مطرح شده است.
  4. جزئیات و تفصیل محدودیت‌ها و آزادی‌ها باید توسط قانون مشخص شود.
  5. وجود امکان تفسیر متنوع از مبانی اسلام و حقوق عمومی در اجرا.

رویه های قضایی

منابع

  1. سیدمحمد هاشمی. حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران (جلد اول) (اصول و مبانی کلی نظام). چاپ 12. میزان، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5157008
  2. محمدرضا ویژه. کلیات حقوق اساسی. چاپ 1. شهر دانش، 1393.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5137628
  3. ناصر کاتوزیان. مجموعه مقالات گامی به سوی عدالت (جلد دوم) (نظریه‌ها، فلسفه حقوق کیفری، حقوق تطبیقی). چاپ 1. میزان، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2965128
  4. آیت اله سیدمحمود هاشمی شاهرودی. فرهنگ فقه (جلد اول). چاپ 3. مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2618652
  5. باقر انصاری. حقوق ارتباط جمعی. چاپ 6. سمت، 1391.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4418584
  6. محمد محمدی گرگانی. جستاری بر قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. چاپ 1. شهر دانش، 1393.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5184572