رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره درخواست طلاق به دلیل محکومیت کیفری زوج (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۹۰۸۲۰۰۲۷۸)

شماره دادنامه	۹۲۰۹۹۷۰۹۰۸۲۰۰۲۷۸
تاریخ دادنامه	۱۳۹۲/۱۰/۰۱
نوع رأی	رأی شعبه
نوع مرجع	شعبه دیوان عالی کشور
شعبه	شعبه ۲۲ دیوانعالی کشور
گروه رأی	رای حقوقی
موضوع	درخواست طلاق به دلیل محکومیت کیفری زوج
قاضی	الهی جعفری

رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره درخواست طلاق به دلیل محکومیت کیفری زوج: در صورت محکومیت کیفری زوج، طبق اطلاق بند ۹ از شروط ضمن عقد نکاح، وکالت در طلاق زوجه محقق می شود و صرف اینکه شاکی زوجه بوده است مانع از تحقق این امر نیست.

رأی خلاصه جریان پرونده

درتاریخ ۱۳۹۱/۱/۲۰ خانم فرجام خواه دادخواستی مبنی بر تقاضای صدور حکم طلاق به طرفیت آقای فرجام خواه تسلیم دادگستری قم نموده که به شعبه۱۹ دادگاه عمومی ارجاع شده است . خلاصه توضیح خواهان این است : درسال ۱۳۸۷ باخوانده ازدواج نمود ودارای یک فرزند می باشند از آنجائیکه زوج سوء اخلاق و رفتاردارد ومرا مورد تهدید وفحاشی وکتک کاری قرار میدهد ، دارای گواهی پزشکی هستم و وی پرونده کیفری دارد معتاد هست بی کار هست نفقه نمی دهد محکوم بپرداخت نفقه شد . تقاضای طلاق دارم . دادگاه طرفین را دعوت نمود. جلسه دادگاه در مورخ ۱۳۹۱/۳/۹ تشکیل شد . طرفین حاضر شدند. خواهان ضمن تکرار مطالب دادخواست اضافه کرد زوج بخاطر مهریه وچاقو کشی در زندان است واعتیاد دارد وپارسال در کمپ حدود یک ماه خوابیده است ومن در خانه پدرم هستم و پدر و مادر مساعدت کردند. زوج گفت: یارانه دست خودش هست یکی دوماه بخاطر چاقو کشی درزندان بودم اعتیاد ندارم قبلا حشیش و شیشه مصرف می کردم ولی حالا مصرف نمی کنم من درزندان هستم چگونه نفقه بدهم طلاق نمی دهم . دادگاه قرار ارجاع امر بداوری صادر کرد و طرفین داور معرفی کردند داوران موفق به سازش بین طرفین نشدند و داور زوج گفت : اگر زوجه مهریه را بذل کند و زوج طلاق بدهد بهتر است .دادگاه بااعلام ختم رسیدگی طی دادنامه شماره ۴۸۰ – ۱۳۹۱/۳/۲۸ رأی به طلاق زوجه صادر نموده است بااین استدلال که بندهای اول ونهم از شروط ضمن عقد محقق شده است به این معنا که زوج درباره عدم پرداخت نفقه ضمن اقرار به عدم پرداخت عدم توانائی پرداخت را هم بعلت اینکه درزندان است اعلام نموده و گفته من درزندان هستم چه جوری نفقه پرداخت کنم و به جرم چاقو کشی در زندان است. از این رأی توسط زوج تجدیدنظر خواهی شد و پرونده به شعبه ۵ دادگاه تجدیدنظر استان قم ارجاع شده است .خلاصه ایراد زوج این است : ۱- این جانب نه معتادم و نه سابقه اعتیاد دارم. اینکه سابقه کمپ دارم در سربازی بود یکی از سربازان مواد در جیب من گذاشت مرا به کمپ فرستادند .۲- دررابطه با سابقه چاقو کشی با بچه محله ها دعوی کرده بودم آنها چاقو کشیدند من دفاع کردم ودوماه بلاتکلیف در زندان بودم و تبرئه شدم و بند ۹ عقدنامه اصلا تحقق نیافته است .۳- ایشان مرا بخاطر مهریه به زندان انداخت از یک طرف مرا به زندان انداخت واز یک طرف نفقه میخواهد . زوجه در پاسخ به تجدیدنظر خواهی زوج ضمن ضمیمه نمودن احکام حقوقی درباره مطالبه نفقه وصدور حکم بپرداخت نفقه علیه زوج وکیفری مربوط به ترک انفاق که زوج به تحمل ۸ ماه حبس و ۳۰ ضربه شلاق محکوم شده است . بیان داشت که زوج دارای محکومیت وتحت نظر در کمپ می باشد .دادگاه طرفین را دعوت نمود . جلسه دادگاه درتاریخ ۱۳۹۱/۶/۵ تشکیل شد طرفین حاضر شدند .زوج گفت یکبار حشیش مصرف کردم ۶ یا ۷ سال پیش از ازدواج و معتاد نیستم سابقه محکومیت خودزنی داشته ام درسال ۸۶ وتبرئه شدم بقیه مطالب تکرار مطالب دادخواست است .زوجه گفت : زوج معتاد به شیشه بود والآن هم می کشد ومدرکی جز پرونده کمپ ندارم نسبت به چاقو کشی محکوم شد وبقیه مطالب تکرار مطالب گذشته است .دادگاه دستور داد زوج به پزشکی قانونی معرفی شود زوج بجای پزشکی قانونی به آزمایشگاه پزشکی درمان بهداری معرفی شده است پاسخ این بودکه آقای ر. ق.ز. از نظر اعتیاد به تریاک و مشتقاتش منفی است واین آزمایش فقط یک ماه اعتبار داردوکیل زوجه طی لایحه ای ضمن تکرار مطالب گذشته زوجه به دادنامه شماره ۱۳۱۳ صادر شده از شعبه ۱۱۵ کیفری .....قم اشاره کرده که زوج بابت سوء رفتار وترک انفاق به مدت یک سال حبس وپرداخت نفقه گذشته محکوم شده است . ودوفقره اجرائیه نیز درباره نفقه صادرشده است .دادگاه تجدیدنظر بااعلام ختم رسیدگی طی دادنامه شماره ۶۱۵ – ۱۳۹۱/۷/۱۲ مفادا بااین استدلال که در محکومیت کیفری زوج ، زوجه خود شاکی بوده ومحکومیت زوج باعلم قاضی حاصل شده است واعتیاد هم آزمایشگاه اعلام نموده است که منفی می باشد وبند ۱ عقد نامه هم محقق نشده زیرا عدم پرداخت نفقه بعلت درزندان بودن زوج است ودر زندان بودنش هم با اقدام زوجه بوده است .شروط محقق نشده بانقض رأی بدوی حکم به بطلان دعوی زوجه صادر نموده است . ازاین رأی توسط زوجه فرجام خواهی شد و پرونده به این شعبه ارجاع شده است . ایراد فرجام خواه وپاسخ فرجام خوانده تکرار مطالب گذشته می باشد . هیئت این شعبه باملاحظه پرونده و قرائت گزارش تهیه شده توسط عضوممیز و مشاوره چنین رأی میدهد .

رأی شعبه دیوان عالی کشور

باتوجه به محتویات پرونده های بدوی وتجدیدنظر واظهارات طرفین ومستندات ابرازی دادنامه فرجام خواسته مخدوش است زیرا : زوجه در دادخواست اولیه به استناد ۱- سوء اخلاق ورفتار وکتک کاری وفحاشی مصداق بند ۲ از شروط ضمن عقد ازدواج . ۲- عدم پرداخت نفقه ومحکومیت زوج به پرداخت آن مصداق بند ۱ ازشروط عقدنامه .۳- درجلسه اول رسیدگی اضافه نمود اعتیاد زوج را به اضافه محکومیت وی به جرم وتحقق مصداق بند ۹ از شروط عقدنامه ، تقاضای طلاق نموده است .دیده میشود برابر احکام شماره ۱۸۰- ۱۳۹۱/۲/۱۱ زوج هم به پرداخت نفقه معوقه وهم محکوم به پرداخت نفقه جاریه شد و اجرائیه نیز صادر شده است ولی زوج خود اقرار واذعان نموده است که ق. به پرداخت نفقه نیست بعلت اینکه زوجه اورا به خاطر مهریه زندانی نموده است ودادگاه تجدیدنظر هم عذر زوج را دراین خصوص موجه دانسته است وحال آنکه هم بند ۱ از شروط عقدنامه خلاف استدلال دادگاه است وهم ماده ۱۱۱۹ و ۱۱۲۹ ق .م ونیز زوج بر سایر دادنامه شماره ۱۳۱۳ – ۱۳۹۰/۹/۲۲ براثر چاقوکشی وترک انفاق محکومیت یافته است که مصداق بند ۲ از شروط عقدنامه است وضرورتی نداشت به تحقق بند ۹ از شرط عقدنامه استناد شود بااین حال محکومیت زوج ولو باشکایت زوجه هم که باشد منافاتی بااطلاق بند ۹ ازشرط مذکور ندارد . علی هذا رأی فرجام خواسته نقض ورسیدگی به شعبه دیگر محول می شود.

مستشاران شعبه ۲۲ دیوان عالی کشور

الهی - جعفری