ماده ۶۵۲ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو

ماده ۶۵۲ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات): هر گاه سرقت مقرون به آزار باشد یا سارق مسلح باشد به حبس از سه ماه تا ده سال و شلاق تا (۷۴) ضربه محکوم می‌شود و اگر جرحی نیز واقع شده باشد علاوه بر مجازات جرح به حداکثر مجازات مذکور در این ماده محکوم می‌گردد.

مواد مرتبط

توضیح واژگان

  • سرقت: ربودن مال متعلق به غیر است.[۱]
  • سلاح: در لغت فارسی به معنای آلت جنگیدن و ساز جنگ به کار رفته است، همچنین به وسیله ای که برای حمله یا دفاع به کار می رود نیز گفته می شود.[۲]
  • حبس: به معنای محدود کردن فرد از رفت و آمد و جلوگیری از تصرفات او، آنگونه که خودش می‌خواهد، است.[۳]
  • جرح: به معنای هر نوع صدمه وارده بر بدن است که موجب ضایعات نسجی، عضوی یا بافتی از طریق استفاده از لوازم و وسایل فیزیکی، شیمیایی یا مکانیکی باشد.[۴]
  • مجازات: آزاری است که قاضی به علت ارتکاب جرم به نشانه نفرت جامعه از عمل مجرمانه و مرتکب آن برای شخص مقصر، مطابق قانون تعیین می‌کند.[۵]

نکات تفسیری دکترین ماده ۶۵۲ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

عنصر مادی این جرم، سرقت همراه با آزار یا سرقت مسلحانه است، البته چنانچه سرقت شروع شود اما به پایان نرسد و همین مقدار از عملیات، مقرون به آزار باشد یا با اسلحه صورت بپذیرد، از عوامل تشدید مجازات نیست، چون خود سرقت باید مقرون به اینها باشد، نه شروع به آن و پر واضح است که بین شروع به سرقت و سرقت تفاوت محسوسی وجود دارد.[۶] مقصود از «سلاح» در این ماده، اعم از سلاح گرم و سرد است.[۷] مقصود از «آزار» نیز، اعم از آزار بدنی و روحی است، اما آزار باید مجزای از سرقت باشد وگرنه هر سرقتی موجب آزار است، همچنین هر نوع صدمه ای که سارق به منظور موفقیت در ارتکاب جرم اعمال کند (مانند بستن دست صاحب مال)، وی را مشمول تشدید مجازات می‌گرداند،[۸] اما صدمات پس از خارج کردن مال از محل سرقت و متاخر بر زمان و مکان وقوع جرم، موجب تشدید کیفر نمی‌باشد.[۹] در تحقق این جرم، شدت آزار شرط نیست، بنابراین نواختن یک سیلی به گوش مالباخته نیز برای تحقق این جرم کفایت می‌کند.[۱۰]همچنین لازم نیست آزار یا تهدید، علیه شخص مالباخته باشد، اما اگر آزار یا تهدید شخص ثالث، تأثیری بر صاحب مال نداشته باشد، تحقق شرط مذکور در ماده، بعید به نظر می‌رسد.[۱۱] منظور از «جراحت» موضوع این ماده، جراحت ناشی از آزار است، بنابراین اگر صاحب خانه از ترس، غش کند و سارق جراحتی بر او وارد سازد، آزاری که وی متحمل شده‌ است، مقرون به سرقت نیست.[۱۲] این ماده، هر نوع جراحتی اعم از سطحی یا عمیق را در برمی گیرد،[۱۳] اما باید نسبت به شخص زنده وارد شود تا مشمول این ماده قرار بگیرد.[۱۴]

آنچه در اینجا اهمیت دارد آزار یا ایجاد رعب و ترس در صاحب مال یا شخص دیگر است، نه نوع وسیله ای که موجب این موارد می‌شود، بنابراین می‌تواند با استفاده از یک سلاح قلابی، علیه صاحب مال صورت بگیرد و این ماده، برخلاف جرم موضوع ماده ۶۵۴ است که مسلح بودن سارق از اهمیت برخوردار است.[۱۵]

چنانچه سرقت بدون ایراد جرح باشد، دادگاه در تعیین مجازات بین حداقل و حداکثر، مختار است ولی در صورت ارتکاب جرح توسط سارق، علاوه بر مجازات جرح به حداکثر مجازات مقرر در قانون محکوم می‌شود، در واقع در اجرای ماده ۴۷ قانون مجازات اسلامی، قاعده جمع مجازات‌ها در ارتکاب جرائم مختلف مطرح می‌گردد.[۱۶] منظور از «حداکثر مجازات»، ۱۰ سال حبس و ۷۴ ضربه شلاق است.[۱۷]

عنوان «سارق مسلح» در ماده ۶۵۲ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)، بیان کننده آن است که کیفیات مشدده شخصی مورد نظر قانونگذار بوده‌ است، بنابراین اگر سارق مسلح باشد، فقط وی مشمول تشدید کیفر است و این موقعیت، تأثیری در معاونت در سرقت ندارد،[۱۸] اما اگر در ارتکاب این جرم چند نفر مشارکت کنند و صرفاً یکی از آنان مرتکب آزار و اذیت شود، مجازات بقیه سارقین نیز تشدید می‌شود، زیرا عامل تشدید، سرقت مقرون به آزار است و تفاوتی ندارد که یک نفر مرتکب آزار شده باشد یا همه آنان.[۱۹]

هر گاه تهدید به اعمال خشونت فوری برای اخذ مال بوده و به بردن مال منجر شود، می‌توان گفت جرم سرقت مقرون به آزار یا تهدید ارتکاب یافته‌ است.[۲۰] از لحاظ عنصر معنوی، جرم مزبور عمدی است و باید بین عمل ربودن مال و قصد مرتکب در تصرف آن، رابطه نزدیکی وجود داشته باشد، یعنی عمد عام و خاص هر دو لازم است.[۲۱]

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده ۶۵۲ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

  1. سرقت مقرون به آزار باعث تشدید مجازات می‌شود.
  2. اگر سارق مسلح باشد، مجازات شدیدتر می‌شود.
  3. مجازات اصلی شامل حبس از سه ماه تا ده سال و شلاق تا ۷۴ ضربه است.
  4. وقوع جرح در خلال سرقت منجر به اعمال حداکثر مجازات حبس و شلاق می‌شود.
  5. علاوه بر مجازات حبس و شلاق، مجازات جرح نیز در صورت وقوع جرح اعمال خواهد شد.

انتقادات

  • ابهامی که در خصوص ماده ۶۵۲ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) وجود دارد، این است که اگر تنها یکی از سارقین، اسلحه داشته باشد و آزاری هم صورت نگرفته باشد، مجازات همه سارقین تشدید می‌شود یا فقط سارق مسلح؟ به نظر می‌رسد در اینجا تفسیر مضیق بر تفسیر منطقی برتری دارد، بنابراین باید احتمال دوم را برگزید.[۲۲]
  • برای تحقق جرم موضوع این ماده لازم نیست سارق از اسلحه استفاده کند، اما بهتر بود که قانونگذار به این مسئله اشاره می‌کرد که اگر اسلحه همراه سارق، طبیعی باشد، صرف همراه داشتن آن کفایت می‌کرد، اما اگر تخصیصی باشد، فقط در صورتی مشمول ماده می‌شود که سارق به منظور سرقت آن را برداشته باشد یا از آن استفاده کند. (مراد از اسلحه طبیعی، اسلحه ای است که جز برای صدمه به جسم معمولاً کاربرد دیگری ندارد مانند شمشیر، و اسلحه تخصیصی، به اسلحه ای اطلاق می‌شود که برای اهداف غیر عدوانی نیز به کار می‌رود مانند چاقو )[۲۳]
  • شایسته‌ است ماده ۶۵۲ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) بدین ترتیب اصلاح شود که «هر گاه سرقت مقرون به آزار بوده یا به صورت مسلحانه ارتکاب یافته باشد مرتکب به … محکوم می‌شود»، تا دو جزء ماده از هماهنگی بیشتری برخوردار شوند. همچنین حداقل مجازات (سه ماه) با حداکثر آن تناسب ندارد و بهتر است با عنایت به نحوه ارتکاب سرقت، حداقل مجازات افزایش یابد.[۲۴]

رویه‌های قضایی

پایان‌نامه و رساله‌های مرتبط

مقالات مرتبط

منابع

  1. ↑ سیدجعفر بوشهری. حقوق جزا (جلد چهارم) (آرا و رویه های قضایی). چاپ 1. شرکت سهامی انتشار، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6362236
  2. ↑ رسول عابد. حقوق کیفری سلاح (از شکل گیری حق داشتن سلاح تا خلع سلاح عمومی). چاپ 1. میزان، 1395.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6755328
  3. ↑ احسان داودیان. حقوق زندانی در ایران و اسناد بین المللی. چاپ 1. مجد، 1395.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6656592
  4. ↑ علیرضا میرکمالی و سحر صالح احمدی. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد اول). چاپ 4. گالوس، 1400.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6275892
  5. ↑ مهدی شهرکی. تحولات کیفرشناسی در قانون جزایی ایران. فصلنامه قانونیار شماره 6 تابستان 1397، 1397.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6656432
  6. ↑ عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد سوم) (بخش تعزیرات). چاپ 1. ققنوس، 1382.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 617524
  7. ↑ ایرج گلدوزیان. حقوق جزای اختصاصی (جرایم علیه تمامیت جسمانی- شخصیت معنوی- اموال و مالکیت- امنیت و آسایش عمومی) (علمی-کاربردی). چاپ 13. دانشگاه تهران، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 430576
  8. ↑ عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد سوم) (بخش تعزیرات). چاپ 1. ققنوس، 1382.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 617548
  9. ↑ ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی. چاپ 5. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 675296
  10. ↑ حسین میرمحمدصادقی. حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اموال و مالکیت) (کلاهبرداری- خیانت در امانت- سرقت و صدور چک پرداخت نشدنی) (مطالعه تطبیقی). چاپ 31. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 579400
  11. ↑ حسین میرمحمدصادقی. حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اموال و مالکیت) (کلاهبرداری- خیانت در امانت- سرقت و صدور چک پرداخت نشدنی) (مطالعه تطبیقی). چاپ 31. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 579412
  12. ↑ عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد سوم) (بخش تعزیرات). چاپ 1. ققنوس، 1382.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 617540
  13. ↑ ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی. چاپ 5. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 675280
  14. ↑ عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد سوم) (بخش تعزیرات). چاپ 1. ققنوس، 1382.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4693396
  15. ↑ حسین میرمحمدصادقی. حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اموال و مالکیت) (کلاهبرداری- خیانت در امانت- سرقت و صدور چک پرداخت نشدنی) (مطالعه تطبیقی). چاپ 31. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 579460
  16. ↑ ایرج گلدوزیان. حقوق جزای اختصاصی (جرایم علیه تمامیت جسمانی- شخصیت معنوی- اموال و مالکیت- امنیت و آسایش عمومی) (علمی-کاربردی). چاپ 13. دانشگاه تهران، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 430568
  17. ↑ عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد سوم) (بخش تعزیرات). چاپ 1. ققنوس، 1382.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 617544
  18. ↑ ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی. چاپ 5. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 675264
  19. ↑ عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد سوم) (بخش تعزیرات). چاپ 1. ققنوس، 1382.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4704616
  20. ↑ حسین میرمحمدصادقی. حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص). چاپ 7. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 358444
  21. ↑ ایرج گلدوزیان. حقوق جزای اختصاصی (جرایم علیه تمامیت جسمانی- شخصیت معنوی- اموال و مالکیت- امنیت و آسایش عمومی) (علمی-کاربردی). چاپ 13. دانشگاه تهران، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 430588
  22. ↑ عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد سوم) (بخش تعزیرات). چاپ 1. ققنوس، 1382.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4704636
  23. ↑ عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد سوم) (بخش تعزیرات). چاپ 1. ققنوس، 1382.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4691472
  24. ↑ ایرج گلدوزیان. حقوق جزای اختصاصی (جرایم علیه تمامیت جسمانی- شخصیت معنوی- اموال و مالکیت- امنیت و آسایش عمومی) (علمی-کاربردی). چاپ 13. دانشگاه تهران، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 430584
  25. ↑ ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی. چاپ 5. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 675300


برگرفته از «https://wikihoghoogh.net/w/index.php?title=ماده_۶۵۲_قانون_مجازات_اسلامی_(تعزیرات)&oldid=516037»