رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تکلیف دادگاه تجدیدنظر در صورت تشخیص صلاحیت از سوی دیوان عالی کشور

شماره دادنامه	۹۲۰۹۹۷۰۹۰۷۲۰۱۱۲۲
تاریخ دادنامه	۱۳۹۲/۱۱/۰۵
نوع رأی	رأی شعبه
نوع مرجع	شعبه دیوان عالی کشور
شعبه	شعبه ۱۲ دیوانعالی کشور
گروه رأی	رای حقوقی
موضوع	تکلیف دادگاه تجدیدنظر در صورت تشخیص صلاحیت از سوی دیوان عالی کشور
قاضی	قدرت اله طیبی اسلامی

رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تکلیف دادگاه تجدیدنظر در صورت تشخیص صلاحیت از سوی دیوان عالی کشور: چنانچه دیوان عالی کشور میان دو دادگاه بدوی حل اختلاف در صلاحیت نموده باشد حتی اگر دادگاه تجدیدنظر استان تشخیص دهد که مرجع مرجوع الیه صالح نبوده نمی تواند قرار عدم صلاحیت صادر کند.

رأی خلاصه جریان پرونده

حسب مندرجات پرونده خانم الف.الف. با وکالت مع الواسطه آقای ی.الف. دادخواستتی به طرفیت آقای ف.س. فرزند م. و به خواسته مطالبه عین ۷۴ سکه تمام بهار آزادی مقوم به سیصد میلیون ریال و صدور قرار تأمین خواسته تقدیم کرده است که شعبه ۲۳ دادگاه عمومی حقوقی تبریز به موجب رأی شماره۵۲۳ -۲۴/۴/۱۳۹۱ قرار عدم صلاحتیت خود را به صلاحیت دادگاه های عمومی حقوقی تهران صادر کرده است سپس شعبه ۲۴۲ دادگاه عمومی حقوقی تهران (خانواده) به موجب رأی شماره ۹۸۸۱-۴/۶/۱۳۹۱ از خود نفی صلاحیت نموده و با توجه به اختلاف در صلاحیت بین دو دادگاه مستقر در دو حوزه قضایی استان پرونده به دیوان عالی کشور ارسال و این شعبه به موجب رأی شماره ۰۶۳۹-۱۶/۸/۱۳۹۱ با تأیید قرار عدم صلاحیت شعبه ۲۴۲ دادگاه عمومی حقوقی تهران پرونده را جهت رسیدگی به شعبه ۲۳ دادگاه عمومی حقوقی تبریز ارسال کرده است دادنامه این شعبه حسب صفحات ۳۲ و۳۳ پرونده حاضر موجود است. شعبه ۲۳ دادگاه عمومی حقوقی تبریز پس از حل اختلاف وقت رسیدگی برای ۲۷/۹/۱۳۹۱ تعیین و طرفین را جهت رسیدگی دعوت کرده است و پس از استماع اظهارات وکلای زوجین با تعیین وقت احتیاطی مقرر نموده پس از وصول لایحه وکیل خوانده پرونده به نظر برسد سپس به موجب دادنامه شماره۱۲۹۳-۱۳/۱۰/۱۳۹۱ در خصوص دعوی خانم الف.الف. به طرفیت آقای ف.س. و به خواسته مطالبه عین مهریه ۷۴ عدد سکه تمام بهار آزادی با استدلال منعکس در رأی حکم بر رد دعوی خواهان صادر کرده است. خانم الف.الف. با وکالت آقای ی.الف. نسبت به دادنامه یادشده تجدیدنظرخواهی به عمل آورده است و ضمن آن تقاضای صدور حکم اعسار از پرداخت هزینه دادرسی را نموده است که دادگاه در مورد اعسار رسیدگی و به موجب رأی شماره ۰۳۳۷-۲۳/۳/۱۳۹۲ ضمن قبول اعسار تجدیدنظرخواه وی را موقتا معاف از هزینه دادرسی مرحله تجدیدنظر کرده است. به موجب رونوشت دادنامه شماره۰۳۴۰-۲۳/۳/۱۳۹۲شعبه ۲۳ دادگاه عمومی حقوقی تبریز در خصوص دعوی آقای ف.س. با وکالت آقای م.م. و به طرفیت خانم الف.الف. با وکالت آقای ی.الف. و به خواسته تنفیذ حکم طلاق صادره در دادگاه استیناف بخش هارفورد آمریکا دادگاه حکم بر بطلان دعوی خواهان صادر کرده است. به موجب فتوکپی دادنامه شماره ۷۸۴-۲۵/۶/۹۲ شعبه نهم دادگاه تجدیدنظر استان آذربایجان شرقی در خصوص تجدیدنظرخواهی آقای ف.س. با وکالت آقای م.م. و به طرفیت الف.الف. با وکالت آقای ی.الف. و به طرفیت یکدیگر نسبت به صدور حکم بر بطلان دعوی تجدیدنظرخواه ردیف اول و به خواسته در تنفیذ حکم طلاق صادره از دادگاه استیناف هارفورد آمریکا به شرح دادنامه شماره ۳۴۰ مورخه ۲۳/۳/۱۳۹۲ شعبه۲۳ دادگاه عمومی حقوقی تبریز و نیز نسبت به صدور حکم بر رد دعوی تجدیدنظر خوانده ردیف دوم و به خواسته ((مطالبه مهریه عین ۷۴ قطعه سکه تمام بهار آزادی با احتساب کلیه خسارات قانونی و حق الوکاله)) به شرح دادنامه ۱۲۹۳ -۱۳/۱۰/۱۳۹۱ شعبه ۲۳ دادگاه عمومی حقوقی تبریز نظر به محتویات پرونده های مذکور و با توجه به اینکه رسیدگی در خصوص احکام صادره از محاکم خارج از کشور در تاریخ تقدیم دادخواست (۳/۸/۱۳۹۱ قبل از قابلیت اجرای قانون حمایت خانواده مصوب اسفندماه ۱۳۹۱) به موجب تبصره ذیل ماده ۷ قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۵۳ در صلاحیت محاکم حقوقی تهران بوده و می بایست درمحاکم عمومی تهران رسیدگی شود و چون این قسمت مؤثر در مطالبه مهریه می باشد به استناد ماده ۳۵۸ قانون آیین دادرسی مدنی دادنامه های تجدیدنظر خواسته را نقض و به استناد ماده۳۵۲ قانون اخیرالذکر به مرجع ذیصلاح ارسال می گردد و قید نموده رأی صادره قطعی است. پس از صدور دادنامه مذکور و ارسال پرونده به دادگاه های عمومی حقوقی تهران شبه۲۴۲ دادگاه عمومی حقوقی تهران پس از ذکر جریان پرونده ها مقرر می دارد ۱ پرونده های فوق ( تنفیذ طلاق مهریه) با دقت و مرتب جداسازی گردد۲ از دادخواست و دادنامه های مورداشاره در گردش کار در صفحات ۶-۱۰-۲۳-۲۶ تا ۲۸ -۳۲ ۳۳ ۵۶ ۷۸ ۸۶ کپی تهیه و ضمیمه پرونده تنفیذ گردد ۳ از دادخواست و دادنامه شماره ۹۲۰۳۴۰ در صفحات ۱۳ -۴۶ ۴۷-۶۲ کپی تهیه و ضمیمه پرونده مهریه گردد ۴ پرونده تنفیذ طلاق مقید به وقت رسیدگی گردد و وکلای اصحاب دعوی دعوت به ادامه رسیدگی شوند ۵ قرار عدم صلاحیت آتی الذکر خارج نویسی و به ضمیمه پرونده مطالبه مهریه به دیوان عالی کشور ارسال گردد سپس به موجب رأی شماره ۰۱۵۱-۲۹/۸/۱۳۹۲ در خصوص دعوی خانم الف.الف. با وکالت آقای ع. و به طرفیت آقای ف.س. و به خواسته مطالبه مهریه و خسارات دادرسی از مدلول رأی مورخ۲۴/۶/۹۲ شعبه ۹ دادگاه تجدیدنظر استان آذربایجان شرقی که طبق تبصره ماده ۷ قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۵۳ در خصوص دعوی تنفیذ حکم طلاق قرار عدم صلاحیت صادر نموده این گونه مستفاد می گردد که در ضمن رأی مذکور به دلیل مؤثر بودن این پرونده در دعوی مطالبه مهریه مبادرت به نقض رأی بدوی و صدور قرار عدم صلاحیت جهت پرونده مطالبه مهریه نیز نموده است این در حالی است که اولا سابقا به واسطه حدوث اختلاف به موجب دادنامه شماره ۹۱۰۶۳۹ شعبه ۱۲ دیوان عالی کشور راجع به این موضوع اظهارنظر و حل اختلاف گردیده است ثانیا: طبق صریح ماده ۱۹ قانون آیین دادرسی مدنی هرگاه رسیدگی به دعوی منوط به اثبات ادعایی باشد که رسیدگی به آن در صلاحیت دادگاه دیگری است رسیدگی به دعوی تا اتخاذ تصمیم از مرجع صلاحیت دار متوقف می شود نه اینکه پرونده مورد رسیدگی (مطالبه مهریه) نیز به دادگاهی فرستاده شود که صلاحیت رسیدگی به دعوی مذکور (تنفیذ حکم طلاق) را دارد لذا با استدلال فوق دادگاه یادشده خود را صالح به رسیدگی نسبت به پرونده مطالبه مهریه ندانسته و قرار عدم صلاحیت به اعتبار و شایستگی شعبه ۲۳ دادگاه عمومی حقوقی تبریز را صادر و اعلام داشته و پرونده را برای حل اختلاف به دیوان عالی کشور ارسال داشته است که پس از ارجاع پرونده به این شعبه پرونده تحت نظر است.

هیأت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید پس از قرائت گزارش آقای اسلامی عضو ممیز و ملاحظه اوراق پرونده در خصوص اختلاف در صلاحیت بین شعبه ۲۴ دادگاه عمومی حقوقی تهران و شعبه نهم دادگاه تجدیدنظر استان آذربایجان شرقی مشاوره نموده چنین رأی می دهد:

رأی شعبه دیوان عالی کشور

به موجب رأی شماره ۰۶۳۹ -۱۶/۸/۱۳۹۱این شعبه در خصوص اختلاف در صلاحیت بین شعبه ۲۳ دادگاه عمومی حقوقی تبریز و شعبه ۲۴۲ دادگاه عمومی حقوقی تهران در دعوی خانم الف.الف. به طرفیت آقای ف.س. و به خواسته مطالبه عین ۷۴ سکه تمام بهار آزادی مقوم به سیصد میلیون ریال حل اختلاف شده است و پرونده جهت رسیدگی در ماهیت امر به شعبه ۲۳ دادگاه عمومی حقوقی تبریز ارسال که منتهی به صدور حکم گردیده است. لذا با توجه به مفاد تبصره ماده ۲۷ و ماده ۲۸ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی رأی دیوان عالی کشور در خصوص تشخیص صلاحیت لازم الاتباع است و صدور قرار عدم صلاحیت در مورد دعوی مذکور برخلاف قوانین موضوعه می باشد لذا ضمن اصلاح رأی دادگاه عمومی حقوقی تهران در قسمت اخیر قرار عدم صلاحیت که به صلاحیت شعبه ۲۳ دادگاه عمومی حقوقی تبریز صادر کرده که منظور دادگاه مخالفت با صدور قرار عدم صلاحیت شعبه نهم دادگاه تجدیدنظر استان آذربایجان شرقی به موجب رأی شماره ۷۸۴-۲۵/۶/۹۲ و در قسمت دعوی مطالبه مهریه است با نقض قرار عدم صلاحیت اخیرالذکر که مغایر با رأی این شعبه به شماره ۰۶۳۹ -۱۶/۸/۱۳۹۱ می باشد پرونده در قسمت مطالبه مهریه جهت رسیدگی در مرحله تجدیدنظر به شعبه نهم دادگاه تجدیدنظر استان آذربایجان شرقی ارسال می گردد و بدین نحو نتیجتا حل اختلاف می شود.

رئیس شعبه ۱۲ دیوان عالی کشور مستشار

طیبی اسلامی