رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره حدود اختیارات دادگاه در رسیدگی به دعوای حجر

شماره دادنامه	۹۲۰۹۹۷۰۹۰۹۱۰۰۲۹۵
تاریخ دادنامه	۱۳۹۲/۱۰/۰۷
نوع رأی	رأی شعبه
نوع مرجع	شعبه دیوان عالی کشور
شعبه	شعبه ۳ دیوانعالی کشور
گروه رأی	رای حقوقی
موضوع	حدود اختیارات دادگاه در رسیدگی به دعوای حجر
قاضی	حسن غفار پور رسول شاملو

رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره حدود اختیارات دادگاه در رسیدگی به دعوای حجر: دادگاه در رسیدگی به دعوای حجر مبسوط الید است و باید تحقیق کامل در خصوص این موضوع به عمل آورد.

رأی خلاصه جریان پرونده

با پیشنهاد اداره سرپرستی دادگستری کرمانشاه مبنی بر صدور حکم حجر خانم م.م. شعبه هفتم دادگاه خانواده کرمانشاه با عنایت به اوراق و محتویات پرونده کلاسه ۳۰/۹۰ اداره سرپرستی دادگستری کرمانشاه ، تحقیقات به عمل آمده ، گواهی پزشکی قانونی و اظهارات خواهان و عدم وجود مانع قانونی حکم حجر نامبرده را طی دادنامه شماره ۹۰۰۹۹۷۸۳۱۰۷۰۰۹۵۷ صادر و شروع آن را از تاریخ ۱۴/۱۲/۷۶ اعلام می دارد. خانم م.م. از این رأی تجدیدنظرخواهی نموده که شعبه دوازدهم دادگاه تجدیدنظر کرمانشاه به موجب دادنامه شماره ۹۰۰۹۹۷۸۳۲۵۲۰۰۵۶۰ اعتراض را موجه ندانسته و رأی تجدیدنظر خواسته را تأیید می نماید. آقای ح.ج. به وکالت از خانم م.م. از این رأی فرجام خواهی نموده با اظهار به اینکه موکله در حال حاضر در صحت و سلامت کامل جسمی و عقلی و روحی روانی قرار دارد و پس از فوت پدرش در سال ۷۶ دچار افسردگی شده و همان مدارک به پزشکی قانونی ارائه گردیده و موضوع بر اساس تعارض منفعت با شوهرش و مطالبه مهریه می باشد تقاضای ارجاع امر به کمیسیون پزشکی قانونی را می نماید. پرونده پس از ابلاغ دادخواست به فرجام خوانده به دیوان عالی کشور ارسال و در این مرحله خانم م.م. لایحه ای تقدیم و ضمایمی پیوست نموده است پرونده به لحاظ اینکه سابقه اداره سرپرستی پیوست نبوده اعاده شده است شعبه ۱۲ دادگاه تجدیدنظر استان کرمانشاه پس از مکاتبات مکرر در مورد خواسته دیوان کشور با توجه به پاسخ شماره ۲۴۱۴ ۱۶/۱۱/۹۱ دادسرای عمومی کرمانشاه طی صورت جلسه مورخ ۹/۱۲/۹۱ گزارش نموده است که سابقه دیگری موجود نیست مدارک و مستندات همان است که فعلا در پرونده موجود می باشد لذا برای رسیدگی به دیوان کشور ارسال گردیده است.

رأی شعبه دیوان عالی کشور

حجر از امور حسبی است و رسیدگی به آن طبق ماده ۲ قانون امور حسبی تابع همین قانون است مگر استثناء شده باشد حسب مواد ۱۴ و ۵۷ قانون مرقوم دادگاه در رسیدگی به حجر و تحقیق جامع الاطراف دراین باره مبسوط الید است. به دلایل و مدارک ارائه شده راجع به آن باید رسیدگی شود. فرجام خواه در مرحله تجدیدنظر و بعدا در مرحله فرجامی در رد حجر خود به استناد و مدارک تحصیلی و گواهی مهارت خود استناد و توضیح داده که محجور نیست صرفا هنگام فوت پدرش مدتی افسرده شده آن هم پس از درمان بهبودی یافته است. لذا اداره زندگی و امور خانه و مادرش با اوست گذشته از آن علت طرح حجرش را در دادسرا اقدام شوهر قلمداد کرده و اشاره نموده که هدف از آن منتفی شدن مهریه اش است. به علاوه وکیل وی مدعی گردیده که به جای وی فرد دیگری در کمیسیون حضور یافته است. علی هذا اقتضا دارد دادگاه تجدیدنظر با توجه به تصویر مدارک تقدیمی در مورد فرجام خواه از مراکزی که موفق به اخذ گواهی مهارت در کارشده وضعیت روحی او را استعلام و با توجه به مواد قانونی یادشده و ماده ۱۹۹ قانون آیین دادرسی مدنی برای کشف حقیقت از شهود تعرفه شده تحقیق و عنداللزوم پس از تحقیق محلی و اختبار خود فرجام خواه نظریه کمیسیون پزشکی بالاتر را جلب سپس با توجه به نتیجه حاصله مبادرت به صدور رأی کند نظر به مراتب یادشده دادنامه صادره به علت نقص رسیدگی و تحقیقات مستندا به بند ۵ ماده ۳۷۱ قانون مرقوم نقض و رسیدگی بعدی وفق بندهای الف مواد ۴۰۱ و ۴۰۵ همان قانون به شعبه صادرکننده رأی تفویض می شود.

رئیس شعبه ۳ دیوان عالی کشور مستشار

غفار پور شاملو