ماده ۷۴۲ قانون مجازات اسلامی

ماده ۷۴۲ قانون مجازات اسلامی (اصلاحی ۱۴۰۳/۰۳/۳۰): هر کس به وسیله سامانه های رایانه ای یا مخابراتی یا حامل های داده محتویات مستهجن را منتشر، توزیع یا معامله کند یا به قصد تجارت یا افساد تولید یا ذخیره یا نگهداری کند، به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از ۵۰/۰۰۰/۰۰۰ تا ۳۳۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.

تبصره ۱ – ارتکاب اعمال فوق در خصوص محتویات مبتذل موجب محکومیت به حداقل یکی از مجازاتهای فوق می شود.

محتویات و آثار مبتذل به آثاری اطلاق می گردد که دارای صحنه ها و صور قبیحه باشد.

تبصره ۲ (اصلاحی ۱۴۰۳/۰۳/۳۰)– هرگاه محتویات مستهجن به کمتر از ده نفر ارسال شود، مرتکب به ۱۶/۵۰۰/۰۰۰ تا ۶۶/۰۰۰/۰۰۰ ریال جزای نقدی محکوم خواهد شد.

تبصره ۳ – چنانچه مرتکب اعمال مذکور در این ماده را حرفه خود قرار داده باشد یا به طور سازمان یافته مرتکب شود چنانچه مفسد فی الارض شناخته نشود، به حداکثر هر دو مجازات مقرر در این ماده محکوم خواهد شد.

تبصره ۴– محتویات مستهجن به تصویر، صوت یا متن واقعی یا غیرواقعی یا متنی اطلاق می شود که بیانگر برهنگی کامل زن یا مرد یا اندام تناسلی یا آمیزش یا عمل جنسی انسان است.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۷۴۱ قانون مجازات اسلامی
• ماده ۷۴۳ قانون مجازات اسلامی
• مواد قانون نحوه مجازات اشخاصی که در امور سمعی و بصری فعالیت های غیر مجاز می نمایند.

پیشینه

نرخ جریمه مذکور در ماده ۷۴۲ قانون مجازات اسلامی بر اساس تصویبنامه مصوب جلسه ۱۴۰۳/۰۳/۳۰ هیات وزیران درخصوص «اصلاح میزان مبالغ مربوط به جرایم و تخلفات مندرج در قوانین مختلف» اصلاح گردید. سابقا جزای نقدی مندرج در این ماده از ۰۰۰ /۰۰۰ /۱۵ تا ۰۰۰ /۰۰۰ /۱۰۰ ریال بود و جزای نقدی مندرج در تبصره 2 این ماده ۰۰۰ /۰۰۰ /۵ تا ۰۰۰ /۰۰۰ /۲۰ ریال بود.

نکات توضیحی ماده 742 قانون مجازات اسلامی

ماده ۷۴۲ قانون مجازات اسلامی در راستای جرم انگار انتشار، توزیع یا معامله آثار یا محتویات مبتذل وضع شده است.این جرم را باید جرمی عمدی دانست که علاوه بر علم و قصد و آگاهی نسبت به عمل ارتکابی و نیز موهن بودن موضوع جرم، علم و قصد مرتکب در جریحه دار ساختن عفت و اخلاق عمومی را نیز نیازمند است. از همین روی به اعتقاد گروهی اگر شخصی مرتکب اعمال مذکور در این ماده شده ولی نتیجه اقدامات وی آثاری مستهجن نبوده اما عرفاً موجب هتک حیثیت دیگری شود، مرتکب را باید به مجازات تعزیری مربوطه محکوم کرد.در جرم موضوع این ماده چنانچه مرتکب توبه نماید و ندامت و اصلاح او برای قاضی محرز شود،مجازات ساقط می شود.این جرم از جرایم عمدی است.بنابراین عمد در فعل و همچنین آگاهی نسبت به مستهجن یا مبتذل بودن محتوا در شخص مرتکب ضروری است.اما از جرایم مقید به نتیجه محسوب نشده و به صرف انجام اعمال مادی،جرم تحقق پیدا می کند.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 742 قانون مجازات اسلامی

1. استفاده از سامانه‌های رایانه‌ای و مخابراتی یا حامل‌های داده برای انتشار، توزیع یا معامله محتویات مستهجن جرم محسوب می‌شود.
2. تولید، ذخیره یا نگهداری محتویات مستهجن به قصد تجارت یا افساد نیز جرم است.
3. مجازات این جرم شامل حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی بین ۵۰ تا ۳۳۰ میلیون ریال یا هر دو می‌شود.
4. در صورت ارتکاب جرم در خصوص محتویات مبتذل، مرتکب به حداقل یکی از مجازات‌های فوق محکوم می‌شود.
5. محتویات مبتذل به آثار دارای صحنه‌های قبیح اطلاق می‌گردد.
6. ارسال محتویات مستهجن به کمتر از ده نفر، جزای نقدی ۱۶.۵ تا ۶۶ میلیون ریال را به دنبال دارد.
7. اگر ارتکاب جرم به صورت حرفه‌ای یا سازمان‌یافته انجام شود و مرتکب مفسد فی الارض شناخته نشود، حداکثر هر دو مجازات اعمال می‌گردد.
8. محتویات مستهجن شامل تصاویر، صداهای یا متونی است که برهنگی کامل یا آمیزش جنسی انسان را بیان می‌کند.

رویه های قضایی

• رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره مرجع قضایی صالح در رسیدگی به جرایم سمعی و بصری
• رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره مرجع صالح رسیدگی به بزه انتشار محتویات مستهجن از طریق سامانه های رایانه ای
• رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره دادگاه صالح رسیدگی به بزه نگهداری فیلم و تصاویر مبتذل
• نظریه شماره 7/97/3255 مورخ 1398/05/09 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
• نظریه شماره 7/1401/518 مورخ 1401/08/03 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
• نظریه شماره 7/99/1629 مورخ 1399/11/15 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره دادگاه صالح در رسیدگی به بزه انتشار آثار مستهجن و مبتذل
• نظریه شماره 7/1400/491 مورخ 1400/05/09 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره تشخیص دلایل کافی برای احراز جرم
• رای دادگاه درباره اخذ وجه از افراد از طریق انتساب عکس های مبتذل واهی به خود در فضای مجازی (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۵۹۰۰۴۳۳)
• نظریه شماره 7/98/512 مورخ 1399/03/17 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره قابلیت تعقیب خرید، فروش، نگهداری و توزیع بازی های رایانه ای
• نظریه شماره ۷/۱۴۰۲/۱۰۹۳ مورخ ۱۴۰۳/۰۲/۱۱ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره رفع ابهام از نگارش تبصره ماده ۷۴۲ قانون مجازات اسلامی

مقالات مرتبط

• بررسی حقوقی جرمشناسی هرزه نگاری جنسی کودکان