ماده 22 قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بدسرپرست

ماده 22 قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بدسرپرست مصوب 1392: پس از صدور حكم قطعي سرپرستي، مفاد حكم از سوي دادگاه به اداره ثبت احوال و اداره بهزيستي مربوط ابلاغ مي‌ شود. اداره ثبت احوال مكلف است نام و نام خانوادگي كودك يا نوجوان تحت سرپرستي و همچنين مفاد حكم سرپرستي را در اسناد سجلي و شناسنامه سرپرست يا زوجين سرپرست وارد كند. همچنين اداره ثبت احوال مكلف است شناسنامه جديدي براي كودك يا نوجوان تحت سرپرستي با درج نام و نام خانوادگي سرپرست يا زوجين سرپرست صادر و در قسمت توضيحات مفاد حكم سرپرستي و نام و نام خانوادگي والدين واقعي وي را در صورت مشخص بودن، قيد نمايد.

تبصره 1 ـ اداره ثبت احوال مكلف است سوابق هويت و نسبت واقعي طفل را در پرونده وي حفظ نمايد.

تبصره 2 ـ كودك يا نوجوان تحت سرپرستي مي ‌تواند پس از رسيدن به سن هجده سالگي، صدور شناسنامه جديدي را براي خود با درج نام والدين واقعي در صورت معلوم بودن، يا نام خانوادگي مورد نظر وي، در صورت معلوم نبودن نام والدين واقعي، ‌از اداره ثبت احوال درخواست نمايد.

تبصره 3 ـ اجراي اين ماده به موجب آيين ‌نامه‌ اي است كه به وسيله سازمان ثبت احوال كشور و با همكاري سازمان تهيه مي ‌شود و ظرف سه‌ ماه پس از لازم‌ الاجراء شدن اين قانون به تصويب هيأت وزيران مي ‌رسد.

توضیح واژگان

شناسنامه برگی است که احوال شخصیه هر کس، همانطورکه در دفاتر سجل احوال مقرراست؛ بر روی آن برگ درج می گردد.

سرپرستی کودک: عبارت است از حفاظت از کودک و نوجوان بی سرپرست و بدسرپرست به منظور تامین نیازهای مادی و معنوی آنان که به اشخاصی به غیر از پدر و مادرشان سپرده می شود.

انتقادات

مخفی نگه داشتن هویت کودک یا نوجوان تحت سرپرستی ممکن است به حقوق اشخاص ثالث صدمه وارد کند.مثلا در خصوص ازدواج نسب حقیقی شخص مهم است اگرچه کودک یا نوجوان در خانواده جدید خود تربیت شده باشد همچنان ممکن است این مسئله حق طرف دیگر را مخدوش نماید.  از سوی دیگر مخفی نگه داشتن  مسئله سرپرستی و اختصاص نام خانوادگی سرپرست به کودک تحت سرپرستی ممکن است به خود کودک نیز صدمه وارد کند زیرا بخشی از هویت او مورد انکار قرار می گیرد.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 22 قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بدسرپرست

1. پس از صدور حکم قطعی سرپرستی، دادگاه موظف به ابلاغ مفاد حکم به اداره ثبت احوال و اداره بهزیستی مربوطه است.
2. اداره ثبت احوال باید نام و نام خانوادگی کودک یا نوجوان تحت سرپرستی و مفاد حکم سرپرستی را در اسناد سجلی و شناسنامه سرپرست وارد کند.
3. اداره ثبت احوال باید شناسنامه جدیدی برای کودک یا نوجوان با درج نام و نام خانوادگی سرپرست صادر کند و مفاد حکم سرپرستی و نام و نام خانوادگی والدین واقعی (در صورت مشخص بودن) را در قسمت توضیحات قید کند.
4. سوابق هویت و نسبت واقعی طفل باید توسط اداره ثبت احوال حفظ شود.
5. کودک یا نوجوان تحت سرپرستی می‌تواند پس از رسیدن به سن هجده سالگی، درخواست شناسنامه جدیدی با درج نام والدین واقعی (در صورت مشخص بودن) یا نام خانوادگی مورد نظر در صورت عدم شناسایی والدین واقعی، از اداره ثبت احوال کند.
6. اجرای این ماده نیازمند آیین‌نامه‌ای است که باید توسط سازمان ثبت احوال کشور و با همکاری سازمان مربوط تهیه و ظرف سه ماه پس از لازم‌‎الاجرا شدن قانون به تصویب هیأت وزیران برسد.

رویه های قضایی

• رای هیات تخصصی دیوان عدالت اداری درباره ابطال ماده ۲ آیین نامه اجرایی ماده ۲۲ قانون حمایت از کودکان بی سرپرست و بدسرپرست مصوب ۲۱/۴/۱۳۹۴

مقالات مرتبط

• نقش سازمان بهزیستی در فرآیند سرپرستی از کودکان و نوجوانان بی سرپرست یا بدسرپرست وضعیت حقوقی فرزند خواندگی در حقوق ایران ، مقررات بین‌المللی و تعارض قوانین

• آثار فرزندخواندگی در نظام حقوقی ایران