ماده ۱۲۶ قانون مجازات اسلامی

ماده ۱۲۶ قانون مجازات اسلامی: اشخاص زیر معاون جرم محسوب می‌ شوند:

الف ـ هرکس، دیگری را ترغیب، تهدید، تطمیع، یا تحریک به ارتکاب جرم کند یا با دسیسه یا فریب یا سوء ‌استفاده از قدرت، موجب وقوع جرم گردد.

ب ـ هرکس وسایل ارتکاب جرم را بسازد یا تهیه کند یا طریق ارتکاب جرم را به مرتکب ارائه دهد.

پ ـ هرکس وقوع جرم را تسهیل کند.

تبصره ـ برای تحقق معاونت در جرم، وحدت قصد و تقدم یا اقتران زمانی بین رفتار معاون و مرتکب جرم شرط است. چنانچه فاعل اصلی جرم، جرمی ‌شدیدتر از آنچه مقصود معاون بوده است مرتکب شود، معاون به مجازات معاونت در جرم خفیف‌تر محکوم می‌ شود.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۱۲۷ قانون مجازات اسلامی

توضیح واژگان

• اشخاص:
• معاون جرم: معاون جرم کسی است که بدون مشارکت در اجرای جرم، با رفتار خود وقوع جرم را تسهیل نماید یا مباشر را به ارتکاب جرم برانگیزد. ماده ۱۲۶ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲، معاونت در جرم و طرق ارتکاب آن را پیش‌بینی کرده‌است.
• ترغیب: منظور از «ترغیب» آن است که شخص با تشویق دیگری به ارتکاب جرم، در وی میل و رغبت ایجاد کند، همچنین باید میان تشویق معاون و ارتکاب جرم از سوی مباشر ارتباط وجود داشته باشد
• تحریک: تحریک به معنای واداشتن و سوق دادن شخص به انجام یا ترک کاری را گویند و یکی از مصادیق معاونت در جرم می‌باشد.
• جرم: منظور از «جرم»، هر رفتاری اعم از فعل یا ترک فعل است که در قانون برای آن مجازات تعیین شده‌ است.
• تسهیل وقوع جرم: تسهیل وقوع جرم از مصادیق رفتار مادی لازم برای تحقق معاونت در جرم می‌باشد و به معنای آسان کردن عملیات ارتکاب جرم برای مباشر جرم است.
• مجازات: مجازات در لغت به معنی جزا دادن، پاداش و کیفر آمده است. در اصطلاح حقوقی، آزاری است که قاضی به علت ارتکاب جرم به نشانه نفرت جامعه از عمل مجرمانه و مرتکب آن برای شخص مقصر، مطابق قانون تعیین می‌کند. همچنین مجازات ضامن اجراء قواعد مربوط به نظم عمومی است و با سایر ضمانت اجراها متمایز است.
• محکوم:

نکات تفسیری دکترین ماده 126 قانون مجازات اسلامی

به طور کلی برای تحقق معاونت، سه شرط لازم است: 1- جرم بودن رفتار مباشر 2-تقدم یا اقتران زمانی رفتار معاون نسبت به مباشر 3- قربانی نبودن معاون.

در مورد طرق معاونت در جرم نیز قابل ذکر است که: «تحریک»، باید فردی باشد و متوجه فرد معینی باشد. «تهدید» نیز باید در شخص تهدید شده موثر باشد، بنابراین اگر فرد بداند که تهدید کننده قادر به عملی نمودن تهدید خود نمیباشد، لکن با این وجود مرتکب جرم گردد، نمیتوان تهدید کننده را به عنوان معاون، تعقیب نمود.ضمنا ارائه طریق ارتکاب جرم تنها مصداق معاونت نیست و منحصر به آموزش و راهنمایی نمیشود، بلکه آگاه کردن شخص از دشواری های طریقی که برای ارتکاب جرم برگزیده است به طوری که راه بر او هموار شود، باعث تحقق معاونت در جرم میشود.

علی الاصول باید دانست عنصر قانونی معاونت، از جرمی که همکاری در مورد آن صورت گرفته است، به دست می آید.هرچند لازم نیست عملیات معاون، ارتباط مستقیم با عملیات مباشر داشته باشد بلکه رابطه سببیت کافی است، بنابراین معاونت در معاونت در جرم نیز ممکن است قابل تعقیب باشد.

قابل ذکر است تسبیب با معاونت، شبیه به یکدیگر هستند، اما تفاوت هایی نیز دارند مانند اینکه وحدت قصد میان مباشر و سبب و همچنین عمدی بودن فعل سبب، لازم نیست، علاوه بر این مجازات سبب، مستقل است.

گفتنی است معاونت در شروع به جرم قابل مجازات است اما شروع به معاونت، به علت فقدان یک عمل اصلی قابل مجازات، مجازاتی در پی ندارد.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 126 قانون مجازات اسلامی

1. ترغیب، تهدید، تطمیع و تحریک دیگران به ارتکاب جرم معاونت در جرم محسوب می‌شود.
2. استفاده از دسیسه، فریب یا سوء استفاده از قدرت برای وقوع جرم از مصادیق معاونت است.
3. ساخت یا تهیه وسایل ارتکاب جرم برای دیگران یا ارائه طریق ارتکاب جرم به دیگری به منزله معاونت است.
4. تسهیل‌گری در روند ارتکاب جرم مصداق معاونت است.
5. معاونت در جرم مستلزم وحدت قصد است.
6. تقدم یا اقتران زمانی بین رفتار معاون و مرتکب جرم لازم است.
7. در صورتی‌ که فاعل اصلی جرم شدیدتری نسبت به مقصود معاون مرتکب شود، معاون به مجازات جرم خفیف‌تر محکوم می‌شود.

رویه های قضایی

• رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره معاونت در آدم ربایی
• رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره سهل انگاری در انجام وظیفه نگهبانی منتهی به سرقت
• رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره تأثیر عدم تفیهم اتهام تغییر یافته بر اعتبار رأی صادره
• رای دادگاه درباره ضمانت اجراهای غیر قابل اعمال برای معاونت درکلاهبرداری (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۷۰۲۰۱۵۲۸)
• رای دادگاه درباره رسیدگی به اتهام معاون (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۹۹۰۰۴۹۰)
• رای دادگاه درباره جعل و استفاده از سند مجعول به عنوان مقدمه ارتکاب فروش مال غیر (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۳۸۰۰۰۸۱۴)
• رای دادگاه درباره ارتکاب جعل به عنوان مقدمه کلاهبرداری (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۲۰۰۱۳۰۸)
• رای دادگاه درباره اختلاس (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۹۹۰۰۳۱۰)
• رای دادگاه درباره افتتاح حساب بانکی جعلی در راستای کلاهبرداری (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۲۳۰۰۱۸۹)
• رای دادگاه درباره امضا چک از جانب وکیل بدون معرفی وی به عنوان شخص دارنده حق امضا به بانک (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۲۱۰۰۶۵۹)
• رای دادگاه درباره تأثیر عدم تعقیب مباشر در تعقیب معاون (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۹۹۰۰۲۳۴)
• رای دادگاه درباره تأثیر متواری بودن مباشر جرم بر اثبات مجرمیت معاون (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۰۴۰۱۰۶۲)
• رای دادگاه درباره تخفیف مجازات معاونت در بزه کلاهبرداری (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۹۹۰۰۹۵۹)
• به موجب رأی وحدت رویه شماره 58/24_1358/11/17 چنانچه جرم اصلی مشمول عفو عمومی شود، معاونت در آن جرم نیز مشمول عفو خواهد شد.
• همچنین به موجب رأی شماره 921_1321/6/14 اگر کسی گلوی مجنی علیه را بگیرد و دیگری فشنگی پیشتاب به صورت وی او را به قتل برساند، عمل نفر اول را باید معاونت در قتل به شمار آورد.
• همچنین به موجب رأی شماره 986_1334/3/28 دیوان عالی کشور، رکن اصلی در تحقق معاونت در جرم، وحدت قصد مرتکب اصلی جرم و معاون است. در خصوص جرایم غیر عمد چنین فرضی متصور نیست.
• نظریه شماره 985/96/7 مورخ 1396/04/31 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
• نظریه شماره 7/99/1990 مورخ 1400/02/25 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره گستره‌ی مصادیق تهدید به عنوان معاونت در جرم

• نظریه 7/1400/1014 مورخ 1401/02/31 اداره کل حقوقی قوه قضائیه درباره حالات و مصادیق مجازات معاون جرم
• نظریه شماره 7/99/811 مورخ 1399/06/18 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره اخذ مال موضوع کلاهبرداری توسط معاون این جرم
• نظریه شماره 7/98/1838 مورخ 1399/03/06 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره عدم گزارش موارد تغییر کاربری غیر مجاز اراضی زراعی که از سوی مسؤولان اداره جهاد
• نظریه شماره 7/98/1912 مورخ 1399/05/07 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره مداخله مأمورین قضایی یا غیر قضایی در جرم پولشویی

پایان نامه و رساله های مرتبط

• بررسی مصادیق معاونت در جرم از منظر جرم شناسی
• جرم تحریک در حقوق اسلامی و حقوق جزای عراق
• بررسی تطبیقی معاونت در جرم در حقوق کیفری ایران و دادگاه های کیفری بین المللی
• امکان سنجی تعامل رکن معنوی و مادی در تحقق جرم

مقالات مرتبط

• قلمرو مفهومی «سوءاستفاده از قدرت» در معاونت در جرم
• تحصیل دلیل جزایی با اتکا به اقدامات نامشروع
• سردستگی گروه مجرمانه سازمان یافته در جرایم تعزیری
• جلوه هایی از کارکردهای تفضیلی عرف در نظام کیفری تقنینی ماهوی عمومی
• بررسی سیاست جنایی تقنینی ایران در قبال بزه تقلب در مواد خوردنی
• مطالعة تطبیقی معاونت در جرم در حقوق کیفری ایران، آمریکا و اسکاتلند
• تفکیک مسئولیت کیفری ناشی از فعل غیر با عناوین مجرمانه مشابه
• ظرفیت‌های حقوق عمومی در حمایت از پژوهش‌های علمی دانشگاهی
• ماهیت جرم محال در حقوق ایران با نگاهی به حقوق انگلیس
• تحلیل حقوقی«دستکاری بازار اوراق بهادار»
• سیاست جنایی تقنینی ایران در خصوص تروریسم علیه انرژی
• اجتماع سبب و مباشر در قانون مجازات اسلامی1392
• مطالعه‌ی تطبیقي ارکان تحقق نقض غیرمستقیم حق اختراع
• نکاتی درباره معاونت در جرم
• ارکان تشکیل‌دهندۀ عنصر روانی معاونت در حقوق کیفری
• یگانگی یا دوگانگی تسبیب در حقوق مدنی و کیفری
• پدیده موسوم به عشق مکتوم (کراش) در حقوق کیفری ایران
• ارجاع مادۀ ۴۵ الحاقی قانون مبارزه با مواد مخدر به فقه کیفری؛ تحدید یا توسعۀ سیاست کیفری سخت‌گیرانه
• جلوه‌های قاعده منع تعارض منافع در حقوق کیفری ایران؛ با تأکید بر قانون مجازات اسلامی1392 با رویکردی تطبیقی
• تحلیل حکم خودکشی در بوته مبانی فقهی و حقوقی
• تأملی در تحولات تقنینی هرزه‌نگاری رایانه‌ای؛ مطالعه تطبیقی حقوق کیفری ملی و اسناد بین‌المللی
• قرار جلب به دادرسی، موقوفی تعقیب و منع تعقیب در جرائم اقتصادی؛ نقدی بر قرار نهایی شماره 9709972126200019 شعبه دوم بازپرسی دادسرای ناحیه 22 تهران
• دام‌‌گستری: ممنوعیت مطلق یا قانونمندسازی آن
• تحلیل جرم ساخت یا تهیه وسیله ارتکاب جرم در حقوق کیفری ایران
• معاونت زنان خیابانی در جرایم جنسی و نسبت آن با قوادی، با محوریت قانون مجازات اسلامی مصوب 1392
• مجازات مکرِه ثالث در جرائم مستوجب حدّ