مطالعه تطبیقی صلاحیت وضع آیین‌نامه با تأکید بر نظام‌های حقوقی فرانسه و ایران
مطالعه تطبیقی صلاحیت وضع آیین‌نامه با تأکید بر نظام‌های حقوقی فرانسه و ایران نام مقاله ای از سید مجتبی واعظی است که در دوره صفر شماره هجدهم فصلنامه علمی حقوق تطبیقی دانشگاه مفید منتشر شده است.
چکیده
نحوه انشاء اصل 138 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و برداشت کلاسیک از مفهوم تفکیک قوا این تلقی را در نزد برخی صاحب‌نظران ایجاد نموده که در نظام حقوقی ایران جز تک تک وزراء و هیأت وزیران، هیچ مقام دیگری حق تصمیم‌سازی عام یا آیین‌نامه‌گذاری ندارد. در این نوشتار با در نظر گرفتن اقتضائات عملی کارکردهای مدرن قوه مجریه و قرائت جدید از تفکیک قوا و مطالعه تطبیقی نظام حقوقی برخی کشورهای شاخص در این زمینه، نشان داده شده است که برداشت امروزین از تفکیک قوا نافی مطلق حق آیین‌نامه‌گذاری نمی‌باشد بلکه صرفاً تحدید کننده آن است. در نظام حقوقی ایران نیز مطالعه رویه مقنن، شورای نگهبان و دیوان عدالت اداری، نشانگر وجود همین رویکرد و در نتیجه، تفسیر محدود از حکم اصل 138 قانون اساسی است. به این معنا که مفاد اصل مذکور صرفاً در چارچوب قوه مجریه مفید معنای حصری است و نمی‌تواند به معنای نفی صلاحیت آیین‌نامه‌گذاری سایر مقامات خارج از قوه مذکور باشد. صلاحیت مذکور البته عام نیست و مشروط به ضرورت ناشی از صلاحیت‌های قانونی مقامات صالح می‌باشد.
کلیدواژه‌ها
- صلاحیت
- تفکیک قوا
- آیین نامه گذاری
- قوه مجریه
- قانون اساسی