رای هیات تخصصی دیوان عدالت اداری (دادنامه شماره: ۱۳۵۱-۱۳۵۰-۹۹۰۹۹۷۰۹۰۶۰۱۱۳۴۹ ،مورخ: سه شنبه ۷ بهمن ۱۳۹۹)

رای هیات تخصصی دیوان عدالت اداری درباره ابطال تبصره ماده ۲ دستورالعمل چگونگی تاسیس و فعالیت کانون های کارگران و مدیران بازنشسته مصوب ۱۶/۳/۱۳۹۵ وزیر تعاون، کار ر رفاه اجتماعی

مرجع صادر کننده	هیأت تخصصی دیوان عدالت اداری
موضوع	ابطال تبصره ماده ۲ دستورالعمل چگونگی تاسیس و فعالیت کانون های کارگران و مدیران بازنشسته مصوب ۱۶/۳/۱۳۹۵ وزیر تعاون، کار ر رفاه اجتماعی
کلاسه پرونده	ه ع/۹۸۰۳۱۷۶ و ه ع/۹۸۰۳۱۷۷ و ه ع/۹۸۰۳۱۷۸
تاریخ رأی	سه شنبه ۷ بهمن ۱۳۹۹
شماره دادنامه	۱۳۵۱-۱۳۵۰-۹۹۰۹۹۷۰۹۰۶۰۱۱۳۴۹

هیات تخصصی کار ، بیمه و تأمین اجتماعی

شکات دادخواستی به طرفیت سازمان تامین اجتماعی به خواسته ابطال تبصره ماده ۲ دستورالعمل چگونگی تاسیس و فعالیت کانون های کارگران و مدیران بازنشسته مصوب ۱۶/۳/۱۳۹۵ وزیر تعاون، کار ر رفاه اجتماعی به دیوان عدالت اداری تقدیم کرده که به هیأت عمومی ارجاع شده است. متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر می باشد:

ماده ۲ - ...

تبصره – بازماندگان مستمری بگیر، از شمول این آیین نامه خارجند لیکن کانون موظف است به این دسته از مستمری بگیران که فاقد حق رای در کانون هستند، خدمات مورد نیاز را ارائه نماید.

دلایل شکات برای ابطال مقرره مورد شکایت

درحالی که بازماندگان مستمری بگیر با توجه به عضویت در کانون کارگران و مدیران بازنشسته و پرداخت مبالغی از بابت حق عضویت می بایست از حق رای برخوردار شوند و دادن حق رای به این افراد نه تنها مغایر قانون و مقررات نبوده بلکه از حقوق مکتسبه آنها محسوب شده که طبق آرای وحدت رویه شماره ۱۶۴ مورخ ۲۰/۲/۱۳۷۱ و ۳۹۳ مورخ ۲۹/۹/۱۳۸۸ هیات عمومی دیوان عدالت اداری باید ایفا گردد لکن در مصوبه مورد اعتراض بازماندگان مستمری بگیر از حق رای محروم شده اند لکن برای بازنشستگان این حق لحاظ گردیده که مصداق بارز تبعیض و مغایر اصول ۳ و ۲۰ و ۲۲ و ۲۹ قانون اساسی و آرای وحدت رویه شماره ۱۲۶۵ مورخ ۱۵/۱۲/۱۳۹۶ و ۸۶ الی ۹۱ مورخ ۲۷/۱/۱۳۹۸ هیات عمومی دیوان عدالت اداری و ماده ۱۳۴ قانون کار بوده و موجب تضییع حقوق قانونی این افراد می گردد.

در پاسخ به شکایت مذکور، مدیرکل حقوقی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به موجب لایحه شماره ۱۹۳۱۴۹ مورخ ۱۱/۱۰/۱۳۹۸ به طور خلاصه توضیح داده است که:

۱- دستورالعمل معترض عنه در راستای اجرای ماده ۱۳۴ و ۲۰۳ قانون کار و براساس جواز اصل ۱۳۸ قانون اساسی تهیه و تدوین گردیده است.

۲- عضویت در کانون موضوع ماده ۱۳۴ قانون کار از حقوق غیرمالی قابل توارث نبوده و قائم به شخص است؛ طبیعتا بازمانده کارگر بازنشسته نمی تواند به استناد وضعیت بازنشستگی شخص متوفی و به قائم مقامی از وی به عضویت کانون درآید. لذا کانون های کارگران بازنشسته از اجتماع کلیه کارگران بازنشسته که در زمان اشتغال به کار، مشمول قانون کار بوده و طبق مقررات جاری بازنشسته شده اند، تاسیس می شود، ولی با توجه به عدم شمولیت قانون کار و دستورالعمل اجرایی ذیربط بر افراد بازمانده مستمری بگیر و به منظور رفاه حال آنان و بهره مندی از خدمات ارائه شده توسط کانون های کارگران بازنشسته؛ کانون های مورد اشاره موظف به ارایه خدمات به اینگونه افراد می باشند. از آنجایی که بازماندگان مستمری بگیر مطابق مقررات به عنوان بازنشسته و ازکارافتاده مشمول قانون کار تلقی نمی شوند لذا دارای حق رای در کانون ها نیز نمی باشند و اخذ هرگونه وجوه تحت عنوان حق عضویت و ورودیه از نامبردگان خلاف مقررات می باشد.

رای هیات تخصصی کار، بیمه و تامین اجتماعی

براساس ماده ۱۳۴ قانون کار مصوب ۱۳۶۹ به منظور بررسی و پیگیری مسائل و مشکلات صنفی و اجتماعی و حسن اجرای آن قسمت از مفاد اصل بیست و نهم قانون اساسی که متضمن حفظ حقوق و تأمین منافع و بهره مندی از خدمات بهداشتی، درمانی و مراقبت های پزشکی می باشد،کارگران و مدیران بازنشستهمی توانند به طور مجزا نسبت به تاسیس کانون های کارگران و مدیران بازنشسته شهرستان ها و استان ها اقدام نمایند. با توجه به حصر دلالت مفهومی عبارت "کارگران و مدیران بازنشسته" به شخص کارگران و مدیران و عدم تسری به سایر افراد از جمله وارثین و قائم مقام ایشان در این ماده، اعطای حق رای به بازماندگان و ورثه مدیران و کارگران بازنشسته که مشمول قانون کار نیستند و همچنین مطالبه و دریافت حق عضویت از ایشان محمل قانونی ندارد؛ چراکه اساس تشکیل این کانونها مبتنی بر عضویت مدیران و کارگران بازنشسته و قائم به شخص آنهاست و عضویت ورثه و قائم مقام ایشان در این کانونها به تبع آنها فاقد موضوعیت قانونی است. بنابراین تبصره ماده ۲ دستورالعمل چگونگی تاسیس و فعالیت کانون های کارگران و مدیران بازنشسته که موید همین معناست مغایر قانون و خارج از حدود اختیار نبوده و در نتیجه قابل ابطال تشخیص نمی گردد.رای صادره به استناد (ب) ماده ۸۴ قانون دیوان صادر و ظرف بیست روز از تاریخ صدور از جانب رییس محترم دیوان یا ده نفر از قضات محترم دیوان قابل اعتراض است.

غلامرضا مولابیگی

رئیس هیات تخصصی کار، بیمه و تامین اجتماعی

دیوان عدالت اداری

کدمنبع: 13798