ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات): هر کس علنا در انظار و اماکن عمومی و معابر تظاهر به عمل حرامی نماید، علاوه بر کیفر عمل به حبس از ده روز تا دو ماه یا تا (۷۴) ضربه شلاق محکوم می‌گردد و در صورتی که مرتکب عملی شود که نفس آن عمل دارای کیفر نمی‌باشد ولی عفت عمومی را جریحه دار نماید فقط به حبس از ده روز تا دو ماه یا تا (۷۴) ضربه شلاق محکوم خواهد شد.

تبصره (اصلاحی ۱۴۰۳/۰۳/۳۰)- زنانی که بدون حجاب شرعی در معابر و انظار عمومی ظاهر شوند به حبس از ده روز تا دو ماه یا از ۶/۶۰۰/۰۰۰ تا ۳۳/۰۰۰/۰۰۰ ریال جزای نقدی محکوم خواهند شد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۷۰۱ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

آیین‌نامه، بخشنامه و دستورالعمل‌های مرتبط

• تصویب‌نامه اصلاح میزان مبالغ مربوط به جرایم و تخلفات مندرج در قوانین مختلف مصوب ۱۴۰۳/۰۳/۳۰

توضیح واژگان

• علن: در لغت، به معنی آشکار، و در حقوق جزا به معنی ارتکاب جرم در ملأ عام می‌باشد.
• اماکن عمومی: منظور از «اماکن عمومی»، محل هایی است که مورد استفاده و مراجعه جمعی یا عموم مردم می باشد همچون اماکن متبرکه دینی، بیمارستان ها، درمانگاه ها، مدارس، وسایل نقلیه عمومی و ... .
• معابر: در زبان فارسی به «راه‌ها» ترجمه شده‌ است.

• تظاهر: در لغت، به معنای آشکار عمل کردن یا وانمود نمودن به داشتن یک صفت خاص است.

• فعل حرام: در خصوص «فعل حرام»، تعریف دقیقی ارائه نشده‌ است، برخی معتقدند باید هر عملی را که مطابق شرع، حرام است، مشمول این تعریف دانست.
• کیفر: آزاری است که قاضی به علت ارتکاب جرم به نشانه نفرت جامعه از عمل مجرمانه و مرتکب آن برای شخص مقصر، مطابق قانون تعیین می‌کند.
• حبس: به معنای محدود کردن فرد از رفت و آمد و جلوگیری از تصرفات او، آنگونه که خودش می‌خواهد، است.

• عفت عمومی: مجموعه امور جنسی است که ممکن است در یک برهه زمانی، آشکار و عریان بودن آن برای عموم افراد جامعه آزار دهنده باشد.

• جزای نقدی: محکومیت مجرم به دادن پول را «جزای نقدی» گویند.

پیشینه

نرخ جریمه مذکور در تبصره ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) بر اساس تصویبنامه مصوب جلسه ۱۴۰۳/۰۳/۳۰ هیئت وزیران در خصوص «اصلاح میزان مبالغ مربوط به جرایم و تخلفات مندرج در قوانین مختلف» اصلاح گردید. سابقاً جزای نقدی مندرج در این ماده، از ۲/۰۰۰/۰۰۰ تا ۱۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال بود.

نکات تفسیری دکترین ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

ارتکاب عمل در «انظار عمومی» به این معناست که افراد مردم، شاهد وقوع رفتار باشند، لذا گروهی از مردم باید رفتار مجرمانه را مشاهده کرده باشند، البته گروهی معتقدند نیازی به مشاهده مردم نبوده و صرف ارتکاب فعل حرام در اماکن عمومی برای تحقق این جرم، کافی است. همچنین برای احراز اینکه چه رفتارهایی ممکن است عفت عمومی را جریحه دار کنند، باید به عرف رجوع کرد.

لازم به ذکر است که این جرم از لحاظ عنصر معنوی، دارای سوء نیت خاص است.

نکات توضیحی ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

جرم تظاهر علنی به مصرف مسکر را باید بر اساس ماده ۷۰۱ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)، از عموم این ماده خارج کرد.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

1. تظاهر به عمل حرام در اماکن عمومی و معابر جرم است.
2. مجازات تظاهر به عمل حرام شامل حبس یا شلاق است.
3. حبس برای تظاهر به عمل حرام از ده روز تا دو ماه تعیین شده‌است.
4. شلاق برای تظاهر به عمل حرام می‌تواند تا ۷۴ ضربه باشد.
5. اگر عملی عفت عمومی را جریحه‌دار کند اما ذاتاً دارای کیفر نباشد، باز هم قابل مجازات است.
6. مجازات عمل جریحه‌دار کردن عفت عمومی نیز حبس یا شلاق است.
7. زنان بدون حجاب شرعی در اماکن عمومی مجازات می‌شوند.
8. مجازات عدم رعایت حجاب شرعی شامل حبس یا جزای نقدی است.
9. جزای نقدی برای عدم رعایت حجاب شرعی از ۶٬۶۰۰٬۰۰۰ تا ۳۳٬۰۰۰٬۰۰۰ ریال است.

انتقادات

گروهی معتقدند نقص بیان و شفاف نبودن مقصود مقنن در ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)، از جمله ارائه ندادن یک تعریف قانونی مناسب از فعل حرام و مصادیق آن، موجب می‌شود که افراد از مرز دقیق میان عمل مجرمانه و غیر مجرمانه، آگاهی پیدا نکنند و این امر، زمینه را برای تفاسیر موسع ناروا از سوی قضات، فراهم می‌نماید، لذا گروهی این ماده را خلاف اصل قانونی بودن جرایم و مجازات‌ها می‌دانند.

مصادیق و نمونه ها

• به نظر می‌رسد بوسیدن یک زن از سوی زن دیگر از روی شهوت در ملأ عام، یا سرک کشیدن به خانه همسایه، مشمول ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) می‌باشد.

رویه‌های قضایی

• نظریه شماره ۷/۱۴۰۱/۳۵۸ مورخ ۱۴۰۱/۰۵/۰۲ اداره کل حقوقی قوه قضاییه
• نظریه شماره ۷/۱۴۰۲/۲۸۷ مورخ ۱۴۰۲/۰۶/۱۰ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره ظاهر شدن بدون حجاب شرعی
• نظریه شماره ۷/۱۴۰۲/۳۳۲ مورخ ۱۴۰۲/۱۰/۳۰ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره جرم حضور زنان بدون حجاب در معابر و انظار عمومی
• نظریه شماره ۷/۱۴۰۲/۸۲ مورخ ۱۴۰۲/۰۲/۱۳ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره سگ گردانی در معابر
• نظریه شماره 7/95/1407 مورخ 1395/06/14 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
• نظریه شماره 7/96/1123 مورخ 1396/05/17 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
• رای دادگاه درباره برگزاری جشن عروسی به صورت مختلط (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۲۷۰۰۹۵۲)
• رای دادگاه درباره برگزاری مراسم عروسی به صورت مختلط (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۱۹۰۱۳۲۸)
• رای دادگاه درباره برگزاری مهمانی مختلط در اماکن خصوصی (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۰۵۰۰۲۱۶)
• رای دادگاه درباره اختلاط زن و مرد در کافی شاپ (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۰۹۰۱۳۱۸)
• رای دادگاه درباره تعلیق در مجازات (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۰۹۰۱۳۲۵)
• رای دادگاه درباره تظاهر به فعل حرام (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۳۹۰۱۴۴۸)
• رای دادگاه درباره تظاهر به روزه خواری در ملاءعام (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۰۴۰۰۸۸۸)
• رای دادگاه درباره تعیین جزای نقدی بدل از حبس بیشتر از جزای نقدی قانونی (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۲۲۰۰۸۲۵)
• رای دادگاه درباره تعلیق مجازات بزه جریحه دار نمودن عفت عمومی (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۴۸۰۰۹۱۹)

مقالات مرتبط

• حکمرانی و تنظیمگری پلتفرم‌های ویدئویی در ایران: از منازعه بر سر نهاد متولی تا تعدیل محتوا
• اخلاق حرفه‌ای قانون‌گذاری کیفری با تأکید بر نظام حقوقی ایران
• مسئله‌یابی حقوقی در ناآرامی‌های ۱۴۰۱ ایران
• جرم‌انگاری ظلم به حیوانات (مطالعة تطبیقی)
• تأثیر آموزه‌های اسلامی و لیبرال در حقوق کیفری و پذیرش افکار عمومی
• مطالعه تطبیقی سیاست جنایی ایران و انگلستان در قبال جرایم مرتبط با مشروبات الکلی
• تأملی در موارد شمول صلاحیت رسیدگی دادسرا در جرایم منافی عفت؛ با تکیه بر رویه قضایی
• پدیده موسوم به عشق مکتوم (کراش) در حقوق کیفری ایران
• ایدئولوژی قضایی
• مطالعۀ تطبیقی قلمرو مفهومی تظاهر در حقوق اسلامی و آسیب‌شناسی بازتاب آن در قوانین کیفری ایران
• رویکردشناسی حقوقی حجاب (با نگرشی انتقادی به برخورد کیفری با بی‌حجابی)
• عزاداری‌های نامتعارف در پرتو حقوق کیفری و رویه‌ قضایی ایران
• مبانی جرم انگاری عدم رعایت حجاب شرعی در حقوق کیفری ایران
• تجاوز جنسی و تعارض جنسیتی
• معاونت زنان خیابانی در جرایم جنسی و نسبت آن با قوادی، با محوریت قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲
• بررسی تطبیقی قاعده «تعزیر بمایراه الحاکم» و کاربرد آن در فعالیت‌های اطلاعاتی