ماده ۱۹۵ قانون مدنی

ماده ۱۹۵ قانون مدنی: اگر کسی در حال مستی یا بیهوشی یا در خواب معامله نماید آن معامله به واسطهٔ فقدان قصد باطل است.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۱۹۰ قانون مدنی

مطالعات تطبیقی

• در حقوق فرانسه، اعمال حقوقی اشخاص فاقد قصد، نظیر مست و مجنون اعتباری ندارد.

فلسفه و مبانی نظری ماده

در ماده ۱۹۵ قانون مدنی، معاملات شخص مست و بیهوش باطل است زیرا این قبیل اشخاص، ناخواسته و بدون شعور، دست به کاری می‌زنند.

نکات تفسیری دکترین ماده ۱۹۵ قانون مدنی

تعهد باید کاشف از قصد انشاء، یعنی ایجاب و قبول باشد، و اگر یکی از طرفین معامله، فاقد قصد بوده باشد؛ چنین عقدی باطل است.

نکات توضیحی ماده ۱۹۵ قانون مدنی

منظور از قصد در ماده ۱۹۵ قانون مدنی، قصد نتیجه است؛ نه قصد فعل.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده ۱۹۵ قانون مدنی

1. معامله در حالت مستی، بیهوشی یا خواب باطل است.
2. دلیل بطلان معامله فقدان قصد در انجام آن است.
3. قصد جزء عناصر اساسی صحت معامله در قانون مدنی است.
4. وضعیت ذهنی شخص در زمان انجام معامله می‌تواند بر اعتبار آن تأثیر بگذارد.

مطالعات فقهی

سوابق فقهی

• وصیت در حال مستی، اغماء و بیهوشی صحیح نیست.

• به دلالت قاعده «العقود تابعه للقصود»، فقدان قصد، موجب بطلان عقد خواهد شد.

• عقدی که در حال خواب و بیهوشی و بدون قصد واقع گردد؛ باطل است.

رویه های قضایی

• نظریه شماره 7/1400/956 مورخ 1400/09/02 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره صحت معامله به قصد فرار از دین
• نظریه شماره 7/1402/380 مورخ 1402/05/30 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره انتقال مال توسط مدیون با انگیزه فرار از پرداخت دین

مقالات مرتبط

• درنگی بر مبنای فقهی مشاغل مجرمانه در حقوق کیفری ایران مبتنی بر ادله اجتهادی
• تاثیر اراده در ایجاد تعهد در حقوق ایران
• جایگاه تاثیر تقلب نسبت به اصول و قواعد حقوقی
• ایجاب در معاملات دولتی
• متاورس و چالشهای حقوقی در حوزۀ حقوق اموال
• اثر حجر بر مسئولیت امضا کنندگان اسناد تجاری با مطالعه تطبیقی در کنوانسیون های ژنو
• وضعیت حقوقی معاملات انجام شده توسط هوش مصنوعی: نظریه وکیل مجازی