جهل و اشتباه در حقوق مسیولیت مدنی

عنوان	جهل و اشتباه در حقوق مسیولیت مدنی
رشته	حقوق خصوصی
دانشجو	جواد دانایی
استاد راهنما	محمدباقر پارساپور
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۲
دانشگاه	دانشگاه قم

جهل و اشتباه در حقوق مسیولیت مدنی عنوان پایان نامه ای است که توسط جواد دانایی، با راهنمایی محمدباقر پارساپور در سال ۱۳۹۲ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه قم دفاع گردید.

چکیده

دراین تحقیق به دنبال آن هستیم که نقش جهل و اشتباه رابه طورجامع درکل مسیولیت مدنی و با رویکرد فقهی، حقوقی مورد کنکاش قرار دهیم و به این سوال که جهل و اشتباه چه نقشی درمبانی و ارکان مسیولیت مدنی، ایفاء می کنند پاسخ دهیم. در بحث نقش جهل و اشتباه در مبانی مسیولیت مدنی می توان گفت که درقاعده غرور مسیولیت مغرور، مسیولیت ابتدایی است و در مواردی که نقش مباشر ضعیف باشد، از همان ابتدا مسیولیت برعهده غار می باشدو در قاعده اتلاف، تسیبیب و سبب و مباشر نیز مسیولیت جاهل (اعم ازبسیط ومرکب) نسبت به ضررهای غیرقابل پیش بینی وجود ندارد و در بعضی ازموارد دیگر کل مسیولیت را مرتفع می سازد همانند مباشری که با عنایت به جهل وی رابطه سببیت منقطع می گردد و قاعده ضمان ید نیز مختص تصرف عدوانی است مگر اینکه قانون بخاطر مصالحی این قاعده را تعمیم دهد و صرف تصرف متصرف را درحکم تصرف عدوانی معرفی نماید. در بحث نقش جهل و اشتباه در ارکان مسیولیت مدنی مثل اصل قابلیت پیش بینی، قاعده اقدام، هشدارخطر، فعل شخص ثالث وقوه قاهره این تاثیر به نحوی است که شخص جاهل (اعم ازبسیط ومرکب) از کل مسیولیت مدنی حسب موردرهایی پیدا می کند و اما در مورد جهل به قانون، در موارد خاصی مثل جهل همگانی و در مورد مسیولیت صاحب بنا و مالک حیوان درصورتی که عدم علم وی ناشی ازبی مبالاتی و تقصیر نباشد مسیولیت مدنی وجود ندارد.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه ۱

۱ طرح مسیله و اهمیت آن ۱

۲ قلمروپژوهش ۲

۳ سیوالات اصلی و فرعی پژوهش ۲

۳–۱ سیوالات اصلی ۲

۳–۲ سیوالات فرعی ۲

۴ فرضیه های تحقیق ۳

۵ سابقه و پیشینه تحقیق ۳

۶ هدفها و کاربردهای مورد انتظار از انجام تحقیق ۳

۷ محدودیتهای تحقیق ۳

۸ روش تحقیق ۴

۹ طرح تحقیق ۴

فصل یکم:کلی–ات (مفاهیم، مواردکاربرد ، منشاو اثبات جهل و اشتباه) ۵

۱–۱ مفاهیم اصلی ومرتبط ۷

۱–۱–۱ مفاهیم اصلی ۷

۱–۱–۱–۱ مفهوم مسیولیت مدنی ۷

۱–۱–۱–۲ مفهوم جهل و اشتباه ۸

۱–۱–۱–۲–۱ جهل واقسام آن ۸

۱–۱–۱–۲–۲ اشتباه وتفاوت آن با جهل ۱۱

۱–۱–۲ مفاهیم مرتبط ۱۳

۱–۱–۲–۱ کلمات مرتبط بادومفهوم جهل واشتباه ۱۳

۱–۱–۲–۱–۱ غفلت ۱۳

۱–۱–۲–۱–۲ سهو ۱۴

۱–۱–۲–۱–۳ شبهه ۱۴

۱–۱–۲–۱–۴ خطا ۱۵

۱–۱–۲–۱–۵ نسیان ۱۵

۱–۱–۲–۱–۶ غرر ۱۶

۱–۱–۲–۱–۷ ظن ۱۶

۱–۱–۲–۱–۸ شک ۱۷

۱–۱–۲–۲ مفهوم علم و عمد ۱۷

۱–۱–۲–۲–۱ مفهوم علم وعلم نبودن جهل مرکب ۱۷

۱–۱–۲–۲–۲ مفهوم عمد ۱۹

۱–۱–۲–۳ تقابل علم و جهل ۲۰

۱–۲ موارد کاربرد،منشاواثبات جهل واشتباه ۲۱

۱–۲–۲ منشا جهل و اشتباه ۲۱

۱–۲–۲–۱ جهل بسیط ۲۲

۱–۲–۲–۲ جهل مرکب : ۲۳

۱–۲–۳ اثبات جهل و اشتباه ۲۴

۱–۲–۳–۱ مسیول اثبات کننده و معیار تمیز مدعی از منکر ۲۴

۱–۲–۳–۱–۱ مسیول اثبات کننده ۲۴

۱–۲–۳–۱–۲ معیار تمییز مدعی از منکر ۲۵

۱–۲–۳–۲ اجرای قاعده در امور اثباتی وامور عدمی ۲۶

۱–۲–۳–۳ راههای اثبات جهل واشتباه ۲۷

۱–۲–۳–۳–۱ امارات قضایی ۲۷

۱–۲–۳–۳–۲ اصل عملی ۲۸

فصل دوم:جهل و اشتباه ومبانی مسیولیت مدنی ۲۹

۲–۱ قاعده غرور ۳۰

۲–۱–۱ مفهوم غرور ۳۱

۲–۱–۱–۱ در لغت ۳۱

۲–۱–۱–۲ در اصطلاح ۳۱

۲–۱–۲ شرایط و ارکان غرور ۳۲

۲–۱–۳ رابطه غرور و تقصیر ۳۷

۲–۱–۴ اثر قاعده غرور و نقش آن در اتلاف وتسبیب ۳۸

۲–۱–۵ نقش جهل و اشتباه در قاعده غرور ۴۰

۲–۲ قاعده اتلاف، تسبیب و سبب ومباشر ۴۱

۲–۲–۱ شناسایی قاعده ی اتلاف و تسبیب ۴۱

۲–۲–۱–۱ مدرک قاعده اتلاف و تسبیب ۴۱

۲–۲–۱–۲ معنای قاعده اتلاف و تسبیب: ۴۲

۲–۲–۱–۳ اقسام اتلاف : ۴۲

۲–۲–۲ نقش جهل و اشتباه در اتلاف و تسبیب: ۴۳

۲–۲–۳ نقش جهل و اشتباه در موارد اجتماع سبب و مباشر ۴۶

۲–۳ قاعده ضمان ید ۵۲

۲–۳–۱ شناسایی قاعده ضمان ید ۵۳

۲–۳–۲ نقش جهل و اشتباه در قاعده ید ۵۴

فصل سوم :نقش جهل و اشتباه در ارکان مسیولیت مدنی ۶۰

۳–۱ ضرر ۶۱

۳–۱–۱ اصل قابلیت پیش بینی ۶۱

۳–۱–۱–۱ مفهوم و معیار قابلیت پیشبینی درمسیولیت مدنی ۶۲

۳–۱–۱–۱–۱ مفهوم اصل ۶۲

۳–۱–۱–۱–۲ معیار اصل ۶۳

۳–۱–۱–۲ ضرورت پیش بینی ضرر در مسیولیت مدنی ۶۴

۳–۱–۱–۳ ایراد خسارت عمدی ۶۴

۳–۱–۱–۴ وجود اصل در حقوق موضوعه ۶۵

۳–۱–۱–۵ نقش جهل و اشتباه در اصل قابلیت پیش بینی ۶۷

۳–۱–۲ نقش جهل و اشتباه در صورت اقدام و کاهلی زیان دیده در ورود ضرر ۶۸

۳–۱–۲–۱ مفاد و مبنای قاعده اقدام ۶۸

۳–۱–۲–۱–۱ مفاد قاعده اقدام ۶۸

۳–۱–۲–۱–۲ مبنای قاعده اقدام ۷۰

۳–۱–۲–۲ بررسی موضوع در حقوق موضوعه و بیان نقش جهل و اشتباه در قاعده اقدام ۷۱

۳–۱–۲–۲–۱ عمدی بودن تقصیر زیان دیده ۷۱

۳–۱–۲–۲–۲ تقصیر خوانده، نتیجه تقصیر زیان دیده باشد ۷۳

۳–۱–۲–۲–۳ کوتاهی زیاندیده در جلوگیری از وقوع ضرر یا گسترش آن ۷۴

۳–۲ نقش جهل و اشتباه در فعل نامشروع ۷۶

۳–۲–۱ اصل هشدار خطر ۷۷

۳–۲–۱–۱ مفهوم،مدرک وشرایط اصل هشدار خطر ۷۷

۳–۲–۱–۱–۱ مفهوم اصل ۷۷

۳–۲–۱–۱–۲ مدرک اصل ۷۸

۳–۲–۱–۱–۳ شرایط إعمال اصل ۷۸

۳–۲–۱–۲ نقش جهل و اشتباه در اصل هشدارخطر ۷۹

۳–۲–۲ نقش جهل و اشتباه در جهل به قانون ۸۰

۳–۲–۳ مسیولیت صاحب بنا ۸۴

۳–۲–۳–۱ حکم قانون مدنی ۸۴

۳–۲–۳–۲ احکام قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ ۸۶

۳–۲–۳–۳ نقش جهل و اشتباه درمسیولیت صاحب بنا ۸۸

۳–۲–۴ مسیولیت مرتبط بامالکیت یاحفاظت از حیوان ۸۹

۳–۲–۴–۱ نقش جهل و اشتباه در مسیولیت مرتبط با مالکیت یا حفاظت از حیوان ۹۲

۳–۳ نقش جهل و اشتباه در رابطه سببیت ۹۳

۳–۳–۱ مفهوم رابطه سببیت ۹۳

۳–۳–۲ نظریه سبب مقدم در تاثیر گذاری ۹۶

۳–۳–۲–۱ مفهوم عدوان، مجاز وغیر مجاز ۹۶

۳–۳–۲–۲ مواد قانونی ۹۸

۳–۳–۲–۳ نقش جهل و اشتباه درنظریه سبب مقدم درتاثیرگذاری ۹۹

۳–۳–۳ نقش جهل و اشتباه در صورت وجود سبب خارجی ۱۰۰

۳–۳–۳–۱ مفهوم خارجی ۱۰۰

۳–۳–۳–۲ قوه قاهره یا حادثه ناگهانی ۱۰۱

۳–۳–۳–۲–۱ اثر دخالت قوه قاهره ۱۰۲

۳–۳–۳–۲–۲ نقش جهل و اشتباه در قوه قاهره یا حادثه ناگهانی ۱۰۲

۳–۳–۳–۳ فعل شخص ثالث ۱۰۳

۳–۳–۳–۳–۱ تعهد خوانده تعهد به نتیجه است ۱۰۳

۳–۳–۳–۳–۲ تعهد خوانده، تعهد به وسیله است ۱۰۴

۳–۳–۳–۳–۳ نقش جهل و اشتباه در فعل شخص ثالث ۱۰۶

نتیجه گیری وپیشنهادها ۱۰۶

منابع و مآخذ ۱۰۹

کلیدواژه ها

• جهل
• اشتباه
• مسیولیت مدنی
• اشتباه
• مسیولیت مدنی
• جهل
• علم