ماده ۱۱۷۱ قانون مدنی

ماده ۱۱۷۱ قانون مدنی: در صورت فوت یکی از ابوین حضانت طفل با آن که زنده است خواهد بود هر چند متوفی پدر طفل بوده و برای او قیم معین کرده باشد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۱۱۷۰ قانون مدنی
• ماده ۴۳ قانون حمایت خانواده
• ماده ۱۱۷۲ قانون مدنی

توضیح واژگان

«حضانت» که در ماده ۱۱۷۱ قانون مدنی مورد اشاره قرار گرفته است، به معنای ولایت، سرپرستی، تربیت، نگهداری و مراقبت از صغیر است، در واقع به محافظت و تربیت صغیر، حضانت گویند.

فلسفه و مبانی نظری

از آنجا که حضانت، حقی است مشترک بر عهده والدین طفل، طبیعی است که با فوت یکی از آنها، این حق، از دیگری سلب نخواهد شد.

مطالعات تطبیقی

در حقوق مراکش، با فوت ابوین طفل، در تعیین حاضن، به ترتیب، اولویت با جده مادری، خاله ابوینی، و خاله ابی خواهد بود، و در صورتی که طفل، فاقد اقربای مزبور باشد؛ جده پدری او، و در فرض فقدان جده پدری، خواهر وی، و چنانچه کودک، خواهر نداشته باشد؛ سایر خویشان پدری او، به ترتیب مقرر در قانون، برای قبول حضانت تعیین خواهند شد.

در حقوق مراکش، با فوت ابوین طفل نابالغ، در تعیین حاضن، وصی منصوب از سوی پدر، بر سایر اقربای طفل مقدم خواهدبود، و در صورتی که شخص تحت مراقبت و حضانت، دختر بالغی باشد؛ وصی منصوب از طرف پدر، به شرط وجود رابطه محرمیت با دختر؛ بر سایر اقربای طفل، مقدم خواهد بود.

نکات تفسیری دکترین ماده 1171 قانون مدنی

چنانچه مادر ازدواج نماید؛ حق حضانت خود را از دست خواهد داد؛ مگر اینکه پدر طفل فوت نماید؛ که در این صورت، حضانت با مادر خواهد بود.

به نظر برخی، در صورت فوت پدر، جد پدری در معیت مادر، حضانت طفل را بر عهده خواهند داشت.

گفتنی است در صورت فوت ابوین طفل، حضانت او، بر عهده قیم خواهد بود، همچنین اگر ابوین طفل مفقود گردد؛ حضانت او با جد پدری خواهد بود.

سوابق و مستندات فقهی

سوابق و مستندات فقهی

در صورت فوت پدر، حضانت طفل، با مادر او خواهد بود.

در صورتی که طفل، فاقد ابوین باشد؛ حضانت او با جد پدری خواهد بود.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 1171 قانون مدنی

1. حضانت طفل در صورت فوت یکی از والدین به والد زنده منتقل می‌شود.
2. حتی اگر متوفی پدر طفل بوده و قیم برای طفل تعیین کرده باشد، حضانت با والد زنده است.
3. اولویت حضانت با والد زنده بوده و تعیین قیم توسط والد متوفی تاثیری بر این مسأله ندارد.

رویه های قضایی

• به موجب نظریه مشورتی شماره ۶۴۵۸/۷ مورخه ۱۳۷۸/۹/۱۲ اداره حقوقی قوه قضاییه، با فوت پدر، حضانت طفل بر عهده مادر او خواهد بود؛ و جد پدری، حق مداخله در این امر را ندارد.
• به موجب دادنامه شماره ۱۹۹ مورخه ۱۳۷۰/۲/۱۶ شعبه ۲۰ دیوان عالی کشور، و نیز دادنامه شماره ۲۰۸۴ مورخه ۲۷/۴/۱۳۷۱ شعبه ۳۳ دیوان عالی کشور، با فوت پدر، حضانت طفل بر عهده مادر او خواهد بود؛ حتی اگر مادر ازدواج نماید.
• رای دادگاه درباره اختیار دادگاه در اجازه خروج فرزند بعد از فوت پدر (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۳۰۰۰۰۶۵)

مقالات مرتبط

• حضانت در پرتو مصلحت کودک در زمان ازدواج مجدد مادر
• حضانت طفل در فقه و حقوق ایران و مقایسه آن با حقوق انگلیس
• اثر ابتلای والدین به بیماری‌های جسمی (مسری و صعب‌العلاج) بر حضانت کودک