ماده ۳۶۱ قانون مدنی

ماده ۳۶۱ قانون مدنی: اگر در بیع عین معین، معلوم شود که مبیع وجود نداشته بیع باطل است.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

نکات توضیحی تفسیری دکترین

قراردادی که موضوع آن، فروش کالایی باشد که در آینده ایجاد می‌گردد؛ بیع کلی است؛ نه عین معین.

حکم این ماده، در مورد مبیع در حکم عین معین نیز، جاری است.

نکات توضیحی

طبیعت عقد تملیکی، دلالت بر وضع مفاد این ماده دارد؛ نه خصوصیت بیع.

رویه‌های قضایی

به موجب دادنامه شماره ۵۴۰ مورخه ۱۴/۸/۱۳۷۰ شعبه ۲۲ دیوان عالی کشور، اگر در بیع عین معین، به هنگام انعقاد قرارداد، مورد معامله وجود نداشته باشد؛ در این صورت الزام بایع به تحویل مبیع، صحیح نمی‌باشد.

به موجب دادنامه شماره ۳۹۷ مورخه ۱۲/۶/۱۳۶۹ شعبه ۲۲ دیوان عالی کشور، بیع مالی که وجود خارجی ندارد؛ باطل است.

• رای دادگاه درباره اعتبار و ماهیت قرارداد پیش فروش ساختمان (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۱۵۰۱۳۴۷)

مصادیق و نمونه‌ها

• اگر مالک اسبی، بخواهد آن را بفروشد؛ لازم است که آن حیوان، به هنگام انعقاد بیع موجود باشد؛ و چنانچه معلوم گردد مورد معامله، پیش از تراضی طرفین، توسط گرگ دریده شده‌است؛ در این صورت بیع مزبور، به دلیل فقدان یکی از شرایط اساسی معامله، باطل است.

مقالات مرتبط

• پیش فروش ساختمان به مثابه بیع مال معین اعتباری
• مقایسه ضمانت اجرای خریدار و فروشنده در فقه امامیه و حقوق ایران با بازفروش کالا در کنوانسیون بیع بین‌المللی کالا (وین ۱۹۸۰)
• ماهیت و شرایط اختصاصی انعقاد قرارداد مرابحه در حقوق ایران
• فروش سر درختی از منظر فقه امامیه و حقوق ایران؛ بررسی روایی - تحلیلی
• واکاوی شرایط مهر و پرداخت آن به نرخ روز در حقوق ایران و مصر
• انتقال مالکیت در بیع مال آینده
• تحلیل شرط تقدیم انتقال مالکیت مبیع و آثار آن در حقوق ایران
• جنبه‌های‌ حقوقی‌ قراردادهای‌ سرمایه‌گذاری‌ بیع‌ متقابل‌ (Buy Back) مفهوم‌، ماهیت‌ و تشریفات‌ انعقاد
• انتقال مالكيت در بيع مال آينده