نسبت نافرمانی مدنی و حاکمیت قانون در حکومت‌ دینی

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
پژوهش حقوق عمومی
عنواننسبت نافرمانی مدنی و حاکمیت قانون در حکومت‌ دینی
نویسندهمحمد جواد جاوید
نصیراله حسنلو
محور موضوعیحقوق عمومی
سال نشر۱۴۰۱
منتشر شده درنشریه پژوهش حقوق عمومی
دوره۲۴
شماره۷۵
دانلود مقالهدانلود از سایت نشریه


نسبت نافرمانی مدنی و حاکمیت قانون در حکومت‌ دینی نام مقاله‌ای از محمد جواد جاوید و نصیراله حسنلو است که در شماره هفتادوپنجم (تابستان 1401) فصلنامه علمی پژوهش حقوق عمومی منتشر شده است.

چکیده

«نافرمانی مدنی» به مثابه رویه‏ای از اعتراض در صحنه فعالیت‏های سیاسی- اجتماعی، عبارت است از عمل نقضِ عمدی قانونی معتبر جهت اعتراض اخلاقی علیه دولت. توجیه این ایده سیاسی- اجتماعی به موازات بروز جنبش‏ های اعتراضی گسترده علیه دولت­ ها در جهان غرب، شاهد فراز و فرودهایی بوده است. از دغدغه‏ های فکری پذیرش این اندیشه در حکومت دینی، چگونگی توجیه فلسفی آن در قبال وجود الزام اخلاقی و سیاسی به «اطاعت از قانون» در دولت‏ های دینی قانون‏مدار بوده است. این نوشتار با وام‏گیری از مباحث مطرح شده در ادبیات حقوقی و سیاسی غرب درباره دو آموزه مذکور، به امکان‏سنجی جمع میان نافرمانی مدنی و حاکمیت قانون در حکومت‏ های دینی می‏ پردازد. حاصل این پژوهش اثبات امکان برقراری تعامل نسبی میان این دو آموزه و پذیرش مراتبی از جمع نافرمانی مدنی و حاکمیت قانون در حکومت‏ دینی از طریق تفکیک برداشت شکلی و برداشت ماهوی از حاکمیت قانون است. روش پژوهش این نگارش، توصیفی-تحلیلی است.

کلیدواژه‌ها

  • نافرمانی مدنی
  • حاکمیت قانون
  • حکومت دینی
  • اختلال نظام
  • امر به معروف و نهی از منکر

اصطلاحات تخصصی