ماده ۲۵۶ قانون مجازات اسلامی
ماده ۲۵۶ قانون مجازات اسلامی: کسی که چند نفر را بهطور جداگانه قذف کند خواه همه آنها با هم، خواه جداگانه شکایت کنند، در برابر قذف هر یک، حد مستقلی بر او جاری میشود.
مواد مرتبط
نکات تفسیری دکترین ماده 256 قانون مجازات اسلامی
قذف دسته جمعی به عنوان مثال یعنی گوینده بگوید: «این سه نفر زنا کردهاند» و قذف جداگانه به این صورت است که مثلاً بگوید: «فلانی و فلانی و فلانی زنا کردهاند.»[۱]در مورد تعدد قذف، اگر کسی جماعتی را قذف کند، به شکلی که تک تک آنها را جداگانه نام ببرد، به تعداد هر نفر حدود ثابت شده و تداخل نمیکنند[۲]
گفتنی است در قذف چند نفر بهطور جداگانه، چنانچه تمام افراد قذف شده با هم شکایت کنند و سپس یکی از آنان گذشت کند، حق بقیه باقی است.[۳]
فرض دیگر در مورد تعدد مقذوفین آن است که قاذف با الفاظ جداگانه هرکس را قذف کند، یعنی هم الفاظ قذف متفاوت اند هم مقذوف، که در اینجا باید گفت نتیجه، جمع مجازات هاست، یعنی هر فعل مجرمانه، حد جداگانه ای دارد.[۴]از طرفی دیگر نیز تعدد مقذوف، موجب تعدد کیفر است.[۵]
نکات توضیحی ماده 256 قانون مجازات اسلامی
تفاوتی نمیکند افراد دسته جمعی به محکمه آمده و مطالبه حد فرد قذف کننده را بکنند یا یکی یکی مطالبه کنند.[۶]اما اگر به یک لفظ دسته جمعی همه را قذف کند، اگر یکی یکی به محکمه رفته و تقاضای اجرای حد داشته باشند، برای هر نفر یک حد کامل بر فرد جاری میشود، اما اگر دسته جمعی برای مطالبه حد حاضر شوند، برای همه آنها یک حد بر قاذف زده میشود.[۷]
سوابق و مستندات فقهی
سوابق و مستندات فقهی
حکم این ماده، مستند به روایات شرعی است.
۱) از حسن عطار نقل شدهاست که به امام صادق (ع) گفتهاست که شخصی جماعتی را قذف میکند. امام پرسید:"با یک کلمه آنها را قذف میکند"؟ جواب داد: بلی. امام فرمود:"یک حد میخورد اما اگر به صورت جداگانه افراد را قذف کند، برای هر کدام یک حد میخورد."[۸]
۲) امام باقر (ع) در مورد شخصی که جماعتی را با یک لفظ قذف میکند، فرمودند «اگر اسم تک تک آنان را نبرد یک حد میخورد، اما اگر اسم آنها را ببرد برای هر کدام یک حد میخورد»[۹]
سوابق و مستندات فقهی
اگر فرد، گروهی را قذف نماید، اختلاف نظر وجود دارد، عده ای چون «مالک»، «ابوحنیفه»، «ثوری» و «احمد» بر این نظر هستند که تنها یک حد اقامه میگردد، اعم از اینکه با هم تقاضای اجرای حد کنند یا جداگانه، اما «شافعی»، «لیث» و گروهی دیگر معتقد هستند که به ازای هریک از آنها، یک حد جاری میشود، این دسته به روایت «علی بن حسن بن یحیی» استناد میکنند با این مضمون که اگر فردی بگوید هر کس وارد این خانه شود زانی است، به ازای هر فردی که وارد میشود یک حد قذف بر گوینده واجب میگردد.[۱۰]
نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 256 قانون مجازات اسلامی
محتوای مندرج در این قسمت توسط هوش مصنوعی تولید شده است. |
- قذف به معنای نسبت دادن امری ناپسند به دیگری است که طبق قانون مجازات دارد.
- برای هر شخصی که قذف شده است، حتی اگر عمل قذف بهطور یکجا صورت گرفته باشد، جداگانه و به استقلال مجازات در نظر گرفته میشود.
- شاکیان میتوانند بهصورت جداگانه یا همزمان شکایت کنند، اما نحوه شکایت تأثیری بر تعداد مجازاتها ندارد.
- برای هر بار قذف یک حد معین وجود دارد و تعدد افراد قذفشده باعث تعدد حدود میگردد.
- هدف از این ماده، تفکیک مسئولیت کیفری برای هر عمل قذف جداگانه است.
منابع
- ↑ عباس زراعت. شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392). چاپ 1. ققنوس، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3898812
- ↑ احمد حاجی ده آبادی. قواعد فقه جزایی (حدود و تعزیرات، قصاص و دیات). چاپ 2. پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3980940
- ↑ عباس زراعت. شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392). چاپ 1. ققنوس، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3898792
- ↑ غلامحسین الهام. مبانی فقهی و حقوقی تعدد جرم. چاپ -. بشری، 1372. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 842144
- ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد چهارم). چاپ 4. گنج دانش، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 338720
- ↑ محمدحسین کارخیران. کاملترین مجموعه محشای قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/02/01 (جلد دوم) (تطبیق با قانون مجازات اسلامی سابق. چاپ 1. راه نوین، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4142564
- ↑ محمدحسین کارخیران. کاملترین مجموعه محشای قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/02/01 (جلد دوم) (تطبیق با قانون مجازات اسلامی سابق. چاپ 1. راه نوین، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4142564
- ↑ عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی بخش حدود (جلد اول) (جرایم منافی عفت). چاپ 3. ققنوس، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2587168
- ↑ عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی بخش حدود (جلد اول) (جرایم منافی عفت). چاپ 3. ققنوس، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2587168
- ↑ غلامحسین الهام. مبانی فقهی و حقوقی تعدد جرم. چاپ -. بشری، 1372. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 842156