نظریه شماره 1103/95/7 مورخ 1395/05/12 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
 | |
| شماره نظریه | ۱۱۰۳/۹۵/۷ |
|---|---|
| شماره پرونده | ۶۶۵-۱/۱۶۸-۹۵ |
| تاریخ نظریه | ۱۳۹۵/۰۵/۱۲ |
استعلام: با توجه به اینکه الف- طبق ماده۲۴۲ قانون ا.د.ک ابقای قرار تامین توسط بازپرس پس از انقضای مواعد مذکور و منتهی شدن پرونده به تصمیم نهایی اولا نیاز به موافقت دادستان دارد و در صورت مخالفت دادستان حل اختلاف با دادگاه صالح است
ثانیا: متهم می تواند ظرف ده روز از این تصمیم به دادگاه صالح اعتراض نماید.
ب- طبق ماده۲۴۳ قانون آ.د.ک بازپرس می تواند در تمام مراحل تحقیقات مقدماتی قرار تامین صادره را تشدید کند یا تخفیف دهد.
ج-طبق ماده۲۴۴ دادستان در جریان تحقیقات مقدماتی تا پیش از تنظیم کیفرخواست می تواند تشدید یا تخفیف تامین را از بازپرس درخواست کند هرگاه بین بازپرس ودادستان موافقت حاصل نشد پرونده برای رفع اختلاف به دادگاه صالح ارسال می گردد.
تقاضا دارد به سؤالات زیر پاسخ فرمائید.
۱-بازپرس قبل از انقضای مواعد مذکور در ماده۲۴۲ نسبت به تشدید قرار اقدام کرده است آیا با انقضای مواعد مذکور از تاریخ صدور قرار اولیه مکلف است وفق ماده مذکور نسبت به فک یا تخفیف یا ابقای قرار اتخاذ تصمیم نماید.
۲-در صورت مثبت بودن پاسخ سؤال فوق و نظر بازپرس بر ابقای قرار کدام قرار ابقاء می گردد قرار اولیه یا تشدید یافته؟
۳-در صورتی که متهم به تشدید قرار اعتراض کرده باشد و پرونده به جهت رسیدگی به اعتراض وی در دادگاه صالح مطرح گردد و قبل از وصول تصمیم دادگاه مواعد مقرر در ماده۲۴۲ منقضی شود و بازپرس اقدام به ابقاء قرار نماید و با مخالفت دادستان و نظر وی برتخفیف تامین مواجه شود و متعاقبا تصمیم دادگاه بر رد اعتراض متهم به تشدید قرار واصل شود آیا باید برای حل اختلاف پرونده را به دادگاه صالح ارسال کرد یا یا خیر؟ آیا می توان رد اعتراض متهم به تشدید را تایید نظر بازپرس مبنی بر ابقای قرار تلقی کرد؟ و در صورت ارسال به دادگاه آیا دادگاه می تواند با وصف رد اعتراض متهم به تشدید نظر دادستان را تایید نماید.
۴-در صورتی که بازپرس عقیده بر ابقاء تامین وثیقه داشته باشد و دادستان در مقام اظهارنظر بنوسید طبق ماده۲۴۴ پیشنهاد تشدید وثیقه به مبلغ ... می شود و با اختلاف بازپرس مواجه شود آیا این به معنای توافق بازپرس و دادستان در ابقای قرار است و باید ابقای قرار حق اعتراض به متهم ابلاغ شود و در صورت اعتراض متهم پرونده برای رسیدگی به اعتراض متهم بر ابقاء و حل اختلاف دادستان و بازپرس در تشدید به دادگاه ارسال شود؟ در صورت مثبت بودن پاسخ در صورتی که دادگاه اعتراض متهم را بر ابقاء وارد بداند مثلا عقیده بر تخفیف داشته باشد رسیدگی دادگاه در مقام حل اختلاف بین بازپرس و دادستان چگونه خواهد بود آیا می تواند نوع تامین مورد نظر خود را تامین خفیف تعیین و بازپریس را مکلف به اخذ تامین مورد نظر خود نماید یا اینکه صرفا می تواند با تایید نظر بازپرس یا دادستان حل اختلاف نماید در نظریه شماره۲۲۱۱/۹۳/۷ مورخ۱۷/۹/۹۳ آمده است در این مقام دادگاه باید صرفا با تایید نظر دادستان یا بازپرس حل اختلاف نماید.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
۱) آنچه از مفاد ماده ۲۴۲ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ مستفاد می گردد، این است که حداکثر مدت (مواعد) بازداشت متهم به علت قرار تأمین صادره از سوی بازپرس از زمانی که متهم به این علت (صدور قرار تأمین) بازداشت شده است، شروع می شود.
۲) چنانچه بازپرس قبل از انقضای مواعد مذکور در ماده ۲۴۲ قانون آیین دادرسی کیفری ۱۳۹۲ با اصلاحات و الحاقات بعدی، قرار صادره را تشدید نموده باشد و علل موجهی برای ابقای قرار تأمین داشته باشد، ملاک برای ابقای قرار تأمین، آخرین تصمیم بازپرس (قرار تأمین تشدید یافته) خواهد بود.
۳) اعتراض متهم به تشدید قرار تأمین صادره و رسیدگی به آن در دادگاه کیفری ذیربط، مانع از انجام تکلیف مقرر در مواعد معینه برای بازپرس در ماده ۲۴۲ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ و اصلاحات و الحاقات بعدی نمی باشد و درصورتی که بازپرس در حین رسیدگی دادگاه به اعتراض متهم نسبت به تشدید قرار تأمین صادره به لحاظ حلول زمان اظهار نظر مجدد نسبت به قرار تأمین صادره، مبادرت به ابقای قرار سابق الصدور نماید و دادستان نظر بر تخفیف قرار داشته باشد، در این صورت مطابق قسمت وسطی ماده ۲۴۲ قانون فوق الذکر، حل اختلاف با دادگاه کیفری صالح خواهد بود و تصمیم دادگاه بر رد اعتراض متهم نسبت به تشدید قرار تأمین، مانع از تکلیف دادگاه به رسیدگی به اختلاف دادستان و بازپرس درخصوص ابقاء یا تخفیف قرار تأمین مزبور نمی باشد و دادگاه باید با توجه به شرایط حاکم بر پرونده حسب مورد تصمیم مقتضی را اتخاذ نماید و جهت قانونی بر ملزم دانستن دادگاه به حل اختلاف یاد شده با تأیید نظر بازپرس (به لحاظ رد اعتراض متهم) وجود ندارد.
۴) با فرض ابقای قرار تأمین از سوی بازپرس و تقاضای دادستان مبنی بر تشدید قرار مزبور بدون اعلام نظر صریح وی بر مخالفت یا موافقت با ابقای قرار تأمین از سوی بازپرس، این امر به منزله موافقت دادستان بر ابقای قرار قبلی و سپس تقاضای تشدید آن می باشد، ولذا در چنین وضعیتی متهم می تواند وفق مقررات ماده ۲۴۲ قانون آئین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ و اصلاحات و الحاقات بعدی، نسبت به ابقای قرار مزبور اعتراض نماید و رسیدگی به اعتراض متهم در دادگاه کیفری صالح، مانع از رسیدگی دادگاه به اختلاف بازپرس و دادستان پیرامون تشدید قرار تأمین مطابق ماده ۲۴۴ قانون فوق الذکر نخواهد بود.