ماده ۱ قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها
ماده ۱ قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها: به منظور حفظ کاربری اراضی زراعی و باغها و تداوم و بهره وری آنها از تاریخ تصویب این قانون تغییر کاربری اراضی زراعی و باغها در خارج از محدوده قانونی شهرها و شهرکها جز در موارد ضروری ممنوع می باشد.
تبصره ۱ (اصلاحی ۱۳۸۵/۰۸/۰۱)- تشخیص موارد ضروری تغییر کاربری اراضی زراعی و باغها در هر استان به عهده کمیسیونی مرکب از رئیس سازمان جهاد کشاورزی، مدیر امور اراضی، رئیس سازمان مسکن و شهرسازی، مدیرکل حفاظت محیط زیست آن استان و یک نفر نماینده استاندار می باشد که به ریاست سازمان جهاد کشاورزی تشکیل می گردد. نماینده دستگاه اجرایی ذی ربط می تواند بدون حق رأی در جلسات کمیسیون شرکت نماید. سازمان جهاد کشاورزی موظف است حداکثر ظرف مدت دو ماه از تاریخ دریافت تقاضا یا استعلام مطابق نظر کمیسیون نسبت به صدور پاسخ اقدام نماید. دبیرخانه کمیسیون فوق در سازمانهای جهاد کشاورزی استانها زیر نظر رئیس سازمان مذکور تشکیل می گردد و عهده دار وظیفه دریافت تقاضا، تشکیل و تکمیل پرونده، بررسی کارشناسی اولیه، مطرح نمودن درخواستها به نوبت در کمیسیون و نگهداری سوابق و مصوبات می باشد.
تبصره ۲ (اصلاحی ۱۳۸۵/۰۸/۰۱)- مرجع تشخیص اراضی زراعی و باغها، وزارت جهاد کشاورزی است و مراجع قضایی و اداری، نظر سازمان جهاد کشاورزی ذی ربط را در این زمینه استعلام می نمایند و مراجع اداری موظف به رعایت نظر سازمان مورد اشاره خواهند بود.
نظر سازمان جهاد کشاورزی استان برای مراجع قضایی به منزله نظر کارشناس رسمی دادگستری تلقی می شود.
تبصره ۳ (اصلاحی ۱۳۸۵/۰۸/۰۱)- ادارات ثبت اسناد و املاک و دفاتر اسناد رسمی و سایر هیأتها و مراجع مربوط مکلفند در موارد تفکیک، افراز و تقسیم اراضی زراعی و باغها و تغییر کاربری آنها در خارج از محدوده قانونی شهرها و شهرکها از سازمانهای جهاد کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی استعلام نموده و نظر وزارت مذکور را اعمال نمایند.
تبصره ۴ (الحاقی ۱۳۸۵/۰۸/۰۱)- احداث گلخانه ها، دامداریها، مرغداریها، پرورش ماهی و سایر تولیدات کشاورزی و کارگاههای صنایع تکمیلی و غذایی در روستاها بهینه کردن تولیدات بخش کشاورزی بوده و تغییر کاربری محسوب نمی شود. موارد مذکور از شمول این ماده مستثنی بوده و با رعایت ضوابط زیست محیطی با موافقت سازمان های جهاد کشاورزی استانها بلامانع می باشد.
تبصره ۵ (الحاقی ۱۳۸۵/۰۸/۰۱)- اراضی داخل محدوده قانونی روستاهای دارای طرح هادی مصوب، مشمول ضوابط طرح هادی بوده و از کلیه ضوابط مقرر در این قانون مستثنی می باشد.
تبصره ۶ (الحاقی ۱۳۸۵/۰۸/۰۱)- به منظور تعیین روش کلی و ایجاد وحدت رویه اجرایی و نظارت و ارزیابی عملکرد کمیسیونهای موضوع تبصره (۱) این ماده، دبیرخانه مرکزی در وزارت جهاد کشاورزی (سازمان امور اراضی) تشکیل می گردد.
تبصره ۷ - تجدیدنظر در مورد تصمیمات کمیسیونهای موضوع تبصره (۱) این ماده در مواردی که مجوز تغییر کاربری صادر شده با تشخیص و پیشنهاد وزارت جهاد کشاورزی به عهده کمیسیونی به ریاست وزیر جهاد کشاورزی یا نماینده تام الاختیار وی و با عضویت معاونان ذی ربط وزارتخانه های راه و شهرسازی، کشور و سازمان حفاظت محیط زیست می باشد.
نماینده دستگاه اجرایی ذی ربط می تواند حسب مورد و بدون حق رأی در جلسات مذکور شرکت نماید.
رویههای قضایی
- رای وحدت رویه شماره 724 مورخ 1391/1/22 هیات عمومی دیوان عالی کشور
- رای وحدت رویه شماره 730 مورخ 1392/3/28 هیات عمومی دیوان عالی کشور
- رای وحدت رویه شماره 760 مورخ 1396/4/20 هیات عمومی دیوان عالی کشور
- نظریه شماره 7/1400/235 مورخ 1400/04/12 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره تغییر کاربری اراضی زراعی پس قرار گرفتن در حریم مسکونی
- نظریه شماره 7/1400/9 مورخ 1400/03/11 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره پرداخت هزینه کارشناسی در بزه تغییر کاربری اراضی زراعی و باغها
- نظریه شماره 7/1400/883 مورخ 1400/12/28 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره تغییر کاربری اراضی و باغهای داخل در حریم شهر
- نظریه شماره 7/99/1680 مورخ 1399/12/19 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره شاکی محسوب شدن اداره برق، اداره آب، اداره بهداشت و جهاد
- رای دادگاه درباره احداث استخر در زمین کشاورزی (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۳۸۰۱۶۶۸)
- رای دادگاه درباره ارزش اثباتی نظریه کارشناسی (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۳۸۰۱۳۳۷)
- رای دادگاه درباره احداث بنای سوله کارگاه برای آهنگری در اراضی زراعی (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۳۸۰۰۵۶۹)
- رای دادگاه درباره احداث دامداری و مرغداری در اراضی زراعی (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۳۸۰۱۶۲۲)
- رای دادگاه درباره احداث دامداری و مرغداری در ارضی زراعی (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۳۸۰۱۲۲۲)
- رای دادگاه درباره احداث دامداری، اتاق نگهبانی و انبار در اراضی زراعی (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۳۸۰۰۸۸۹)
- رای دادگاه درباره احداث سوله پرورش قارچ در اراضی زراعی (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۳۸۰۱۴۳۷)
- رای دادگاه درباره احداث مرغداری، دامداری و پرورش ماهی در اراضی زراعی (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۳۸۰۱۷۴۹)
- رای دادگاه درباره احداث کارگاه در اراضی زراعی (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۲۱۰۰۰۱۰)
- نظریه شماره 7/99/5 مورخ 1399/03/17 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره تغییر کاربری پلاک
- رای دادگاه درباره استثنائات تغییر غیر مجاز کاربری اراضی زراعی و باغ ها (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۳۸۰۰۹۱۵)
- رای دادگاه درباره استثنائات بزه تغییر کاربری اراضی زراعی (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۳۸۰۱۰۶۳)
- رای دادگاه درباره استثنائات بزه تغییر کاربری اراضی زراعی (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۳۸۰۰۸۷۵)
- نظریه شماره 7/99/1900 مورخ 1400/01/17 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره امکانسنجی حکم به قلع و قمع بنا توسط دادگاه در تغییر کاربری غیرمجاز
- نظریه شماره 7/1401/1301 مورخ 1402/04/11 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره مرجع تشخیص زراعی بودن اراضی
- رای دادگاه درباره ایجاد بنا و استخر در زمین کشاورزی (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۷۰۳۰۰۱۸۵)
- نظریه شماره 7/1400/1571 مورخ 1401/01/23 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره تغییر کاربری اراضی و تکلیف کمیسیون ماده 100 شهرداری
- نظریه شماره 1122/96/7 مورخ 1396/05/17 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
- نظریه شماره 1198/96/7 مورخ 1396/05/30 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
رویه های قضایی
- رای شعبه دیوان عدالت اداری درباره مرجع تغییر کاربری اراضی واقع در خارج از محدوده شهرها
- رای شعبه دیوان عدالت اداری درباره استفاده مسکونی از املاک موقوفه استیجاری دارای کاربری زراعی
- رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره پرورش شتر مرغ در اراضی زراعی
- رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره وضعیت کاربری اراضی واقع در محدود ه قانونی شهرها
- رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره ساخت انباری و جان پناه در اراضی زراعی
- رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره احداث سالن دامداری و اتاق کارگری
- رای دادگاه درباره مرجع صالح رسیدگی به اتهامات رئیس اداره برق شهرستان (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۲۷۰۰۲۹۲)
- رای دادگاه درباره استثنائات بزه تغییر کاربری اراضی زراعی (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۳۸۰۰۱۹۷)
- رای دادگاه درباره از بین رفتن قابلیت باروری زمین زراعی در تحقق بزه تغییر کاربری اراضی زراعی (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۳۸۰۱۵۴۰)
- رای دادگاه درباره ارزش اثباتی نظریه کارشناسی (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۳۸۰۱۳۳۷)
- رای دادگاه درباره احداث دامداری در اراضی زراعی (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۳۸۰۰۰۱۶)
- رای دادگاه درباره احداث بنای سوله کارگاه برای آهنگری در اراضی زراعی (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۳۸۰۰۵۶۹)
- رای دادگاه درباره احداث استخر در زمین کشاورزی (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۳۸۰۱۶۶۸)
- نظریه شماره 7/99/1864 مورخ 1399/11/27 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
- نظریه شماره 7/98/715 مورخ 1398/06/02 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
- نظریه شماره 7/1400/199 مورخ 1131/10/12 اداره کل حقوقی قوه قضاییه