مبانی نظری و اثر شرط سقوط حق در قرارداد بیمه
 | |
| عنوان | مبانی نظری و اثر شرط سقوط حق در قرارداد بیمه |
|---|---|
| نویسنده | محمد کربلایی |
| محور موضوعی | حقوق بیمه حقوق خصوصی |
| سال نشر | ۱۴۰۳ |
| منتشر شده در | نشریه قضاوت |
| دوره | ۲۴ |
| شماره | ۱۱۷ |
| دانلود مقاله | دانلود از سایت نشریه |
مبانی نظری و اثر شرط سقوط حق در قرارداد بیمه عنوان مقاله ای از محمد کربلایی است که در خرداد 1403 و در شماره 117 فصلنامه قضاوت منتشر شده است.
چکیده
سقوط حق ضمانت اجرای عمومی تعهدات بیمه‌گذار قبل، حین یا پس از حادثه موضوع قرارداد است، اما از آنجا که این ضمانت اجرا معلق به نقض تعهد از سوی بیمه گذار است، به‌طور معمول پس از وقوع حادثه موضوع قرارداد بیمه فعلیت می‌یابد. سقوط حق بیمه‌گذار نسبت به جبران خسارات یا دریافت حقوق بیمه‌ای بر مبنای امری که نوعاً نقض تعهد از سوی بیمه‌گذار است، واقع می‌گردد. قانونگذار فرانسوی در قانون بیمه موارد سقوط حق را مقرر نداشته، لیکن حق بیمه‌گر را جهت درج شرط سقوط حق را به رسمیت شناخته است. شرط سقوط حق در نظام کامن‌لا بیشتر در قالب «شروط وارانتی» مورد بحث قرار گرفته است. در حقوق ایران در ماده 15 قانون بیمه، این حکم در مورد تعهد اطلاع‌رسانی وقوع حادثه و تلاش در جهت مقابله با خسارت، پیش‌بینی شده است. این پژوهش درصدد توصیف، تحلیل و تبیین مبانی نظری و شرایط تأثیر شرط سقوط حق در قرارداد بیمه است. در این تحقیق از روش کتابخانه‌ای، توصیفی و تحلیلی استفاده شده و نتیجه آن شد که مبنای فقهی شرط سقوط حق «قاعده اقدام به زیان» و مبنای حقوقی آن، مجازات خصوصی است. اثر این ضمانت اجرا نسبت به طرفین قرارداد بیمه را باید میان نقض تعهد عمدی یا اثبات نقض تعهد و رابطه سببیت میان نقض تعهد و ورود زیان جست‌وجو کرد.
کلیدواژه ها
- شرط سقوط حق
- قاعده اقدام
- نقض تعهد به عمد
- مجازات خصوصی
- رابطه سببیت
مواد مرتبط
- ماده 15 قانون بیمه ایران – این ماده درباره تعهد بیمه‌گذار در اطلاع‌رسانی وقوع حادثه و تلاش برای کاهش خسارت است.
- مواد 237، 238 و 239 قانون مدنی ایران – این مواد درباره الزام به اجرای تعهدات قراردادی و ضمانت اجراهای ناشی از عدم اجرای آن بحث می‌کنند.
- ماده 306 قانون آیین دادرسی مدنی ایران – این ماده به مواردی اشاره دارد که در آن عدم انجام تعهد به دلیل موانع خارج از اراده متعهد، توجیه می‌شود.
- ماده 116 قانون دریایی ایران – در این ماده درباره مواردی که متصدی حمل‌ونقل به‌دلیل نقض تعهدات عمدی یا آگاهانه مسئول شناخته می‌شود، توضیح داده شده است.
- مواد L113-2، L113-17، L175-17 و L176-13 قانون بیمه فرانسه – این مواد به شرط سقوط حق و نحوه اجرای آن در حقوق بیمه فرانسه می‌پردازند.
- بخش 9 قانون بیمه استرالیا و ماده 11 قانون بیمه 2015 انگلستان – این قوانین شرط سقوط حق و ضمانت اجراهای آن را در نظام‌های حقوقی کامن‌لا مشخص می‌کنند.