رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره خواندگان دعوای اثبات نسب

شماره دادنامه	۹۲۰۹۹۷۰۹۰۶۸۰۰۳۲۳
تاریخ دادنامه	۱۳۹۲/۰۳/۱۲
نوع رأی	رأی شعبه
نوع مرجع	شعبه دیوان عالی کشور
شعبه	شعبه ۸ دیوانعالی کشور
گروه رأی	رای حقوقی
موضوع	خواندگان دعوای اثبات نسب
قاضی	حسن عباسیان اللهیاری کریمپور نطنزی

رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره خواندگان دعوای اثبات نسب: در دعوای اثبات نسب، در صورت فوت فردی که خواهان خود را منتسب به وی می داند دعوی می بایستی به طرفیت وراث اقامه می شد و بر فرض نبودن وارث با توجه به قوانین موضوعه من جمله مواد ۸۶۶ قانون مدنی و ۳۲۷ و ۳۲۸ قانون امور حسبی حاکم (دادستان) باید طرف دعوی قرار گیرد.

رأی خلاصه جریان پرونده

خانم ر.ق. به وکالت از آقای ح.خ. در تاریخ ۲۴/۱۰/۱۳۸۸ دادخواستی به طرفیت اداره ثبت احوال شهرستان صومعه سرا تسلیم دادگاه نموده است توضیح داده که موکل فرزند ک.ش. می باشد ولی در شناسنامه وی نام خانوادگی مادرش (خ.ن.) قید شده است چون در زمان صدور شناسنامه مادرش مراجعه می کند و اداره ثبت احوال طبق ماده ۱۹ قانون ثبت به نام خانوادگی مادر شناسنامه صادر می کند و نهایتا تقاضای اثبات نسب موکل خود را نسبت به ک.ش. به عنوان پدر نموده است و نیز تقاضای تغییر نام خانوادگی از خ. به ش. را نموده است و جهت اثبات ادعای مذکور به استشهادیه منضم به دادخواست استناد نموده است اداره ثبت احوال صومعه سرا با تقدیم لایحه جوابیه دلایل خواهان را کافی ندانسته و تقاضای اقدام قانونی را نموده است دادگاه رسیدگی کننده پس از اقدامات معموله ازجمله تعیین وقت رسیدگی و استماع اظهارات حاضرین و تحقیق از شهود دادنامه شماره ۱۱۵۴/۸۸ ۹/۱۲/۱۳۸۸ را صادر می کند این رأی از شعبه اول دادگاه عمومی صومعه سرا صادر شده است در این رأی ضمن احراز نسب خواهان به آقای ک.ش.ل. حکم به اصلاح نام خانوادگی مشارالیه از خ. به ش. صادر نموده است اداره ثبت احوال با نماینده حقوقی خود نسبت به این رأی تجدیدنظر خواهی می کند در لایحه منضم به دادخواست ادعا شده که دعوی مطروحه فاقد دلیل قانونی و تقاضای نقض رأی به شرح مندرج در لایحه نموده است که پس از اقدامات معموله رأی شماره ۱۱۶/۸۹ مورخ ۲۲/۳/۱۳۸۹ از شعبه ۱۳ دادگاه تجدیدنظر استان گیلان صادر شده است در این رأی استدلال شده که دعوی باید به طرفیت وراث آقای ک.ش. اقامه می شد و اداره ثبت احوال را ذی نفع در دعوی ندانسته و مستندا به ماده ۳۵۸ قانون آیین دادرسی مدنی با نقض دادنامه قرار رد دعوی را صادر نموده است خانم ر.ق. به وکالت از خواهان نسبت به این رأی فرجام خواهی نموده و با تکرار مطالب گذشته و به شرح مندرج در آن تقاضای نقض رأی و صدور حکم قانونی را نموده است اداره ثبت احوال با تقدیم لایحه جوابیه و به شرح مطالب مندرج در آن تقاضای تأیید رأی صادره را نموده است پرونده جهت رسیدگی به این شعبه ارجاع شده است.

رأی شعبه دیوان عالی کشور

اجمال مورد معنونه این است که فرجام خواه توسط وکیل خود دادخواستی به طرفیت فرجام خوانده تسلیم دادگاه نموده است و در آن تقاضای اثبات نسب خود را نسبت به مرحوم ک.ش. نموده است و نیز تقاضای تغییر نام خانوادگی خود را از خ. به ش. نموده است توضیح داده که پدر وی مرحوم ک.ش. بوده است و چون مادرم در اجرای ماده ۱۹ قانون ثبت احوال تقاضای شناسنامه می نماید نام خانوادگی مادرم در شناسنامه صادره درج می شود که بدوا برابر دادنامه شماره ۱۱۵۴/۸۸ مورخ ۹/۱۲/۱۳۸۸ صادره از شعبه اول دادگاه عمومی صومعه سرا ضمن احراز نسب خواهان به آقای ک.ش. حکم به درج نام خانوادگی شایسته در شناسنامه خواهان صادر می شود اداره ثبت احوال صومعه سرا نسبت به این رأی تجدیدنظرخواهی می نماید که دادنامه مورد فرجامی با شماره مزبور صادر می شود در این رأی استدلال شده که باید وراث مرحوم ک.ش. طرف دعوی قرار می گرفت و با نقض دادنامه بدوی قرار رد دعوی خواهان بدوی صادر شده است خواهان بدوی توسط وکیل خود نسبت به این رأی فرجام خواهی نموده است.

هیأت شعبه اولا در خصوص فرجام خواهی نسبت به رأی صادره در خصوص دعوی اثبات نسب همان طور که دادگاه محترم صادرکننده رأی قطعی استدلال نموده دعوی می بایستی به طرفیت وراث فردی که خواهان خود را منتسب به وی می داند اقامه می شد و بر فرض نبودن وارث با توجه به قوانین موضوعه من جمله مواد ۸۶۶ قانون مدنی و ۳۲۷ و ۳۲۸ قانون امور حسبی حاکم (دادستان) باید طرف دعوی قرار گیرد لذا مستندا به مواد ۳۷۰ و ۸۴ (بند ۴) و ۸۹ قانون آیین دادرسی مدین بارد دعوی فرجامی رأی فرجام خواسته ابرام می شود. ثانیا در خصوص فرجام خواهی نسبت به رأی مذکور در قسمت تغییر نام خانوادگی با توجه به اینکه اصل بر غیرقابل فرجام خواهی بودن آراء است مگر اینکه قانون گذار منصوصا آن را قابل فرجام خواهی اعلام نماید و نظر به مواد ۳۶۷ و ۳۶۸ و ۳۶۹ قانون آیین دادرسی مدنی مورد مذکور قابلیت فرجام خواهی را نداشته و قرار رد دعوی فرجامی صادر می شود و پرونده به دادگاه محترم صادرکننده رأی قطعی اعاده می شود.

رئیس شعبه ۸ دیوان عالی کشور مستشار عضو معاون

عباسیان اللهیاری کریم پور نطنزی