ماده ۲۷۹ قانون مجازات اسلامی

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو

ماده ۲۷۹ قانون مجازات اسلامی: محاربه عبارت از کشیدن سلاح به قصد جان، مال یا ناموس مردم یا ارعاب آنها است، به نحوی که موجب ناامنی در محیط گردد. هرگاه کسی با انگیزه شخصی به سوی یک یا چند شخص خاص سلاح بکشد و عمل او جنبه عمومی نداشته باشد و نیز کسی که به روی مردم سلاح بکشد، ولی در اثر ناتوانی موجب سلب امنیت نشود، محارب محسوب نمی‌شود.

مواد مرتبط

توضیح واژگان

«محاربه» یعنی اسلحه به دست گرفتن و با سلاح آماده، مردم را ارعاب کردن، هرچند کسی کشته نشود،[۱]این واژه از ریشه «حرب» گرفته شده‌است که متضاد «سلم» به معنای صلح است.[۲]

نکات تفسیری دکترین ماده 279 قانون مجازات اسلامی

از نظر فقها، برهنه کردن سلاح، عنصر جرم محاربه است اما قانونگذار در موارد زیادی این شرط را برای جرم محاربه قرار نداده‌است.[۳]به علاوه در محاربه باید قصد برهم زدن امنیت و ترساندن مردم وجود داشته باشد،[۴] در واقع عنصر معنوی جرم محاربه، سوء نیت عام و «قصد ایجاد رعب و وحشت» به عنوان سوءنیت خاص است.[۵]ضمناً محاربه با ترک فعل محقق نمی‌شود و برای انجام آن باید حتماً فعل مثبت به کار رود،[۶] همچنین محاربه یک جرم مطلق است که ارعاب از شروط تحقق آن است.[۷]

گفتنی است در خصوص محاربه محسوب شدن یا نشدن جرم اسید پاشی، این نکته مطرح است که چون اسید، سلاح محسوب نمی‌شود و مستند قانونی برای محارب دانستن اسیدپاش وجود ندارد، نمی‌توان چنین شخصی را محارب تلقی کرد.[۸]

سوابق و مستندات فقهی

سوابق و مستندات فقهی

مستند این ماده، آیه ۳۳ سوره مائده است.[۹]

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 279 قانون مجازات اسلامی

  1. محاربه شامل کشیدن سلاح به قصد تهدید جان، مال یا ناموس مردم است.
  2. کشیدن سلاح باید به نحوی باشد که موجب ناامنی در محیط گردد.
  3. اگر کشیدن سلاح با انگیزه شخصی و علیه افراد خاص باشد و جنبه عمومی نداشته باشد، محاربه محسوب نمی‌شود.
  4. اگر به دلیل ناتوانی فرد، کشیدن سلاح موجب سلب امنیت نشود، محاربه محسوب نمی‌شود.

رویه های قضایی

به موجب رأی اصراری شماره ۱۴_۱۳۷۸/۷/۲۰ دیوان عالی کشور، در جرم محاربه رکن اصلی «دست بردن به سلاح به منظور ایجاد رعب و هراس در افراد» است.[۱۰]

مقالات مرتبط

رویکرد حقوق کیفری ایران به ماهیت و به کارگیری سلاح در محاربه جستاری بر هم‌پوشانی محاربه و افساد فی‌الارض در مواجهه با اعمال تروریسم هسته‌ای آلودگی زیست‌محیطی ازطریق انتشار مواد هسته‌ای: راهبرد کیفری ایران و ایالات‌متحده آمریکا احساس ناامنی و ترس از جرم نگرشی نو در رابطة جرم سیاسی با مفاهیم محاربه، افساد فی الارض و بغی در فقه و حقوق موضوعه

منابع

  1. ابوالقاسم گرجی. آیات الاحکام (حقوقی و جزایی). چاپ 2. میزان، 1383.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2330772
  2. حسین میرمحمدصادقی. حقوق جزای اختصاصی (جلد سوم) (جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی) (مطالعه تطبیقی). چاپ 17. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 431772
  3. عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد دوم) (بخش تعزیرات). چاپ 2. ققنوس، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 376396
  4. عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد سوم) (بخش تعزیرات). چاپ 1. ققنوس، 1382.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 617572
  5. سیدمهدی حجتی و مجتبی باری. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 1. دادستان و میثاق عدالت، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1424500
  6. ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی. چاپ 5. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 668816
  7. ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی. چاپ 5. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 668812
  8. حسین آقایی نیا. حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص- جنایات). چاپ 5. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 352604
  9. ابوالقاسم گرجی. آیات الاحکام (حقوقی و جزایی). چاپ 2. میزان، 1383.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2330764
  10. محمدحسین کارخیران. کاملترین مجموعه محشای قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/02/01 (جلد دوم) (تطبیق با قانون مجازات اسلامی سابق. چاپ 1. راه نوین، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6280132