ماده ۵۵ قانون مجازات اسلامی

ماده ۵۵ قانون مجازات اسلامی: هرگاه پس از صدور قرار تعلیق، دادگاه احراز نماید که محکوم دارای سابقه محکومیت کیفری مؤثر یا محکومیت‌ های قطعی دیگری بوده است که در میان آنها محکومیت تعلیقی وجود داشته و بدون توجه به آن اجرای مجازات معلق شده است، قرار تعلیق را لغو می‌ کند. دادستان یا قاضی اجرای احکام نیز موظف است در صورت اطلاع از موارد فوق، لغو تعلیق مجازات را از دادگاه درخواست نماید. حکم این ماده در مورد تعویق صدور حکم نیز جاری است.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۵۴ قانون مجازات اسلامی
• ماده 34 قانون مجازات اسلامی مصوب 1370

توضیح واژگان

• تعلیق اجرای مجازات: در تعلیق اجرای مجازات دادگاه می‌تواند پس از صدور حکم محکومیت برای متهم اجرای آن را تا مدت معینی متوقف نماید تا در صورت عدم ارتکاب جرم در مدت مقرر و اجرای دستورات دادگاه به کلی از مجازات معاف گردد. تعلیق اجرای مجازات می‌تواند به دو صورت صادر شود: ۱- ضمن صدور حکم دادگاه ۲- بعد از گذشت یک سوم مدت اجرای مجازات به درخواست دادستان یا قاضی اجرای حکم.
• محکوم: محکوم شخصی است که در نتیجهٔ حکم دادگاه با تکیه بر قدرت قانون، ملزم به اجرای موضوع حکم خواهد بود.
• محکومیت کیفری مؤثر: منظور از محکومیت مؤثر کیفری، محکومیتی است که اثر آن محروم نمودن محکوم علیه از برخی حقوق اجتماعی است، این محکومیت‌ها که مربوط به جرایم عمدی است، در ماده ۲۵ قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ ذکر شده‌اند.
• دادستان: دادستان که به او مدعی‌العموم و مقام تعقیب نیز گفته می‌شود کسی است که ریاست دادسرا را به عهده دارد.
• قاضی اجرای احکام: مطابق ماده ۴۸۵ قانون آیین دادرسی کیفری: «معاونت اجرای احکام کیفری به تعداد لازم قاضی اجرای احکام کیفری، مددکار اجتماعی، مأمور اجراء و مأمور مراقبتی در اختیار دارد. تبصره - قاضی اجرای احکام کیفری باید حداقل سه سال سابقه خدمت قضائی داشته باشد.» عده ای معتقدند که مقصود از قاضی اجرای احکام کیفری، دادیار است نه بازپرس، چرا که در عمل نیز دادستان‌ها از دادیاران برای اجرای احکام استفاده می‌کنند. وظایف قاضی اجرای احکام کیفری نیز در ماده ۴۸۹ قانون آیین دادرسی کیفری بیان شده است.
• تعویق صدور حکم: قرار تعویق صدور حکم به این صورت است که دادگاه بعد از احراز مجرمیت شخص، دادگاه تا مدت مقرری صدور حکم را به تاخیر می اندازد و به متهم مهلت میدهد تا رفتار خود را اصلاح نماید، پس از انقضای این مدت دادگاه حسب مورد در خصوص معافیت یا مجازات متهم، تصمیم گیری خواهد کرد. پیش بینی این تاسیس جدید مبتنی بر نظریه برچسب زنی در جرم شناسی است و به واقع برای کاهش آثار زیانبار ناشی از برچسب مجرمیت به اشخاص در نظر گرفته شده است.

پیشینه

مفاد ماده فوق مبنی بر لغو قرار تعلیق مجازات، سابقاً در ماده 34 قانون مجازات اسلامی مصوب 1370، پیش بینی شده بود.

نکات تفسیری دکترین ماده 55 قانون مجازات اسلامی

طبق این ماده، اگر قاضی در صدور قرار تعلیق مجازات، دچار خطا و اشتباه شده باشد قرار مذکور فسخ میشود. این حکم در دو مورد قابل اجرا است: 1- شخص دارای محکومیت موثر کیفری بوده 2- در حین صدور قرار تعلیق، مجازات جرم دیگری از وی، به حالت تعلیق در آمده باشد.

گفتنی است اگر پس از طی مدت مقرر در قرار تعلیق، مشخص شود که شخص دارای محکومیت کیفری موثر بوده، جوازی برای لغو این قرار وجود ندارد، همچنین شایان ذکر است که در این موارد، لغو قرار توسط دادگاه صادر کننده حکم تعلیق، صورت میگیرد، برخلاف موارد مشمول ماده 54، که دادگاه رسیدگی کننده به جرم دوم، قرار تعلیق را لغو می نماید.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 55 قانون مجازات اسلامی

1. پس از صدور قرار تعلیق، دادگاه می‌تواند در صورت کشف محکومیت‌های پیشین تصمیم‌گیری کند.
2. لغو قرار تعلیق در صورت وجود سابقه محکومیت کیفری مؤثر انجام می‌شود.
3. محکومیت‌های قطعی قبلی، به ویژه محکومیت‌های تعلیقی، می‌توانند بر تصمیم دادگاه تأثیر بگذارند.
4. دادستان و قاضی اجرای احکام وظیفه دارند در صورت آگاهی از شرایط یاد شده، لغو تعلیق را از دادگاه درخواست کنند.
5. حکم این ماده برای موارد تعویق صدور حکم نیز صدق می‌کند.
6. هدف از ماده، جلوگیری از سوء استفاده از تعلیق مجازات توسط محکومانی است که سابقه کیفری دارند.

رویه های قضایی

• رای دادگاه درباره آموزش خالکوبی بر روی زنان و مردان و اشتغال به این امر (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۷۰۱۰۰۴۴۶)
• رای دادگاه درباره تأثیر مالکیت شاکی در بزه تصرف عدوانی (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۶۹۷۰۱۲۱۶)
• نظریه شماره 7/98/171 مورخ 1398/05/27 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
• نظریه شماره 7/1400/352 مورخ 1400/04/12 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره لغو قرار تعليق درصورت ارتکاب جرم عمدی
• نظریه شماره 7/1402/343 مورخ 1402/05/28 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره مرجع صدور دستور لغو محکومیت تعلیقی
• به موجب نظریه مشورتی 5268/7_1373/8/25 کشف جرم ارتکابی از سوی محکوم علیه پیش از صدور رأی تعلیقی، به تنهایی از موارد لغو رأی تعلیق اجرای مجازات نیست.

مقالات مرتبط

• مطالعه تطبیقی تدابیر سرکوبگری در قبال اعمال مخلّ رقابت اقتصادی در سیاست جنایی تقنینی ایران و اتحادیه اروپا
• درآمدی بر تبیین و تفسیر قوانین در سنجه منطق فازی
• تأمّلی در جرم شناسی سبز؛ داشته ها و بایسته ها