رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره اعاده دادرسی نسبت به رأی فرجام خواسته

شماره دادنامه	۹۳۰۹۹۷۰۹۰۶۸۰۰۳۳۲
تاریخ دادنامه	۱۳۹۳/۰۳/۳۱
نوع رأی	رأی شعبه
نوع مرجع	شعبه دیوان عالی کشور
شعبه	شعبه ۸ دیوانعالی کشور
گروه رأی	رای حقوقی
موضوع	اعاده دادرسی نسبت به رأی فرجام خواسته
قاضی	حسن عباسیان عبدالعلی ناصح کریمپور نطنزی

رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره اعاده دادرسی نسبت به رأی فرجام خواسته: چنانچه نسبت به رأیی که در حال رسیدگی فرجامی است درخواست اعاده دادرسی شود دادگاه صادرکننده حکم قطعی باید بدون تجویز دیوان عالی به تقاضای اعاده رسیدگی کند.

رأی خلاصه جریان پرونده

گزارش پرونده قبلا به عنوان مقدمه دادنامه شماره ۱۳۵۲ مورخ ۲۷/۹/۹۲ این شعبه مشعر بر ابرام دادنامه شماره ۱۰۰۶ مورخ ۲۰/۴/۹۲ شعبه شانزدهم دادگاه تجدیدنظر استان خراسان رضوی درج گردیده و نیازی به تکرار نیست. خلاصه اینکه خانم م.ح. در تاریخ ۱۳/۱۰/۹۰ دادخواستی به طرفیت همسرش آقای الف.ع. به خواسته طلاق تقدیم نموده و طی آن توضیح داده که در تاریخ ۲۲/۴/۸۸ با صداقیه ۱۱۴ سکه بهار آزادی به عقد دائمی و رسمی خوانده درآمده ام. فرزند مشترکی نداریم. زوج قبل از ازدواج دارای بیماری هپاتیت B بوده ولی این موضوع را مخفی نگه داشته و از بند ۳ شروط ضمن عقد تخلف نموده است. سوابق امر در اداره انتقال خون تربت حیدریه موجود است وکیل زوج در مقام دفاع اظهار داشته زوج تا لحظه آزمایش خون که برای انجام عقد صورت گرفته از بیماری خود اطلاعی نداشته و زوجه نیز در همان روز در جریان امر قرار می گیرد. این بیماری خطرناک نبوده و قابل درمان و پیشگیری می باشد و انتقال نمی یابد. دکتر خ. که درمان زوج را به عهده داشته حال وی را بسیار خوب توصیف نموده است. شعبه اول دادگاه عمومی تربت حیدریه به موضوع رسیدگی و با توجه به محتویات پرونده و اظهارات و مدافعات طرفین و اخذ نظریه داوران و ملاحظه پاسخ پزشک معالج و پزشک قانونی ادعای خواهان را وارد دانسته و طی دادنامه شماره ۸۸ مورخ ۹/۲/۹۲ حکم طلاق با شرایط مندرج در رأی صادر نموده است. وکیل زوج نسبت به این رأی تجدیدنظرخواهی نموده که پس از انجام تشریفات قانونی، شعبه ۱۶ دادگاه تجدیدنظر استان خراسان رضوی به موضوع رسیدگی و طی دادنامه شماره ۱۰۰۶ مورخ ۲۰/۴/۹۲ رأی تجدیدنظر خواسته را تأیید نموده است. وکیل زوج نسبت به این رأی فرجام خواهی نموده که پس از وصول پرونده به دیوان عالی کشور و ارجاع آن به این شعبه، هیئت شعبه به موضوع رسیدگی و طی دادنامه شماره ۱۳۵۲ مورخ ۲۷/۹/۹۲ رأی فرجام خواسته را ابرام نموده است. وکیل زوج در تاریخ ۲۴/۱۰/۹۲ دادخواستی به خواسته اعاده دادرسی نسبت به دادنامه شماره ۱۰۰۶ مورخ ۲۰/۴/۹۲ تقدیم نموده که شعبه ۱۶ دادگاه تجدیدنظر استان خراسان رضوی به موضوع رسیدگی و طی دادنامه شماره ۲۸۲۵ مورخ ۳/۱۱/۹۲ با این استدلال که پرونده در دیوان عالی کشور در حال رسیدگی فرجامی است و هنوز تأیید یا رد آن رأی صادره مشخص نشده لذا در شرایط فعلی دعوای اعاده دادرسی وارد نیست در اجرای تبصره ذیل ماده ۴۳۵ قانون آیین دادرسی مدنی قرار رد دعوی صادر می نماید. این رأی در تاریخ ۸/۱۱/۹۲ به وکیل زوج ابلاغ گردیده و نامبرده ظرف مهلت مقرر قانونی، اعتراض و دادخواست فرجامی خود را نسبت به دادنامه اخیر تقدیم نموده که پس از ثبت و تبادل لوایح جهت رسیدگی به این شعبه ارجاع شده است. گزارش پرونده و لایحه فرجامی هنگام شور قرائت می شود.

هیئت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید پس از قرائت گزارش آقای مسعود کریمپور نطنزی عضو ممیز و ملاحظه اوراق پرونده مشاوره نموده چنین رأی می دهد:

رأی شعبه دیوان عالی کشور

با توجه به محتویات پرونده، نظر به اینکه به صراحت مواد ۴۲۶ و ۴۳۳ قانون آیین دادرسی مدنی احکام قطعیت یافته قابلیت اعاده دادرسی را داشته و مرجع رسیدگی به اعاده دادرسی نیز همان دادگاه صادرکننده حکم مورد درخواست اعاده دادرسی می باشد و طبق ماده ۳۶۵ قانون مزبور، کلیه آراء صادره در مرحله تجدیدنظرخواهی قطعی بوده و فرجام خواهی نسبت به آراء قابل فرجام صادره از مرجع تجدیدنظر وصف قطعیت آراء صادره در مرحله تجدیدنظر را زایل نمی سازد و دادگاه صادرکننده حکم قطعی مورد درخواست اعاده دادرسی حسب تبصره ماده ۴۳۵ قانون آیین دادرسی مدنی در صورت قبول درخواست اعاده دادرسی مکلف به رسیدگی ماهوی نسبت به درخواست اعاده دادرسی مطروحه خواهد بود و به علاوه دادگاه طبق مقررات قانون آیین دادرسی مدنی به مرجعی اطلاق می گردد که صلاحیت رسیدگی و صدور حکم در ماهیت دعوی را داشته و دیوان عالی کشور که طبق ماده ۳۶۶ قانون مرقوم مرجع تشخیص انطباق یا عدم انطباق آراء مورد درخواست فرجامی با موازین شرعی و مقررات قانونی بوده و نسبت به آراء مورد درخواست فرجامی قانونا رسیدگی شکلی می نماید نه ماهوی و به طورکلی مرجع نقض یا ابرام آراء فرجام خواسته می باشد عنوانا مصداق دادگاه را ندارد. کما اینکه مفاد تبصره ماده ۴۳۴ قانون مذکور که رسیدگی ماهوی به درخواست اعاده دادرسی و صدور حکم در خصوص مورد را نسبت به حکم قطعی که در مرحله فرجامی تحت رسیدگی بوده از طرف دادگاه صادرکننده حکم قطعی قبل از خاتمه رسیدگی فرجامی را مورد تجویز قرار داده است. بنابراین درخواست اعاده دادرسی مطروحه در پرونده امر اگرچه به طرح پرونده در مرحله فرجامی در دیوان عالی کشور اشاره گردیده قابلیت رسیدگی ماهوی در شعبه شانزدهم دادگاه تجدیدنظر استان خراسان رضوی را داشته است. ازاین رو دادنامه فرجام خواسته شماره ۲۸۲۵ مورخ ۳/۱۱/۹۲ شعبه مذکور مبنی بر صدور قرار رد درخواست اعاده دادرسی با این توجیه که پرونده به دیوان عالی کشور ارسال شده و تأیید یا رد آن مشخص نگردیده فاقد وجاهت قانونی بوده و مستندا به بند ۲ ماده ۳۷۱ قانون آیین دادرسی مدنی نقض می شود و پرونده جهت رسیدگی و اقدام قانونی به استناد بند الف ماده ۴۰۱ همان قانون به دادگاه محترم صادرکننده قرار منقوض ارجاع می گردد.

رئیس شعبه ۸ دیوان عالی کشور مستشار عضو معاون

عباسیان ناصح کریمپور نطنزی