گسترِه إعمال قاعده درا در حقوق کیفری ایران

عنوان	گسترِه إعمال قاعده درا در حقوق کیفری ایران
رشته	حقوق جزا و جرم شناسی
دانشجو	الهام منصوری
استاد راهنما	صادق مرادی
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۵
دانشگاه	دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

گسترِه إعمال قاعده درا در حقوق کیفری ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط الهام منصوری، با راهنمایی صادق مرادی در سال ۱۳۹۵ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی دفاع گردید.

چکیده

یکی از قواعد مهم حاکم بر فقه جزایی قاعده منع ثبوت حد با وجود شبهه است که در اصطلاح و به اختصار قاعده درا الحد نام دارد. نام این قاعده از حدیث نبوی مشهور متفق بین شیعه و اهل سنت یعنی حدیث ادروالحدود بالشبهات اتخاذ و مفهوم آن مورد تسلم همه فقهای اسلام واقع شده است. مفاد و موادی این قاعده اجمالا چنین است: مادام که در وقوع اصل عمل یا انتساب آن به متهم یا علم او به حرمت عمل یا ماهیت موضوع یا اختیار او در ارتکاب عمل مورد تردید است، حکم به مجازات و اجرای آن جایز نخواهد بود. بر اساس این قاعده درصورت حدوثِ هرگونه شبهه ای، چه در مقام ثبوت برای عاملِ جرم و چه در مقام اثبات و دادرسی، حدود و مجازاتهای شرعی ساقط می شود. قاعده درا بیانگر روح تخفیف و تسامحی است که تشریعات جزایی اسلام را تشکیل داده و تا حد زیادی تامین کننده امنیت متهمان به جرایم است و همچنین نشان دهنده اهتمام عظیمی است که اسلام به حرمت و شخصیت انسان ها به خرج داده و مانع از کیفر و مجازات بی دلیل و اثبات نشده آنان می شود. فقهای اسلام بحثهای گوناگونی را پیرامون این قاعده و اقسام شبهات، شمول قاعده درا در انواع مجازاتها و شرایط مسوولیت کیفری مطرح نموده اند. قاعده درا حکم فقهی است که مقنن برای اولین بار در قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ به منظور عملیاتی کردن این قاعده در فصل یازدهم مبحث سقوط مجازات در ضمن مواد ۱۲۱،۱۲۰ قانون مجازات اسلامی مطرح نموده است.کلیدواژه ها: قاعده درا، شبهه، مسوولیت کیفری، اقسام شبهه، شمول قاعده درا.

کلیدواژه ها

• قاعده درا
• شبهه