قانون امور گمرکی

قانون امور گمرکی، به معمای مجموعه قوانین و مقرراتی است که توسط گمرکات در رابطه با واردات، صادرات و ترانزیت کالاها و نیز در رابطه با شیوه پرداخت حقوق و تعرفه گمرکی و سایر مبالغ قابل پرداخت به گمرک یا در رابطه با ممنوعیت، محدودیت و یا اقدامات کنترلی اجرا می شود. قانون امور گمرکی، در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ بیست و دوم آبان ماه یک هزار و سیصد و نود مجلس شورای اسلامی تصویب شد و در تاریخ 1390/9/2 به تأیید شورای نگهبان رسید.

سیر تحولات قانون

در ایران برای اولین بار نظام نامه گمرکی 138 سال پیش در زمان ناصر الدین شاه در سال 1250 هجری شمسی برابر با 1292 هجری قمری تهیه شد. در سال 1280 هجری شمسی اولین قانون مدون گمرکی به وسیله حقوقدانان ایرانی با همکاری مستشاران بلژیکی از جمله ژوزف نوز تنظیم شد. در سال 1920 میلادی قانون تعرفه و در سال 1299 هجری شمسی برابر 1921 میلادی نظام نامه قانونی برای اخذ حقوق گمرکی تدوین شد که این قانون در سال 1302 هجری شمسی اصلاح شد. پس از القای کاپتولاسیون در سال 1906 نظام نامه مستقلی راجع به اخذ حقوق گمرکی در سال 1307 هجری شمسی تصویب شد. در نهایت قانون تعرفه 1215 تصویب شد. در سال 1329 هجری شمسی قانون تعرفه گمرکی در 10 ماده و 7 تبصره تصویب شد. اداره کل گمرکات نیز در سال 1340 به وزارت اقتصاد و دارایی ملحق شد و در پایان قانون امور گمرکی در 1350/3/30 به تصویب رسید. با تصویب قانون امور گمرکی در سال 1390 قانون امور گمرکی 1350 منسوخ شد.

تقسیم بندی

قانون امور گمرکی مشتمل بر یکصد و شصت و پنج ماده است و در بخش های زیر تدوین شده است:

• بخش اول ـ تعاريف، سازمان و كليات
• بخش دوم ـ ارزش گذاری و قواعد مبدأ
• بخش سوم ـ تشريفات قبل از اظهار
• بخش چهارم ـ نگهداری کالا در اماكن گمركی
• بخش پنجم ـ كالای متروكه، ضبطی (ضبط شده) و واگذاری به گمرک
• بخش ششم ـ تشريفات و شرايط عمومی اظهار و ترخيص
• بخش هفتم ـ رويه های گمركی
• بخش هشتم ـ تخلفات و قاچاق
• بخش نهم ـ معافيت ها و ممنوعيت ها
• بخش دهم ـ كارگزار گمركی
• بخش يازدهم ـ بازبينی و اقدامات بعد از ترخيص
• بخش دوازدهم ـ مراجع رسيدگی به اختلافات گمركی
• بخش سيزدهم ـ ساير مقررات