رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره اثر بذل مهریه بر تحقق عسر و حرج

شماره دادنامه	۹۳۰۹۹۷۰۹۰۸۳۰۰۳۸۲
تاریخ دادنامه	۱۳۹۳/۰۷/۰۲
نوع رأی	رأی شعبه
نوع مرجع	شعبه دیوان عالی کشور
شعبه	شعبه ۲۳ دیوانعالی کشور
گروه رأی	رای حقوقی
موضوع	اثر بذل مهریه بر تحقق عسر و حرج
قاضی	انصاری جعفری

رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره اثر بذل مهریه بر تحقق عسر و حرج: صرف بذل تمام مهریه و اظهار کراهت از زوج مثبت عسر و حرج نیست.

رأی خلاصه جریان پرونده

خانم ف.ب. در تاریخ ۱۶/۷/۹۱ به وکالت از خانم م.ق. فرزند م دادخواستی به طرفیت آقای ر.و. به خواسته صدور گواهی عدم امکان سازش جهت اجرای طلاق به لحاظ سوء‬رفتار و اعتیاد وی تسلیم دادگاه عمومی کوار نموده و توضیح داده موکل در تاریخ ۵/۸/۸۲ به عقد دائم خوانده درآمده علی‬رغم مشکلاتی که از بدو ازدواج بوده متأسفانه سه سال است خوانده با سوءرفتار و معاشرت و نیز اعتیاد به مواد مخدره ادامه زندگی مشترک را برای موکل غیرممکن ساخته است لذا درخواست صدور گواهی عدم امکان سازش نموده پرونده بدوا به شورای حل اختلاف ارسال که پرونده به دادگاه عودت داده شده است خوانده در جلسه شورا به اعتیاد اقرار نموده است (ص ۹ ) جلسه دادگاه با حضور طرفین و وکیل خواهان تشکیل وکیل خواهان دلیل درخواست طلاق را اعتیاد و ضرب و شتم و فحاشی و افتراء از سوی خوانده به زوجه اعلام داشته و ادامه می دهد مدت یک‬سال است که موکله را از خانه بیرون و به خانه پدرش فرستاده و نفقه نداده و زوجه را از دیدار فرزند محروم کرده است افرادی هستند که در این خصوص حاضر به ادای گواهی می باشند خوانده در جواب اظهار نموده خواهان از حدود برج یازده پارسال به خانه پدرش رفته و اعتیاد و ضرب وشتم و اتهامات مطرح شده را قبول ندارد و شهود تعرفه شده اجمالا به اینکه یک‬سال است زوجه درخانه پدرش بوده وزوج سوء‬رفتار و اعتیاد دارد گواهی داده اند (ص ۱۳ - ۱۵ ) دادگاه قرار ارجاع به داوری صادر و طرفین داوران خود را به دادگاه معرفی نموده و پس از تشکیل جلسه نهایتا داوران نظر خود را مبنی بر اینکه سازش امکان پذیر نمی باشد به صورت مکتوب به دادگاه تقدیم داشته اند (ص ۲۸ ) گواهی پزشکی مشعر بر منفی بودن آزمایش حاملگی است (ص ۳۰ ) دادگاه با اعلام ختم رسیدگی به موجب دادنامه شماره ۰۵۲۳- مورخ ۱۷/۴/۹۲ عسروحرج زوجه را به دلیل فقد دلیل اثباتی کافی احراز نکرده و به استناد ماده ۱۲۵۷ و ۱۲۵۸ قم حکم به رد دعوی خواهان صادر و اعلام نموده است خانم م.ق. از رأی صادره تجدیدنظرخواهی کرده و رسیدگی به شعبه ۲۲ دادگاه تجدیدنظر استان فارس ارجاع و در تاریخ ۲۳/۹/۹۲ با حضور طرفین جلسه دادگاه برگزار و زوج منکر اعتیاد گردیده زوجه جوابا اظهار می دارد خودش مرا از خانه بیرون کرده کفتربازی می کند شب‬ها دیر به خانه آمده مرا اذیت می کرد و زوجه در ادامه اظهار نموده من ایشان را نمی خواستم به خاطر مادرم اختیار کردم از روز اول ایشان در دل من نبوده در قبال طلاق کلیه حقوق ناشی از زوجیت را بذل می نمایم و از ایشان متنفر شده ام ایشان را دوست ندارم، زوج می گوید حاضر به طلاق نیستم دادگاه تجدیدنظر با عنایت به بذل کلیه حقوق ناشی از زوجیت توسط تجدیدنظرخواه در قبال طلاق را مبین تبدیل کراهت و تنفر مشارالیها را به عسروحرج دانسته و ضمن وارد دانستن تجدیدنظرخواهی با نقض دادنامه معترض عنه به استناد ماده ۱۱۳۰ قم و تبصره الحاقی حکم به الزام تجدیدنظرخوانده به خوانده در یکی از دفاتر رسمی طلاق و مطلقه نمودن همسر خویش صادر می نماید و نوع طلاق را خلع اعلام و با توجه به اقرار تجدیدنظرخوانده به اعتیاد (ص ۹) حضانت فرزند مشترک را تا سن بلوغ به تجدیدنظرخواه محول نموده و ماهیانه یک میلیون و سیصد هزار ریال برای وی نفقه تعیین می نماید آقای ر.و. پس از ابلاغ دادنامه در تاریخ ۱۴/۲/۹۳ به تاریخ ۲۹/۲/۹۳ از دادنامه شماره ۰۰۲۶ مورخ ۲۳/۱/۹۳ صادره از شعبه بیست و دوم استان فارس فرجام خواهی نموده و ضمن تکذیب صورت جلسه شورای حل اختلاف در خصوص اعتراف وی به اعتیاد و رد اظهارات همسرش درخواست نقض دادنامه فرجام خواسته را نموده پرونده پس از طی مراحل قانونی به دیوان‬عالی کشور ارسال و رسیدگی به این شعبه ارجاع گردیده است.

رأی شعبه دیوان عالی کشور

دادنامه فرجام خواسته مالا دارای ایراد و خدشه و نقص تحقیقاتی می باشد زیرا زوجه در دادخواست تقدیمی دلیل درخواست طلاق را اعتیاد و ضرب و شتم و فحاشی و افتراء عنوان داشته و مدرک قابل توجهی برای ایراد ضرب و جرح ارائه نداده است و راجع به اعتیاد به فرص اینکه زوج اقرار به اعتیاد نموده باشد (زوج منکر چنین اقراری می باشد) اعتراف به اعتیاد مضر که موجب تجویز طلاق است نداشته و در این خصوص بررسی لازم به عمل نیامده است و شهادت شهود با توجه به نحوه اظهارات آن کافی برای اثبات ادعا نمی باشد و صرف بذل مهریه بدون موافقت زوج و نیز صرف اظهار کراهت زوجه از زوج دلیل عسروحرج زوجه نبوده و مدعی عسروحرج باید ادعای خود را ثابت نماید، مضافا در سلب صلاحیت زوج از حضانت فرزند مشترک و واگذاری حضانت فرزند به مادر حتی بعد از سن ۷ سالگی نیز درباره علل عدم صلاحیت و احیانا انحطاط اخلاقی زوج بررسی لازم انجام نیافته و دلیل روشنی با توجه به مصادیق ماده ۱۱۷۳ قانونی ارائه نگردیده است بنا به مراتب رأی صادره به جهات اشعاری قابلیت تأیید را ندارد و نقض می گردد و رسیدگی مجدد به همان دادگاه صادرکننده منقوض محول تا با بررسی همه جانبه رأی مقتضی صادر فرمایند.

رئیس شعبه ۲۳ دیوان عالی کشور - مستشار

انصاری- جعفری