محمد جواد شریعت باقری

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
محمد جواد شریعت باقری
جواد شریعت باقری.jpg
تحصیلاتدکتری حقوق تجارت بین الملل: داوری بین المللی
محل تحصیلدانشگاه عاوم قضایی، دانشگاه تهران، روبرت شومان در استراسبورگ
پیشه(ها)قاضی دیوانعالی کشور و رییس دانشگاه علوم قضایی
تخصصحقوق بین الملل، حقوق داوری
مرتبه حوزویاتمام سطح

محمد جواد شریعت باقری حقوقدان، استاد دانشگاه و از قضات پیشین دیوانعالی کشور است. او از چهره‌های حوزه حقوق بین‌الملل، حقوق داوری و حقوق کیفری در ایران محسوب می‌شود و در طول چهار دهه فعالیت حرفه‌ای، مسئولیت‌های متعددی در نهادهای قضایی، دانشگاهی و پژوهشی برعهده داشته است. شریعت باقری علاوه بر فعالیت‌های داخلی، در مجامع بین‌المللی نیز حضوری فعال داشته و نماینده ایران در مذاکرات قضایی و حقوقی متعددی بوده است. وی به زبان‌های انگلیسی، فرانسه و عربی تسلط دارد و ترجمه‌های متعددی از متون علمی و حقوقی در این سه زبان ارائه داده است. همچنین نام او به عنوان داور در فهرست رسمی مرکز داوری اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران ثبت شده و عضویت در هیئت مدیره مرکز منطقه‌ای داوری تهران (TRAC) را در کارنامه دارد.[۱] شریعت باقری در حال حاضر سردبیر دوفصلنامه نقد و تحلیل آراء قضایی،[۲] عضو شورای پژوهش پژوهشکده حقوق و قانون ایران[۳] و عضو شورای راهبردی ویکی حقوق است.[۴]

تحصیلات

شریعت باقری همزمان با دروس ابتدایی و دبیرستانی تحصیلات حوزوی را نیز آغاز کرد و آن را تا پایان سطوح حوزوی ادامه داد. پس از آن، وارد مسیر آموزش عالی در رشته حقوق شد و در سال ۱۳۶۵ مدرک کارشناسی حقوق خود را از دانشکده علوم قضایی تهران دریافت کرد. وی در ادامه، در سال ۱۳۶۹ موفق به اخذ کارشناسی ارشد در رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی از دانشگاه تهران شد. سپس برای ادامه تحصیل به فرانسه رفت و در سال ۱۳۷۲، مدرک کارشناسی ارشد حقوق بین‌الملل را از دانشگاه روبرت شومان در استراسبورگ اخذ کرد. نهایتاً در سال ۱۳۷۶، درجه دکتری حقوق تجارت بین الملل: داوری بین المللی را از همان دانشگاه دریافت کرد.[۱]

مسئولیت‌های اجرایی و قضایی

محمد جواد شریعت باقری در طول خدمت خود در قوه قضاییه، مسئولیت‌هایی متعددی به عهده داشت. از جمله سمت‌های برجسته او می‌توان به ریاست دانشگاه علوم قضایی، معاونت دیوان عدالت اداری، دادیاری دیوان عالی کشور و مدیرکلی امور بین‌الملل قوه قضاییه اشاره کرد.[۱]

تدریس و فعالیت‌های دانشگاهی

فعالیت‌های دانشگاهی او در حوزه آموزش، پژوهش و مدیریت گروه‌های آموزشی گسترده بوده‌است. برخی از مسئولیت‌ها و فعالیت‌های او در این حوزه عبارت‌اند از:

  • عضو هیأت علمی نیمه‌وقت در دانشکده حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز
  • رئیس مدرسه فلسفه و حکمت در اندیشکده بین‌المللی کرامت انسانی
  • مدیر گروه حقوق بین‌الملل در دانشگاه آزاد تهران مرکز (پیشین)
  • مدیر گروه حقوق عمومی و بین‌الملل در مرکز تحقیقات استراتژیک (پیشین)
  • سردبیر دوفصلنامه «نقد و تحلیل آرای قضایی»
  • عضویت در شورای پژوهش پژوهشکده حقوق و قانون ایران
  • تدریس دروس «داوری بین‌المللی»، «حقوق بین‌الملل خصوصی» و «حقوق کیفری بین‌المللی» در سطوح تحصیلات تکمیلی[۱]

مشارکت‌های بین‌المللی

شریعت باقری در بسیاری از رویدادها و مذاکرات بین‌المللی به نمایندگی از جمهوری اسلامی ایران حضور داشته است. از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • عضو هیأت نمایندگی ایران در کنفرانس رم برای تأسیس دیوان کیفری بین‌المللی (۱۹۹۸)
  • شرکت در کمیسیون‌های مقدماتی دیوان کیفری بین‌المللی در نیویورک (۱۹۹۹ و ۲۰۰۰)
  • شرکت در اجلاس‌های حقوق بشر در ژنو، مالدیو و دیگر کشورها
  • عضویت در هیأت قضایی اعزامی به کشورهای دانمارک و ایتالیا
  • حضور در مذاکرات حقوقی ایران با اتحادیه اروپا در سه دوره

او همچنین مسئول هیأت نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات قضایی با کشورهای روسیه، کویت و اوکراین بوده است.[۱]

آثار علمی

کتاب‌ها

  1. حقوق بین الملل خصوصی – نشر میزان (۱۴۰۱)
  2. عناوین ضمان، اسباب و مسقطات (ترجمه از العناوین مراغی) – نشر میزان (۱۳۸۷)
  3. اسناد دیوان کیفری بین المللی – انتشارات جنگل (۱۳۸۶)
  4. حقوق کیفری بین‌المللی – گنج دانش (۱۴۰۲) و جنگل (چاپ یازدهم، ۱۳۸۹)
  5. رساله دکتری به زبان فرانسه: «کنوانسیون‌های داوری بین‌المللی»، دانشگاه استراسبورگ (۱۹۹۷)
  6. رساله کارشناسی ارشد: «تقلب نسبت به قانون در حقوق بین‌الملل خصوصی»، استراسبورگ (۱۹۹۳)

مقالات

او بیش از ۳۰ مقاله علمی منتشر کرده است که برخی از آن‌ها عبارتند از:

  • «ضمان ید»، «تعدی و تفریط» و «اتلاف و غرور» در مجله حقوقی و قضائی دادگستری
  • «صلاحیت تکمیلی دیوان کیفری بین‌المللی» در مجموعه مقالات دفتر مطالعات حقوق بین‌الملل
  • «برتری معاهدات بین‌المللی نسبت به قانون عادی»، مجله تحقیقات حقوقی دانشگاه شهید بهشتی
  • «حاکمیت اراده بر قراردادهای بین‌المللی خصوصی»، فصلنامه دیدگاه‌های حقوق قضایی
  • «چرایی و چگونگی قانون حاکم بر مسئولیت مدنی»، فصلنامه دانشگاه شهید بهشتی

مدیریت پژوهشی و علمی

وی نقش کلیدی در راه‌اندازی و مدیریت پژوهشنامه‌های متعددی در حوزه‌های حقوق اداری، حقوق بشر، حقوق بشردوستانه و صلاحیت قضایی داشته است. برخی از این پژوهشنامه‌ها به شرح زیر است:

  • پژوهشنامه دیوان عدالت اداری
  • پژوهشنامه نسل‌کشی و جرائم علیه بشریت
  • پژوهشنامه شوراهای حل اختلاف
  • پژوهشنامه آرای دادگاه‌های آمریکا علیه ایران
  • مجموعه آرای هیأت عمومی دیوان عدالت اداری (۱۳۸۰–۱۳۸۸) در دو جلد[۱]

فعالیت‌های آموزشی و سخنرانی‌ها

شریعت باقری در مجامع مختلف علمی، همایش‌ها و دوره‌های آموزشی قضایی سخنرانی کرده است. از جمله سخنرانی‌های او:

  • «تعهدات کشورهای عضو کنوانسیون پالرمو»، سمینار مشترک قوه قضاییه، مجلس و UNODC
  • سخنرانی در همایش یکصدمین سال تأسیس داوری در ایران
  • تدریس «آشنایی با نظام حقوق بین‌الملل» در دوره‌های آموزشی قضات[۱]

راهنمایی پایان‌نامه‌ها

وی به عنوان استاد راهنما، مشاور یا داور در ده‌ها پایان‌نامه کارشناسی ارشد و دکتری در حوزه‌های مختلف حقوقی نقش داشته است.

مشاهده فهرست پایان نامه های تحت راهنمایی محمد جواد شریعت باقری در ویکی حقوق
مشاهده فهرست پایان نامه های تحت مشاوره محمد جواد شریعت باقری در ویکی حقوق
مشاهده فهرست رساله های تحت مشاوره محمد جواد شریعت باقری در ویکی حقوق
مشاهده فهرست رساله های تحت راهنمایی محمد جواد شریعت باقری در ویکی حقوق

پیوند به بیرون

منابع

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ ۱٫۵ ۱٫۶ محمد جواد شریعت باقری؛ در گفتگو با پژوهشگر ویکی حقوق؛ ۱۴۰۴/۲/۲۶
  2. اعضای هیات تحریریه، دوفصلنلمه نقد و تحلیل آراء قضایی
  3. «اعضای شورای پژوهش». پژوهشکده حقوق و قانون ایران. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۵-۱۷.
  4. شورای راهبردی ویکی حقوق