ماده ۶۴۷ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

ماده ۶۴۷ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات): چنانچه هر یک از زو‌جین قبل از عقد ازدو‌اج طرف خود را به امور و‌اهی از قبیل داشتن تحصیلات عالی، تمکن مالی، موقعیت اجتماعی، شغل و سمت خاص، تجرد و امثال آن فریب دهد و عقد بر مبنای هر یک از آنها و‌اقع شود مرتکب به حبس تعزیری از سه ماه تا یک سال محکوم می‌ گردد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

این ماده، مرتبط با مفاد ماده 438 قانون مدنی است که به تعریف تدلیس پرداخته است.

توضیح واژگان

منظور از «امور واهی»، امور بی اساس و غیر واقعی است و در صورتی مشمول ماده است که در اراده طرفین موثر باشد،بنابراین اگر عقد بر مبنای امور واهی نباشد، از شمول ماده خارج خواهد بود،تشخیص این امر با دادگاه است.

مقصود از «فریب»، فریب قبل از ازدواج است.

تفاوت «عیب» و «تدلیس» آن است که صرف وجود عیب، برای برقراری حق فسخ کافی است بدون نیاز به تصریح نبودن آن، اما در تدلیس باید به آن صفت که وجود ندارد، وانمود شود و این همان تفاوتی است که موجب ضمانت اجرای کیفری برای تدلیس است.

منظور از «عقد»، عقد تام است. و قید «هریک از زوجین»، شامل زن و مرد (هردو) خواهد بود.

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

عنصر مادی این جرم، فعل مثبت مادی تدلیس است،بنابراین سکوت شخص آگاه از این صفت، مشمول حکم این ماده نخواهد بود. عنصر معنوی این جرم، سوء نیت عام و «قصد فریب» به عنوان سوء نیت خاص است، همچنین این جرم، جرمی مقید است و درصورت عدم تحقق فریب، احکام این ماده مجری نخواهد بود. مصادیق این ماده، جنبه تمثیلی دارد و هر عملی که موجب فریب گردد را شامل میشود و جنبه عرفی دارند. اگر طرف عقد، تحت عناوینی چون وکالت، وصایت، قیمومت یا ولایت طرف مقابل را فریب دهد، در شمول آن به دلیل آنکه به این افراد نیز طرف عقد گفته میشود، نباید تردید کرد.هم چنین اگر تدلیس از جانب هر دو طرف عقد باشد باز هم جرم محقق میشود.اما باید توجه داشت که تدلیس از جانب شخص ثالث، موضوع را از شمول ماده خارج میکند.

اداره حقوقی قوه قضاییه در نظریه 7/4075-1364/8/7 بیان داشته است که: اگر زن باکره قبل از عقد ازدواج دوم ،طلاق اولش را از شوهرش مکتوم کند، مرتکب فریب در ازدواج شده است هرچند این عمل موجب کاهش مهریه نخواهد بود.

هم چنین به موجب دادنامه به شماره 122-75/1/25 صادره از شعبه دهم دادگاه عمومی قم به اتهام فریب در ازدواج، با توجه به اینکه متهم درجلسه دادگاه اقرار کرده است که قبل از ازدواج با خانم دیگری، ازدواج موقت 99 ساله داشته است،اعتراض ایشان به 2 ماه حبس تعزیری مورد قبول واقع نشده و رای صادره عینا تایید میگردد.

رویه های قضایی

• نظریه شماره 7/99/2020 مورخ 1400/02/27 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره گستره شمول عبارت عقد ازدواج در ماده 467 قانون مجازات اسلامی
• رای دادگاه درباره آگاهی بعدی زوجه از عدم تجرد زوج حین ازدواج با وی (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۳۴۰۱۱۴۹)
• رای دادگاه درباره اعتبار ازدواج موقت سابق در دوران نامزدی (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۱۴۰۱۳۵۳)
• رای دادگاه درباره باکره جلوه دادن خود از طریق ارائه گواهی پزشکی مجعول (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۲۲۰۰۸۳۲)